Алимхан Жунисбек verstka 19 06 18 indd indd



Pdf көрінісі
бет42/225
Дата27.09.2023
өлшемі10,2 Mb.
#110632
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   225
Жалаң дауысты дыбыстар
А/Ә 
дауысты дыбыстарының акустикалық жұбы. 
Бірінші кезекте артикуляциялық белгілерінің жаңғыртқылар (резо-
наторлар) моделі жасалды (4.10-сурет).
5.10-
сурет. Дауысты
а/ә
дыбысының жаңғыртқылар жүйесі
4.10-сурет. Дауысты 
а/ә
дыбысының жаңғыртқылар жүйесі
А
дыбысы жақтың кең ашылып, тілдің төмен түсуі арқылы жаса-
лады. Тілдің тік қалпына қарай ашық дауысты дыбыс болып табылады. 
//Ә
дыбысы жақтың кең ашылып, тілдің төмен түсуі арқылы жасалады. 
Тілдің тік қалпына қарай ашық дауысты дыбыс болып табылады. 
Ендеше, ауыз және көмей жаңғыртқылары өзара ашық өткел 
арқылы байланысады. Ауыз және көмей жаңғыртқыларының өзара 
байланысына қарай 
ашық өткелді
дауыстылар болып табылады.
А
дыбысын айтқанда ерін ашық қалады. Еріннің қатысына қарай 
ашық ерін дауысты болып табылады. 
//Ә
дыбысын айтқанда ерін ашық 
қалады. Еріннің қатысына қарай ашық ерін дауысты болып табылады. 
Ауыз (қуысы) жаңғыртқы ашық ерін шығысты болып аяқталады. 
Ендеше, жаңғыртқының бітер тұсына қарай 
ашық ерін шығысты
дауыстылар болып табылады.
А
дыбысын айтқанда тіл ауыз қуысының арт жағына орналасады. 
Тілдің көлденең қалпына қарай тіл арты дауысты болып табылады. 


57
Көмей жаңғыртқы ауыз жаңғыртқыдан кіші болады. 
//Ә
дыбысын айт- 
қанда тіл ауыз қуысының орта тұсына орналасады. Тілдің көлденең 
қалпына қарай тіл ортасы дауысты болып табылады. Ауыз жаңғыртқы 
көмей жаңғыртқыдан кіші болады.
Сонда дауысты 
А:
көмей жаңғыртқы – 
кіші
, ауыз жаңғыртқы – 
үл-
кен

//
дауысты 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   225




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет