А. А. Сатбекова пед. ғыл док профессор

227 

Ӛлең мәтінен теңеулерді айшықты сӛз оралымдарын теріп жазыңыз
.
Оларды тақырыпқа қарай топтаңыз. 
6-тапсырма: Тӛмендегі ұсыныс-пікірге бағдар жасай отырып, ӛзіңіздің 
сӛйлеген кездегі дауыс ырғағыңыздың кемшілігін ажыратыңыз. Топ алдында 
сӛз сӛйлеуге жоспарлы түрде дайындалыңыз.
Егер тыңдаушылар сіз әлгінде ғана айтқан сӛзіңізді қайталап 
айтуыңызды жиі ӛтінсе: ӛз сӛзіңізді фонетикалық жағынан мүшелеп 
айтуға жаттығыңыз. Ӛз сӛзіңіздің ырғағы мен бунағына назар аударыңыз. 
Сӛйлем аяғындағы екпінге, фразалық тіркестің соңындағы екпінге мән 
беріңіз.
Егер жұрт алдында сӛз сӛйлеуге именсеңіз, сӛз сӛйлеу рӛлін ойнап 
кӛріңіз. Аудиторияда нақты әрі қатты дауыстап сұрақ қойыңыз. 
Пікірталастарға қатысыңыз.
Егер он минуттық сӛзден кейін-ақ тамағыңыз қарлығып, ауырсынса-
ңыз, маңдайыңызға, ұртыңызға, сӛйлеу мүшелеріне, кеудеге, ішке діріл 
туғызу арқылы массаж жасаңыз. Күнбе-күн сӛйлейтін сӛзіңіздің мӛлшерін 
ұлғайту арқылы жаттығу жасаңыз.
Егер сӛзіңізден тыңдаушыларыңыздың назары біраздан кейін ауытқи 
бастаса, сӛзіңіздің ырғағын жоғары-тӛмен алмастырып отыруға, сӛздің 
екпіндік құрылымын реттеуге күш салыңыз. Сӛзіңізде сұрақ-жауап тәсілін 
қолданыңыз. Бір фразаны бірнеше рет әртүрлі логикалық мәнде, мағынада 
айтуға жаттығыңыз. Үнтаспаға басып бірнеше рет қайталап тыңдаңыз. 
Егер сӛзіңізде бір сӛзді (не бір дыбысты) бірнеше рет қайталап 
қолдана беретін әдетке үйір болсаңыз, ӛз сӛзіңізді жіті бақылаңыз,
Сӛзіңіздің қандай бӛлігінде сол әдетіңіз қайталанатынына баса назар 
аударыңыз. Сӛздің ырғағы мен екпінін алмастырыңыз. Әдет қылған 
дыбыстардың орнына ырғақтық ишара жасауға немесе үзіліс жасауға 
тырысып кӛріңіз. Үнтаспамен жаттығыңыз. 

жүктеу/скачать 2,39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: