А. Байтурсынов 1-том final indd

116
* * *
Еңкейіп, еңсесіне бейнет артпай,
Шөгер тәж шынжыр киіп, азап тартпай,
Жақындық келер күшті сәулетінде, 
Көз жасы – тірі мола, құлдық, қорлық,
Дар ағаш, қылыш, қанжар, өштік, зорлық,
Бірі жоқ жақындықтың дәулетінде. 
Жанға жұт, жарың сәуле, жоқ мұқтаждық, 
Сырт берер адамзаттың әулетіне.
Артықша тасқан қайтып, толған солып, 
Құритын кез келмекші нәубетіне.
* * *
Демеңдер, жақсылық – тақ, жай үміт құр, 
Заман тар, жауыздық зор, тым қысып тұр.
Айналаң қараңғы түн тым түнерген, 
Қиналып, талар дүние азап шегіп,
Қалжырар жалмауыздар қанға бөгіп,
Болдырар алыс-жұлыс жұлына ерген.
Жүре алмай, дымы құрып сонда әрі, 
Соқпалы, содыр жолдан шығар бәрі.
Талған күш, қиналған тән, ауырған жан 
Дертіне жақындықты етер дәрі.
БАҚ
Бұлттар басып жасырған,
Жаңа түсіп басылған,
Таң шапағы сөніп тұр, 
Жаңалаған өмірден 
Жаңа шығып көрінген
Гүл қамауда сеніп тұр. 
Балалықтан басталып,
(Тастаймын аз жасты алып,
Есім нағыз енгенше)
Көрдім қызық, көрмедім?
Көрсем баға бермедім,

117
Бозбала жас келгенше. 
Құстай түлкі алатын,
Жайып алтын қанатын, 
Уылжыған от лепті 
Жігіттік жас келді де,
Ойды біраз бөлді де,
Тұрағы жоқ ол өтті. 
Қудым бақты, іздедім, 
«Табамын ғой тез» дедім, 
Азап шекті тән-жаным. 
Қарап жақын-жырақты, 
Жақтым түрлі шырақты,
Таптырмады қуғаным. 
Үміт сүйрер жыраққа,
Жетесің деп мұратқа,
Талықсам да ізденіп. 
Қашан көңіл жасарар? 
Арқа-басың босанар,
Рақаты жаз келіп?
Қашан жанып шамшырақ? 
Сәуле беріп жарқырап,
Болар жарық төрт тарап? 
Қашан маған іздеген,
Күліп жылы жүзбенен,
Болар серік бақ қарап?!

118
ПУШКин
Вольтерден
Қыздыр дейсің топ, жиынды, жан дейсің, 
Қыздыратын жасты қайдан ал дейсің? 
Өмірімнің таңын қосып кешіне,
Бер қайтадан өткен күннің һәммесін!
Бере алмасаң, кең салалық бейілді,
Жас қызығын көрсін жастар кейінгі.
Тәтті өмірмен нәпсі көңілін ауладың, 
Қалғанымен алданталық зейінді!
Уа, дариға! Өттің бастан, қызық жас!
Өзіңе жөн, өзгелерге бұзық жас.
Қайғы, қасірет дертін жанға батырмай,
Қайран жастық! Қызуымен қылған мас!
Көрінбестен өмір көбі өткен шақ, 
Тіршіліктің сән, ләззаты кеткен шақ.
Ойын, күлкі, мәжілістен
14
, қызықтан
Мезгіл қуып: «Шық!» – деп әмір еткен шақ
Жасың айтса, көнбегеннен не пайда? 
Уақыттың тілі шолақ: «жүр!», «айда!»
Тұрлауы жоқ, өзгерілгіш өмірдің 
Өтпесіне еткен, сірә, кім айла!
Мүмкін десек адамзатқа екі өлмек,
Бірі соның – «жасым жетті» деп көнбек. 
Бұл елімнің ардақтысы, аруы,
Мұнан кейін өлім бе, сол дем сөнбек?!
AT
Сен неге, тұлпар атым, кісінейсің?
Жабығып неден көңілің, түсті еңсең?
Ерігіп, ауыздығың қарш-қарш шайнап,
Бұ қалай, бұрынғыдай сілкінбейсің?
Әлде мен бабың тауып, бақпадым ба?! 
Болмаса, жемнен қысып, сақтадым ба? 
Әйтпесе, әбзелдерің сәнді емес пе?
Жібектен тізгініңді тақпадым ба?
14
Мәжіліс – араб сөзі «отырыс», «жиналыс» деген мағынада.

119
Малдырып саф алтынға үзеңгіңді, 
Тағаңды шын күмістен қақпадым ба?!
Жауабы иесіне берген аттың: 
«Сұрайсың не себептен мен жабықтым? 
Алыстан құлағыма келер дүбір 
Һәм дауысы керней тартып, атқан оқтың.
Кісінеп себебім сол мен аһ ұрған,
Көп жүріп далада енді сейіл құрман. 
Әбзелмен жарқыраған әсем басып,
Аз қалды сыйлы, сынды күндер тұрған.
Жақында жаны ашымас жау кеп шабар, 
Қалдырмай әбзелімнің бәрін тонар. 
Соқтырған шын күмістен тағаларды 
Суырып аяғымнан, олжаланар.
Күйзеліп, жаным ашып, ауырып бек, 
Қайғырып, уайым ғып, тұрмын жүдеп. 
Орнына желпуіштің теріңді әкеп, 
Терлеген бүйіріме жабады деп».

жүктеу/скачать 1,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: