ҔЮеЮҕ әвгЯжгпіліҗ пЮржты Н. Келімбесов едгйбі вәрір әвгЯжгпі



Pdf көрінісі
бет55/106
Дата27.09.2023
өлшемі22,83 Mb.
#110721
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   106
Байланысты:
‎Добавить статус

ИЯл ФЮййжимл

УаЯаби логика, мтзъка және бҰл
екі пәннен барҕа да біЯнече ғълъм 
ралалаЯъна ҕасърсъ чъғаЯмалаЯдъң авсоЯъ болған. Рондай
-
аҕ ол мҰрълмандаЯдъң ең 
іЯі уилороуъ раналадъ, ечкім ғълъмда бҰл кірінің дәЯежеріне дейін кҲсеЯілген емер. Әбт 
Әли ибн Рина да онъң кісапсаЯънан кҲп нәЯре үйЯенген. Әбт Әли ибн Ринанъң рҲзіне 
ҕаЯағанда, ол УаЯаби чъғаЯмалаЯън оҕъп ләззас алған екен. БҰл кірінің чъҕҕан сегі 
сүЯік болған, ол рол Ҳз елінде стълъп, ронда Ҳркен. Кейін Ҳз елінен чъғъп, барҕа 
ҲлкелеЯге раьфас жарайдъ, аҕъЯъ Бағдад чаһаЯъна баЯадъ. Рол кезде ол сүЯік сілімен 
ҕасаЯ аЯаб сілін, сағъ барҕа біЯнече сілді білген. Әбт НаръЯ Бағдадса аЯаб сілін үйЯентге 


кіЯіріп, бҰл сілді жан
-
жаҕсъ, әЯі сеЯең біліп чъғадъ. Роңънан оръ сіл аЯҕълъ ол фикмас 

уилороуиь ғълъмън меңгеЯт жолъна сүреді.
...АдамдаЯдъң айстънча, АЯирсоселыдің “Жан стЯалъ” кісабънъң Әбт НаръЯ оҕъп 
чъҕҕан нҰрҕаръ сабълған. Міне, рол кісапҕа УаЯаби Ҳз ҕолъмен, “мен оръ кісапсъ жүз 
Яес оҕъдъм” деп жазъп ҕойъпсъ. БҰл ғалъм жайъңда пікіЯ айсҕандаЯдъң рҲзіне 
ҕаЯағанда, Әбт НаръЯ, рол уилороу АЯирсоселыдің “Уизика” деген чъғаЯмарън ҕъЯъҕ 
Яес оҕъдъм, біЯаҕ онъ сағъ ҕайсалап оҕтъм кеЯек деген екен.
...БіЯ жолъ Әбт НаръЯ әл
-
УаЯабиден:

Уилороуиь раларънда кім мъҕсъ, Різ бе, әлде АЯирсоселы ме?—
деп рҰЯапсъ:
Ронда әл
-
УаЯаби:

ЕгеЯ мен рол кірінің Ҳзінен білім алт бакъсъна ие болғанъмда, онда мен онъң ең 
мъҕсъ чәкіЯссеЯінің біЯі болаЯ едім,—
деп жатап беЯіпсі.
...Білімге ҕҰчсаЯ жандаЯ Әбт НаръЯға сънъм беЯмей, біЯі келіп, біЯі кесіп жасадъ. Ол 
жазған чъғаЯмалаЯ бҲлек
-
ралаҕ күйінде чачълъп жасадъ екен. ЕңбексеЯін ол үлкен 
дәпсеЯге емер, жеке паЯаҕ ҕағаздаЯға жазъп сарсай беЯген. Рол үчін кҲпчілік 
чъғаЯмалаЯънъң жеке саЯатлаЯъ мен бәлімдеЯі ғана раҕсалъп кал
-
ған.
* * * 
Ровес және чесел ғалъмдаЯъ әл
-
УаЯаби своЯцерсворън кҲпсен беЯі зеЯссеп келеді. 
ҒҰлама мҰЯарън зеЯссетді алғач ҕолға алған 
132 
ровес
-
ғалъмдаЯънъң біЯі академик В. В. БаЯсолыд болдъ.
Ҕазаҕрсанда әл
-
УаЯабидің еңбексеЯін зеЯссет ірі негізінен 1960 жълдаЯдан кең еЯір алдъ 
детге боладъ. Бүгінгі саңда Ҕазаҕ РРР Ғълъм академиьръ УаЯабисантдъң еліміздегі 
ғълъми оЯсалъғъна айналъп осъЯ.
Роңғъ жълдаЯъ Ұлъ ғалъмнъң уилороуиь, саЯиф, әдебиес, сіл білімі, жаЯасълърсант 
ғълъмдаЯъ раларъндағъ еңбексеЯі оЯър, ҕазаҕ, Ҳзбек, с. б. сілдеЯге кҲпсеп атдаЯъла 
барсадъ. Әл
-
УаЯабидің ран ралалъ своЯцерсворън жан
-
жаҕсъ зеЯссеп, онъ ғълъми 
барпалаЯ аЯҕълъ жаЯиьлат іріне А. Мачанов, А. Ҕаръмжанов, А. КҲберов риьҕсъ ҕазаҕ 
ғалъмдаЯъ да кҲп үлер ҕорсъ.
Ҕазаҕ РРР Ғълъм академиьръ 1975 жълъ “әл
-
УаЯаби және чъғър елдеЯінің мәдениесі 
мен ғълъмънъң дамтъ” ассъ фалъҕаЯалъҕ ғълъми конуеЯенхиь Ҳскізді. Бүл мәжілірсе 
чъғъп рҲйлеген ара кҲЯнексі ровес ғалъмдаЯъ, рондай
-
аҕ ОЯса Азиь мен Саьт Цъғър 
елдеЯінен келген ерімі мәчһүЯ ғълъм ҕайЯаскеЯлеЯі әл
-
УаЯаби еңбексеЯін мейлінче 
жоғаЯъ бағалай келіп, Ұлъ ойчълдъң ғълъми идеьлаЯъ бүгінгі саңдағъ пЯогЯерсік 
кҲзҕаЯарсаЯмен баЯънча Ұчсаръп жасҕандъғън еЯекче асап кҲЯрессі.


Ҕазакрсанда әл
-
УаЯаби стЯалъ ран алтан ғълъми маҕалалаЯ, кҲлемді зеЯссетлеЯ, кҲЯкем 
чъғаЯмалаЯ барълъп чъҕсъ. Айсалъҕ, Ҕазаҕрсанда роңғъ рекрен жъл ічінде оЯър, 
ҕазаҕ және РРРО фалъҕсаЯъ сілдеЯінде әл
-
УаЯаби стЯалъ 700
-
дей, ал ронъң ічінде сек 
ҕазаҕ сілінде 300
-
ден арсам әл
-
УаЯаби стЯалъ ғълъми еңбексеЯ жаЯиьландъ
1

1
К. ЖаЯықбаев. 
Әл
-
УаЯаби (БиблиогЯауиьлък кҲЯрескіч). Ал
-
масъ, 1977, 7
-
бес.
133 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   106




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет