«геология жəне тұРАҚты даму» Ғылыми-теориялық конференциясы еңбектері

 
527 
Генеральной схемы комплексного использования и охраны вод-
ных ресурсов Казахстана.  [7] 
Гидрогеологическая  карта  составлена  камеральным  путем 
на  основании  обобщения  и  анализа  гидрогеологических  мате-
риалов ранее проведенных гидрогеологических работ. В первую 
очередь – это гидрогеологические съемки масштаба 1:200000 и 
изданные или подготовленные к изданию по результатам съемок 
гидрогеологические  карты  масштаба  1:200000  с  пояснительны-
ми записками к ним. Помимо этого, в работе используются све-
дения по поискам и разведке подземных вод для различных це-
лей,  оценке  прогнозных  ресурсов  и  эксплуатационных  запасов 
подземных вод. Результаты всех этих работ должны найти свое 
отражение   на гидрогеологической карте Казахстана масштаба 
1:500000.  
Гидрогеологическая  карта  составляется  полистно,  в  виде 
планшетов  международной  разграфки  в  масштабе  1:500000  на 
разреженной топографической основе этого же масштаба. 
Основой  легенды  гидрогеологической  карты  Казахстана 
масштаба  1:500000  служит  гидрогеологическая  стратификация, 
заключающаяся в расчленении геологического разреза на толщи 
горных пород или отдельные их зоны, различные по характеру и 
степени  водоносности,  в  том  числе  и  практически  не  водонос-
ные.  В  общем  виде  гидрогеологическая  стратификация  –  это 
выделение  объемных  гидрогеологических  тел  в  геологическом 
пространстве. В принципе гидрогеологическое тело – это геоло-
гическое  тело  (его  часть  или  совокупность),  обособленное  по 
гидрогеологическим  признакам  и  занимающее  определенное 
положение в геологическом пространстве. [8] 
На  карте    отображаются  все  разведанные  месторождения 
подземных вод с утвержденными в ГКЗ или ТКЗ запасами под-
земных вод. 
 
СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ 
 
1.  Абдуллин.  А.А,  Цирельсон  Б.С.  и  др. Тектоника  области  сочле-
нения Урала, Тянь-Шаня и Центрального Казахстана. Алма-Ата, 1976 

 
528 
2.  Айтуаров  Т.К.,  Ахметов Р.Т.  Подземные  воды  фосфоритонос-
ного бассейна Каратау. Наука, Алма-Ата. 1977 
3.  Артезианские  бассейны  Чу-Сарысуйской  впадины.  Алма-Ата, 
1979 
4. Артезианские бассейны Южного Казахстана, Алма-Ата, 1979 
5. Атлас гидрогеологических карт СССР. К 50-томному изданию 
«Гидрогеологии  СССР». М., 1983 
6. Афоничев Н.А., Власов Н.Г. (гл.редактор). Гидрогеологическая 
карта Казахстана и Средней Азии. Масштаб 1: 150 000, Л., 1984 
7. Ахмедсафин У.М. Методика составления карт прогноза и обзор 
артезианских бассейнов. Алма-Ата, 1961 
8.  Ахмедсафин  У.М.  Принципы  гидрогеологического  районирования 
Казахстана.  Гидрогеологические  районирование  и  региональная  оценка 
ресурсов подземных вод Казахстана. Алма-Ата, 1964. 
 
 
Қайратқызы С., Ғылыми жетекші:  
Жапарханов Слямхан Жапарханұлы г. – м. ғ.д., профессор 
 
ОРТАЛЫҚ ҚАЗАҚСТАН МАССИВІНІҢ 
ГИДРОГЕОЛОГИЯЛЫҚ ЖАҒДАЙЫ 
 
Аталып отырған осы аттас кең колемді тау аралас адырлы-
қыратты  алаптастарды  алып  жатқан    гидрогеологиялық 
массивтің ( ауданның) жалпы аумағы (Зайсан-Ертіс алаңын қоса 
есептегеде)  700  мың  км
2
  –  ден  астам  кең  көлемді  аймақ.  
Массивтің 
негізгі 
бөлігінде 
палоезойға 
дейінгі 
жəне 
палеозойдың  əр  геологиялық  кезеңдерінде  пайда  болған 
сомтасты,  қатпарлы  өте  зор  метаморфталған  тау  жыныстары 
жер  бетіне  шығып  (немесе  таяу    тереңдікте)  жатады.    Бұл  тау 
жыныстарының  үстіңгі  бетінде  зор  үйкемсіздікпен  жоғарғы  
палеозой  мен  мезозой-кайнозой  кезеңдерінде  пайда  болған 
қатпарланбаған  жұмсақтасты  шөгінділер  қалыптасқан.    Ежелгі 
сомтасты  тау  жыныстарының  қойнауындағы  жер  асты    сулары 
арынсыз  болып,  ондаған  метр  тереңдікте  ғана  жатса,  оның 
бетіндегі қатпарланбаған шөгінділердегі сулар едəуір тереңдікте 
жатады, көбнесе арынды болып келеді. 

 
529 
Бірінші  гидогеологиялық  қабаттағы  жер  асты  сулары 
палоезойға  дейінгі  жəне  ерте  палозойлық  тым  қатпарлы,өте 
метаморфты сомтасты тау жыныстарының үстіңгі жарықшақты 
бөлігінде  қалыптасқан.    Бұл  қабат  үш  (бірінші-үшінші) 
гидрогеологиялық топтамадан құралған. 
Бірінші  гидогеологиялық  топтама  Кокшетау,  Ерментау, 
Ұлытау,  Бетпақдала  массивтерін  жəне  Теңіз-  Сарысу,  Атасу-
Мойынты,  Шыңғыс  пен  Жарму-Шар  су  алаптарының 
суайырықтарында  қалыптасқан.    Ол жалпы  қалыңдығы  9  км-ге 
жететін гнейс, кристалды тақтатас, амфиболит, филлит, кварцит 
тау  жыныстарынан  құралған.    Жер  асты  сулары  топтаманың 
үстіңгі  жарықшақтығы  бөлігінде  30-50  м,  тектоникалық 
жарықтар  бойында  70-80м  тереңдікті  алып  жатады.    Бұл 
негізінен арынсыз сулар, су коздерінің өнімділігі онша мол емес 
–  0,01-1,5  дм
3
/с,  кейбір  араларда  ғана  3-5  дм
3
/  с  -ке  жетеді.  
Сирек  қазылған  ұңғымалар  су  деңгейін  аз  мөлшерге 
төмендеткенде  1-5  (тектоникалық  жарықтар  бойында  15-20) 
дм
3
/с–ке  дейін  су  береді.    Оның  минералдылығы  таулы 
алаңдарда  1  г/  дм
3
-ден  аспаса,  адырлы  қыраттарда  1-3  г/  дм
3
, 
ойпаттарда 5-7 г/ дм
3-
ге дейін жетеді. 
Екінші  гидрогеологиялық  топтама  төменгі  палеозойдың 
жалпы қалыңдығы 2-4 км-лік сомтасты вулканды, қатпарланған 
шөгінді тау жыныстарынан құралады.  Жер асты сулары бұл тау 
жыныстарының  сыртқы  бетінде  жарықшақтарда,  тектоникалық 
жарықтар  бойында  30-80  м  тереңдікті  алып  жатыр.    Табиғи  су 
көздерінің  өнімділігі  1-2  дм
3
/с-тен    аспайды,  бірақ  известастар 
мен  тектоникалық  жарықтар  бойында  салынған  ұңғымалардан 
5-10  (кейбір  араларда  20-25)  дм
3
/с-ке  дейін  су  алуға  болады.  
Жер  асты  суларының  минералдылығы  тауларда  0,2-1  г/  дм
3
, 
адырлы қыраттар араларында 5-8 г/ дм
3
-ге дейін жетеді.  
Үшінші  гидрогеологиялық  топтама  төменгі  палоезой  
кезеңінің    тау  жыныстары  қойнауында  қалыңдығы  0,6-1,8  км 
болатын  аз  қатпарлы  шөгінділерді  (карбонатты,  кремнийлі, 
көміртектес  тақтатастар,  құмтастар,  кесектастар  аралығын) 
қамтиды.  Бұл  тау  жыныстардың  қойнауынан  шығатын 
бұлақтардың су өнімділігі 0,5-0,7 (кейбір араларда 2-2,5) дм
3
/с-

 
530 
ке  дейін  жетеді.    Известастар  таралған  алаңдарда  қазылған 
кейбір  ұңғымалар  5-10  дм
3
/с-ке  дейін  су  береді.  Оның 
минералдылығы  көбінесе  1-1,5  г/  дм
3
-ден  аспайды;    тек  құм-
сазды  шөгінділер  бетін  басып  жатқан  тау  жыныстарынан 
алынған жер асты суларында 5-7 г/ дм
3
-ге жетеді. 
Екінші  гидрогеологиялық  қабаттың  жер  асты  сулары 
силур, девон, төменгі карбон кезеңдерінде пайда болған алаңдар 
қойнауында  таралған.  Оның  құрамында  төрт  (4-6  жəне  8) 
гидрогеологиялық топтама бар. 
Төртінші  гидрогеологиялық  топтама  жалпы  қалыңдығы 
0,5-тен  6,1  км-ге  жететін  силур  –  төменгі  карбон  кезеңдерін 
қамтитын  тау  жыныстарының қойнауында орын алған.  Бұл  тау 
жыныстары  массивті  сырттай  айнала  қоршап  жатқан 
каледондық тектоникалық кезеңнің құрылымында қалыптасқан. 
Тау  жыныстарының  қойнауындағы  жер  асты  сулары  50-70  м, 
тектоникалық  жарықтар  бойында  125  м-ге  дейінгі  тереңдікте 
жатады.  Табиғи  су  көздерінің  (бұлақтардың)  өнімділігі  0,1-0,5 
дм
3
/с-тен  аспаса,  известастар  мен  тектоникалық    жарықтар 
бойында  салынған  ұңғымалардан  3-5  дм
3
/с-ке    дейін  су  алуға 
болады. Судың минералдылығы таулар мен биік қыраттарда 0,5-
1 г/ дм
3
-ден аспайтын, ойпат жерлерде 3-5 (кейбір араларда 10) 
г/ дм
3
-ге жетеді. 
Бесінші  гидрогеологиялық  топтама  силур  кезінде  пайда 
болған  жалпы  қалыңдығы  5  км-ге  терригенді-известасты  тау 
жыныстарынан  тұратын  алаңдар  қамтиды.  Жер  асты  сулары 
көбінесе  50-70  м,  тектоникалық  жарықтар  бойында  100-150 
(кейбір  араларда  200)  м-ге  дейінгі  тереңдікте  қалыптасқан. 
Бұлақтардың су өнімділігі сол араларда  0,1-0,3-тен 1,6 дм
3
/с-ке 
дейін  жетеді.  Бұл  топтамалардағы  жер  асты  суларына  жеткізе 
қазылған  ұңғымалар  2-3  дм
3
/с  су  береді.  Олардың  минералды-
лығы көбінесе 0,5-1 г/ дм
3
, ойпат жерлерде 3-8 г/ дм
3
-ге жетеді. 
Алтыншы  гидрогеологиялық  топтама  жалпы  қалыңдығы 
əртүрлі, жалпы алғанда 550-7700 м аралығында болатын девон – 
төменгі  карбон  кезеңдерінде  пайда  болған  вулканды-
терригендік,  известасты  тау  жыныстарының  қойнауында 
қалыптасқан.  Бұл  араларда  да  жер  асты  суларының  тереңдігі 

 
531 
көбінесе  100-150  м-ден  аса  қоймайды.  Осы  маңда  жер  бетіне 
шығып  жатқан  бұлақтардың  су  өнімділігі  0,01-1,5  дм
3
/с 
(тектоникалық  жарықтар  бойында  5-7,5  дм
3
/с-ке  дейін)  болады. 
Жер  асты  суларының  минералдылығы  көбінесе  0,2-1  г/  дм
3
, 
қырат  аралығындағы ойпаттарда 3-8 г/ дм
3
 болады. 
Сегізінші    гидрогеологиялық  топтама  қаралып  отырған  
массивтің əр бөлігінде əр геологиялық кезеңдерде пайда болған 
интрузивтік 
денелердің 
қойнауында 
қалыптасқан. 
Бұл 
топтаманың  өңірінде  орын  алған  жер  асты  суларының  жатқан 
тереңдігі,  өнімділігі  жəне  минералдылығы  жағынан  баяндалып 
өткен 
төртінші-алтыншы 
топтамаларды 
құрайтын 
тау 
жыныстарынан айырмашылығы аз. 
Үшінші    гидрогеологиялық    қабаттың    жер    асты 
сулары    жоғарғы  девон-пермь  кезеңдерінде    пайда  болған  тау 
жыныстарының  қойнауында  қалыптасқан.  Бұл  қабат  тоғыз  бен 
он үшіншіге  дейінгі гидрогеологиялық топтамалардан құралған. 
Тоғызыншы  гидрогеологиялық    топтама  орта  девоннан 
төменгі  карбон  кезеңіне  дейінгі  болған  жалпы  қалыңдығы  170 
м-ден 4000 м-ге дейін жететін ірі де ұсак тасты  шөгінділерден 
құралған.  Олар  негізінен  массивтің  сыртқы  каледондық 
құрылымы  шеңберінің  бойында  орын  алған.  Жер  асты  сулар 
əдетте  50-100  м  ,  тектоникалық  жарықтар  бойында  200-300  м 
тереңдікте  қалыптасқан.  Бұл  араларда  бұлақ  суларының 
өнімділігі  көбінесе  1-2  дм
3
/с-ке  дейін,  тектоникалық  жарықтар 
бойында  5-8  дм
3
/с-ке  дейін  жетеді.  Қолайлы  гидрогеологиялық 
жағдайларда  салынған  ұңғымаларда  7-10  дм
3
/с-ке  дейін  су 
береді. Судың минералдылығы көбінісе 0,1-1 г/ дм
3
 аралығында, 
тек  қалыңдығы  əр  шамадағы  құм-сазды  шөгінділермен 
қаптасқан орындарда ол 10-25 г/ дм
3
-ге дейін артады.  
Төртінші  гидрогеологиялық    қабаттың    жер    асты 
сулары   орта триас пен орта плиоцен кезеңдерінің  аралығында  
пайда  болған  ойыстар мен ескі өзен арналарында қалыптасқан. 
Бұл  қабат  үш  (он  төртінші-он  алтыншы)  гидрогеологиялық 
топтамалардан тұрады. 
Он  төртінші  гидрогеологиялық    топтама  орта  триас-юра  
кезеңдерінде    құрылған  Майкөбен,  Қойтас,  Қарағанды 

 
532 
ойыстарында 
кесектас,ұнтақ 
та 
ұсақтасты, 
көмірлі 
қабаттамалардың  қойнауында  орын  алған.  Бұл  аралардағы  жер 
асты сулары жер бетіне жақын жатқан жағдайда арынсыз болса, 
олар  тереңдеген  сайын  (100-150  м-ден  асқанда)  арынды  болып 
келеді. 
Көрсетілген 
тереңдікке 
жеткізіле 
қазылған 
ұңғымалардың су өнімділігі (деңгейін 8-11 м-ге  төменднткенде) 
0,1-1-ден  10  дм
3
/с-ке  жетеді.  Əр  тереңдікте  жəне  əртүрлі  
гидрогеологиялық    жағдайларда  қалыптасқан  бұл  сулардың 
минералдылығы 0,5-1 г/ дм
3
-ден 25-30 г/ дм
3
-ге дейін көтеріледі. 
Ең суы мол кешен Қарағанды ойысында жалпы қалыңдығы 80-
300  м  аралығында  кесек  –  ірі  құмтасты  шөгінділерден  тұратын 
орта юраның сулы гаризонттары. Алаптың солтүстігінде аталған 
горизонттағы жер асты суларына жеткізіле қазылған ұңғымалар 
көрсеткен нақтылы меншікті су өнімділігі орта есеппен алғанда 
0,5-1,5  дм
3
/с  болатыны  анықталған.  Судың  минералдылығы 
кешеннің  ортадағы  қабаттамалардың  0,6-3г/  дм
3
  болса, 
төменгілерде 10-15 г/ дм
3
-ге  жетеді. 
Бесінші  қабаттың    жер    асты  сулары  жоғарғы плиоцен-
төрттік  дəуірінде қалыптасқан шөгінділерінің қойнауында орын 
алған. Қабаттың сулы горизонттары өзен мен  көл арналарында, 
тау  жəне  қыраттардың  бөктеріндегі  шөгінділердің  арасында 
орын  алған 17-ші    гидрогеологиялық    топтаманы құрайды. Бұл 
гаризонттардың  жер  асты  суларына  тым  мол  қаныққан  өзен 
арналарындағы  кесектасты  қабаттамалар.  Олардың  қалыңдығы 
өзен арналарының бас жағында 1-17 м, сағасына қарай 40-50 м-
ге  жетеді.  Бұл  араларда  жер  асты  суларына  жеткізіле  қазылған 
құбырлардың    өнімділігі  су  деңгейін  1-4  м-ге  дейін 
төмендеткенде  60  дм
3
/с-ке  дейін  жетеді.Тоқрау,  Жамшы, 
Шерубай-Нұра,  Жарлы,  Талды  жəне  т.б.  өзендер  арнасындағы 
су  ағынының  мөлшері  70-100-ден  1000-1500  дм
3
/с-ке  дейін 
жетеді;кішірек  өзендер  арнасында  қазылған  құбырлардың  су 
өнімділігі  2-5  г/  дм
3
-ден  аспайды.  Өзен  арналарындағы  бұл 
сулардың  минералдылығы  оның  бас  жағында  0,5-1  г/  дм
3
-ден 
аспайды,  орта  шенінде,  əсіресе  оңтүстікте,  оңтүстік-батыс    пен  
оңтүстік-шығыста 2-3 г/ дм
3
-ге , өзен арналарының сағасында 3-

 
533 
5 г/ дм
3
-ге, ал Балқаш көліне жақындаған араларда 10-25 г/ дм
3
-
ге дейін көтеріледі. 
 
ƏДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 
 
1.  Абдулин А.А. Геология Казакстана. А, Наука, 1981. 
2.  Ахмедсафин  У.М.  и  др.  Гидрогеологические  районирование  и 
региональния  оценка  ресурсов  подземных  вод  Казахстана.  А,  Наука, 
1964. 307 с 
3.  Веселов  В.В.,  Сыдыков  Ж.С.    Гидрогеология  Казакстан. 
Алматы. 2004 
 
 
Сағынтаева Г., Ғылыми жетекші:  
Жапарханов Слямхан Жапарханұлы- г.-м.ғ.д,профессор 
 
ШУ–САРЫСУ ГИДРОГЕОЛОГИЯЛЫҚ 
 
Бұл  аймақ  оңтүстіктегі  таулар  мен  Орталық  Қазақстанның 
тау–қыраттарының 
аралығында 
орналасқан 
тұйық 
гидрогеологиялық  бассейн.  Ол  солтүстік  – батыстан  оңтүстік – 
шығысқа  қарай  700  км  –  ге  созылған,  ені  150  –  250  км 
шамасында.  Бұл  арада  палеозойға  дейінгі  жəне  палеозойлық 
сомтасты  қабаттарды  қамтитын  гидрогеологиялық  фундамент 
500  –  3500  метр  тереңдікте  жатады.  Оның  бетіндегі  жер  асты 
сулары  онша  зерттеле  қоймаған.  Фундаменттің  бетінде  жоғары 
палеозой  қабаттары  орын  алған.  Олардың  қойнауындағы  жер 
асты сулары əртүрлі дəрежеде гидрогеологиялық зерттеулерден 
өткен. 
Гидрогеологиялық  фундаменттегі  жер  асты  сулары 
алғашқы  үш  гидрогеологиялық  қабатты  қамтып,  бассейннің 
шетінен  орталығына  қарай  3500  метрге  дейінгі  тереңдікте 
қалыптасқан.  Олардың  ең  үстінгі  сомтасты  қабаттамалары 
оныншы  жəне  он  бірінші  гидрогеологиялық  топтамалардан 
тұратын үшінші гидрогеологиялық қабат.  
Оныншы 
(жоғарғы 
девон 
– 
төменгі 
карбон) 
гидрогеологиялық  топтаманың  төменгі  бөлігі  карбонатты  – 

 
534 
терригенді, тұзды, одан жоғарғы бөлігінде негізінен карбонатты 
тау  жыныстарынан  тұрады.  Олардың  жалпы  қалыңдығы  400-
2500  м  аралығында.  Топтаманың  бет  жағында  қалыптасқан 
арынды  жер  асты  сулары  ойыста  1135–1225  м  тереңдікте 
ұңғымаларымен  алынған  минералдылығы  91–285  г/дм
3
 
аралығында. Бұл тұздық сулардың құрамында: бром (30 -2080), 
йод  (0,5–3,3),  литий  (16  -46),  рубидий  (2  -91,5)  мг/дм
3
  т.б. 
микроэлементтер  бар  екені  анықталды.  Топтаманың  жерасты 
сулары  Қаратаумен  Қырғыз  Алатауына  жақын  арада  ондаған  – 
жүздеген метр тереңдікте алынады да, минералдылығы 5–11 г/дм
3
-
ден аспайды.  
Он  бірінші  гидрогеологиялық  топтама  орта    -  жоғарғы 
карбон  –  пермь  кезеңдерінде  пайда  болған  кесектасты,  тұзды, 
мергелді,  əктасты,  гипсті,  құмтасты,  тау  жыныстарының 
қойнауын қамтиды. Жерасты сулары топтаманың 690  мен 2236 
м  тереңдігі  аралығында  жататыны  дəлелденген.  Олардың 
минералдылығы  оңтүстік  –  шығыс  пен  шығыста  25–129, 
ойыстың  орталығында  107–180  г/дм
3
  екені  анықталды. 
Қаратаумен Қырғыз Алатауына жақын араларда бұл сулар 1425 
-1467  м  тереңдіктен  алынған,  олардың  минералдылығы  5–5,5 
г/дм
3
  –  ден  аспаған.  Топтаманың  төменгі  карбон  кезеңінің 
сипаттамасы  осындай  болса,  оның  жоғарғы  Пермь  дəуірінің 
терригенді  –  карбонатты  –  сульфатты,  террогенді  –  тұзды    тау 
жыныстарынан  тұратын  бөлігінің  жалпы  қалындығы  1000 
метрге  жетеді.  Оның  қойнауындағы  сирек  ұңғымалар  арқылы 
анықталған  өте  арынды  жерасты  суларының  минералдылығы 
ойыстың шет жақтарында 1,5 – 8,5 г/дм
3
 болса, орталығында 123 
-176 г/дм
3
 болатыны белгілі болды. 
Төртінші гидрогеологиялық қабаттың жер асты сулары 
жоғарғы бор – орта эоценмен жоғарғы эоцен – төменгі олигоцен 
шөгінділерін қамтиды. 
Он  бесінші  гидрогеологиялық  топтама  үш:  турон,  сенон 
жəне  палеоцен  –  орта  эоцен  су  кешендерінен  тұрады.  Оның 
біріншісі  бассейннің  шығыс  бөлігінен  басқа  аумақтарының 
бəрінде  таралған.  Сулы  қабаттаманың  қалындығы  10м-ден 
180м–ге  дейін  жетеді.  Қабатаманың  ең  сулы  горизонттары 

 
535 
ойыстың  оңтүстік  –  шығысы  мен  солтүстік  –  шығысында  өзен 
«аңғарлары»  тəріздес  болып  орналасқан.  Бұл  «аңғарларда»  жер 
асты суларының өнімділігі 30-40дм
3
/с–не,  минералдылығы  0,7–
1-ден 2-3г/дм
3
–ге жетеді,тек Сарысу өзеніне жақын арада ол 30-
90 г/дм
3
-ге дейін көтеріледі. 
Сенон  сулы  кешенінің  шөгінділері  турон  кешеніне 
қарағанда  бассейінде  кең  таралған.  Кешеннің  шет  жақтарында 
жер  асты  сулары  бұлақ  көздерін  құрайды.  Ойыстың  негізгі 
бөлігінде бұл кешеннің қойнауында да жер асты сулары екі өзен 
тектес  «арна»  болып  орын  алған.  Сенонның  өзен  «арналары» 
турон  шөгінділеріндегі  «арналарға»  қарағанда  мол  сулы.  Бұл 
араларда  салынған  ұңғымалардың  су  бергіштігі  30-50  дм
3
/с-не 
дейін  жетеді.  Ойыстың  орталығында  жер  асты  сулары  өте 
арынды, көп жағдайда шапшып жер бетіне төгіліп жатады. Бұл 
шөгінділердегі  ең  тұзды  сулар  Созақ  ойысында,  Сарысу  өзені 
бойындағы  жəне  Саменқұм  мен  Жетіқоңыр  құмшағылдарының 
астында орын алған. Тек бассейннің солтүстік жəне солтүстік – 
батыс 
бөліктерінде 
кешеннің 
жер 
асты 
суларының 
минералдылығы 30-50 г/ дм
3
 –ден 70-90 г/дм
3
-ге дейін жетеді. 
Орта эоцен – палеоцен  сулы кешені бассейнінің солтүстік 
–  батыс  бөлігінде  орын  алған.  Бұл  арадағы  жер  асты  сулары 
Ұлытау  мен  Қаратау  жоталарының  маңында,  Сарысу  өзенінің 
аңғарында,  Үлкен  Қамқалы  көлімен  Тассүйекоба  жотасының 
бойында бұлақ көздерін құрайды. Бұл аралардағы су көздерінің 
минералдылығы  1  г\дм
3
  –ден  аспайды.  Ойыстың  басқа 
бөліктерінде  ұңғымалар  арқылы  кешеннің  арынды  су  көздері 
625  м-ге  дейінгі  тереңдіктен  алынғанда,  көбінесе  атқылап  жер 
бетіне шығады. Кешеннің су өнімділігі жалпы алғанда 0,1 – ден 
52дм
3
  /с  болады.  Ойыстың  тереңдеу  орналасқан  суларының 
минералдылығы 1 – 3 г/дм
3
 
Он  алтыншы  гидрогеологиялық  топтама  жоғарғы  эоцен  – 
төменгі  плиоцен  дəуірінің  шөгінділерін  қамтыған.  Оның 
қойнауында негізінен бір сулы кешені бар екені анықталған. Бұл 
кешен  бассейннің  бір  бөлігінде  ғана  –  Сарысу  өзенінің  оң  жақ 
бетінде,  Қотанас  пен  Тоғыскен  қыраттарының  бойында 
таралған.  Ол  əр  түйіршікті  құмтастар,  кесек  тастардан  тұрады, 

 
536 
жалпы  қалыңдығы  5-30  м,  оның  сулы  қабаттамалардағы 
қалыңдығы  2-10м  аралығында.  Бассейннің  солтүстік  бетінде 
кешен  сулары  15-40м  тереңдікте  жатады,  су  өнімділігі  1дм
3
/с-
тен  аса  қоймайды,  минералдылығы  1,5-12г/дм
3
аралығында 
болады. 

жүктеу/скачать 27,56 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: