Ордабекова Хафиза Арысбайқызы



Pdf көрінісі
бет109/133
Дата27.09.2023
өлшемі1,75 Mb.
#110758
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   133
Байланысты:
Тіл біліміне кіріспе Ордабекова Х. Оқу құралы

Глоттогенез теориясы
– адамзаттың табиғи дыбыстық тілінің қалыптасу 
процесі. Бұл теория тілдің пайда болуының философиялық, әлеуметтік және 
психологиялық мәнін ұғынумен байланысты туған жалпы мәселелердің 
жалғасы. 
Гумбольдт ілімі – 
жалпы тіл білімі мен тіл философиясының негізінқалаған В. 
фон Гумбольдттың тілге және оның зерттелуіне арналған философиялық-тілдік 
бағдарламасы аясында қалыптасқан көзқарастарының жиынтығы.
Гаплология
– біркелкі айтылатын буындардың біреуінің түсіп қалуы.
Говор – 
тілдің шағын аймаққа тараған, диалектінің ішіне кіретін бөлігі. 
Оларға тән дыбыстық, грамматикалық, лексика-семантикалық ерекшеліктер 
неғұрлым шағын аймақты қамтиды. Қазақ диалектілерінің говорларға 
бөлінетіні алғаш рет С.Аманжолов, Н.Сауранбаев, Ж.Досқараев еңбектерінде 
айтылған. Қазақ тілі говоларын зерттеу ісі 1955 ж. қолға алынды. 


156 
Грамматикалық мағына
– тілде қалыпты сипаты бар сөздер тобы мен сөз 
тұлғаларына, синтаксистік құрылымдарға тән жинақты, дерексіз тілдік мағына.
Грамматикалық категория 
– мағынасы біртиптес грамматикалық 
тұлғалардың бір-бірінен өзгеше жүйесі.
Грамматикалық форма
– грамматикалық мағынаның қалыпты көрінісін 
білдіретін тілдік белгі.
Гримм заңы – үндіеуропалық және германдық шуыл дыбыстардың 1818 ж. 
Р.Раск ашқан, 1822 жылы Я.Гримм жүйеге келтірген тұрақты сәйкестігі.
 
Генеалогиялық топтастыру – 
тілдердің туыстығына, шығу тегіне қарай 
топтастырылуы.Әрбір тіл семьясы бір ата тілден тараған диалектілердің 
негізінде пайда болған.
Грамматика
– тіл құрылысы, яғни морфологиялық категориялар мен 
формалардан, синтаксистік категориялар мен конструкциялардан, сөзжасам 
тәсілдерінен туратын тіл жүйесі. Тіл құрылысын зерттейтін тіл білімінің бір 
саласы. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   133




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет