Оқулық Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі алматы, 2014 А. Н. Доғалов н. С. Досмағанбетов

дефляция деп атайды, ал бағалардың өсу қарқынының бәсеңдеу құбылысы дезинфляция

жүктеу/скачать 2,49 Mb.

Pdf көрінісі

бет	218/308
Дата	24.09.2023
өлшемі	2,49 Mb.
	#110107
түрі	Оқулық

1 ... 214 215 216 217 218 219 220 221 ... 308

Байланысты:
Экономикалык теория

дефляция
деп атайды, ал
бағалардың өсу қарқынының бәсеңдеу құбылысы
дезинфляция
деп
аталады.
Бағалардың өсуі екі себептен туындайды – сұраныстың ұсыныстан
артып кетуінен (сұраныс инфляциясы) және өндіріс шығындарының
өсуінен (ұсыныс инфляциясы).
Сұраныс инфляциясы
– бұл толық жұмысбастылық жағдайында
ресурстарды тиімді деңгейінен жоғары қолданғанда сұраныстың
ұсыныстан артып кетуі салдарынан болатын бағалардың өсуі. Сұра-
ныс инфляциясын осылай түсіндіру монетаристік нұсқаға сәйкес
келеді. Монетаристер баға айналыстағы ақша санымен анықталады
деп санайды.
Сұраныс инфляциясы мемлекеттің бюджет тапшылығымен де
байланыс-ты. Бюджет тапшылығын қаржыландырудың барлық
әдістері инфляцияға жол ашуы мүмкін.
Егер баға айналыстағы ақшаның санына тәуелді болса, онда сұра-
ныс инфляциясымен күрес ақша санын шектеуді, төлем қабілеттілігі
бар сұранысты азайтуды талап етеді. Мұндай жағдайларда арзан
ақшалар саясаты жүргізіледі – пайыз мөлшерлемесі көтеріледі,
несиелік белсенділік шектеледі, мемлекеттік шығындар қысқарады.
Ұсыныс инфляциясы
– жалақы мөлшерлемесінің өсуі еңбек
өнімділігінің өсуінен артып кеткенде, ресурстарға баға өскенде орын
алатын өндіріс шығындарының инфляциясы.
Сұраныс инфляциясы мен ұсыныс инфляциясынан басқа
инфляцияның әртүрлі жіктелу өлшемдеріне байланысты көптеген
түрлері орын алады:
1) Инфляцияға қарсы саясаттың құралдарына байланысты
инфляция екіге бөлінеді:

259
- ашық инфляция
– нарықтық қатынастар жағдайында бағалар-
дың айқын түрде еркін құбылуы немесе өсуі;
- жабық инфляция
– бағалар мен жалақының деңгейі мемлекеттің
қатаң бақылауында болатын және негізгі нысаны тауар тапшылығы
арқылы көрінетін инфляцияның бір түрі.
2) Зерттеу нысанына байланысты инфляцияның үш түрі бар:

жүктеу/скачать 2,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 214 215 216 217 218 219 220 221 ... 308