Нуржігіт Алтынбеков
173
бұлшықет талшықтары ұлғаяды. Бірыңғай салалы бұлшықеттің жаңа
талшықтары дәнекер тін элементтерінен де туындауы мүмкін (метаплазия). Осы
жолмен біріңғай салалы бұлшықет талшықтыры плевра білікпелерінде,
беріштенген тромбыда, тамырлар жетілген кезде қалыптасады.
Көлденең жолақты
бұлшықетте регенерация оның сарколеммасы сақталғанда
ғана өрбиді. Сарколеммалық түтіктегі органеллалар қалпына келіп, нәтижесінде
миобластылар
деп аталатын жасушалар пайда болады. Олар ұзарып, ішіндегі
ядросы
көбейіп,
саркоплазмасындағы
миофибриллалар
толысып,
сарколемманың түтікшелері көлденең жолақты бұлшықет талшықтарына
айналады. Қаңқалық бұлшықет сарколемманың астындағы, яғни бұлшықет
талшығының ішіндегі камбийлік
жасуша-сателлиттер
арқылы да жаңғыра
алады. Жарақаттанған кезде жасуша-сателлиттер бөлшектеніп, толысып,
бұлшықет талшықтарының қалпына келуін қамтамасыз етеді. Зақымдалған
бұлшықет үзілсе, үзік ұштарында іші көпядролы колба пішінді,
бұлшықет
бүршігі
деп аталатын өскін пайда болады; бірақ талшықтар үзігі қалпына
келмейді. Үзілген жерлерді грануляциялық тін жайлап, кейін тыртық басады
(
бұлшықеттік
сүйел
).
Адам жүрегінің
бұлшықеті жаңғырған кезде ақауды,
көлденең жолақты бұлшықеттегідей, тыртық жайлайды. Дегенмен, зақымсыз
бұлшықеттің талшықтық ультрақұрылымдары қарқынды көбейіп, ұлғайып,
мүшенің қызметі қалпына келеді (81-суретті қара).
Достарыңызбен бөлісу: