Кәсіпорын экономикасы : оқу құралы. Атырау,2019


Пайданың экономикалық мәні мен түрлері



Pdf көрінісі
бет49/72
Дата19.09.2023
өлшемі1,45 Mb.
#108837
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   72
Байланысты:
Baimukashova2

10.2 Пайданың экономикалық мәні мен түрлері,
пайданың тартылу жолдары
Экономикалық санаттағы табыс кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру
барысында материалдық өндіріс саласында құрылған таза табысты көрсетеді.
158


Тауар нарығында кәсіпорындар салыстырмалы түрде бөлек тауар
өндірушілері болып табылады. Өнім бағасын белгілеп, оны тұтынушыға
сатады, ал ақшалай түсім түседі, бұл пайда табуды білдірмейді. Кәсіпкер
әрқашан пайда табуды мақсат етеді, бірақ оны әрдайым ала алмайды.
Қаржылық нәтижені анықтау үшін өндірістің өзіндік құнын көрсететін
өндіріс пен сату шығындарын салыстыру қажет. Шығындар түсімнен асып
кететін жағдайда компания шығынға ұшырайды,ол теріс қаржылық нәтиже
деп саналады, бұл оны банкроттыққа кедергі келтірмейтін қиын жағдайға
әкеледі. Егер түсім өзіндік құнға тең болса, онда өнімді өндіру мен сату
шығындарын қалпына келтіру ғана мүмкін болды. Табыс өзіндік құннан асып
кетсе, қаржылық нәтиже пайданы көрсетеді.
Нарықтық экономикада пайда - кәсіпорынның қаржы-шаруашылық
қызметінің басты мақсаты. Пайда - тауарлардың, жұмыстардың және
қызметтердің бағасының бір бөлігі.
Пайда - бұл іскерлік қызметтің қаржылық нәтижелерін сипаттайтын
экономикалық көрсеткіш. Қаржылық нәтиже өнімдерді сатуға, жұмыстарды
орындауға және қызмет көрсетуге байланысты кәсіпорын қызметінің әр түрі
бойынша бөлек анықталады. Бұл қаржылық нәтиже өнімнің, жұмыстардың
және қызметтердің ағымдағы бағамен сатылуынан түсетін түсімдер мен оны
өндіру мен сату шығындарының арасындағы айрма.
Сурет 1. Пайданың атқаратын қызметі
Пайда - бұл кез-келген меншік нысанындағы кәсіпорындар жасайтын
жинақтың ақшалай көрінісі. Пайданың экономикалық мазмұны ол
орындайтын функциялар арқылы анықталады.Пайда кәсіпорын деңгейінде
үш функцияны орындайды: біріншіден, кәсіпорынның соңғы қаржылық
нәтижесін сипаттайды. Екіншіден, кәсіпорынның өндірістік және әлеуметтік
159


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   72




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет