Ill тарау. Метрология негіздері 213

214 Стандарттау, сертификаттау жэне метрология негһдері
Электр тогы күшінің бірлігі - ампердің эталоны
Ең алгашқы ампердің эталоны 
1893 жылы Чикагода 
өткен Электриктердің халықаралық конгресінде қабылданды. 
Ол Халықаралық ампер деп аталды жэне былай анықталды: 
Халықаралық ампер - азот қышқылды күмістің судағы ерітіндісі 
арқылы ток жүргенде 1 с ішінде 0,0011180 г күміс бөліп шығаратын 
өзгермейтін ток.
Қазіргі кезде қолданылып жүрген ампер эталонының жүмыс 
істеу принципі электр токтарының өзара әсерлесу заңына 
негізделген. Бүл принцип бойынша ампер көлденең қимасының 
ауданы шексіз аз, үзындығының арақашықтығы 1м, ауасыз бос 
кеңістікте орналасқан екі шексіз үзын түзу сызықты өткізгіштердің 
эсерлесу күшіне байланысты анықталады. Өткізгіштер арқылы 1А 
ток өткенде эрбір метрге келетін токтардың әсерлесу күші 2-10‘7Н 
болуға тиісті.
Бүл анықтамада келтірілген шексіз үзын, шексіз жіңішке 
түсініктері нақты тәжірибеде болмайды. Бірақ Ампер заңының 
негізінде өлшемдері шекті өткізгіштердің бойынан ток жүргенде 
токтардың эсерлесу күшін жеткілікті дәлдікпен анықтауға болады. 
Мемлекеттік бірінші эталонный амперді жаңғырту қателігі 10~3%- 
тен аспайды.
Қазіргі кезде атом ядросыныц қасиеттерін зерттеу нәтижесінде 
қол жеткізген жетістіктер келешекте ампер эталонының жаңа 
нүсқаларын жасауға мүмкіндік береді. Сондай эталонным бірі 
ядролық магниттік резонанс қүбылысына негізделген.
Қазіргі кезде ампер эталонының электрон зарядын біле 
отырып, 
элементар 
электрлік 
бөлшектерді 
санау 
арқылы 
жэне өте томен температурадағы заттардың асқын өткізгіштік 
жағдайындагы түрақты токты өлшеу арқылы жасалатын нүсқалары 
қарастырылуда.

жүктеу/скачать 10,03 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: