Адам анатомиясы


бірдей емес. Tie мойнының тұсында перио-



Pdf көрінісі
бет22/177
Дата06.10.2023
өлшемі11,6 Mb.
#113293
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   177
Байланысты:
Атлас адам анатомиясы 2 том

бірдей емес. Tie мойнының тұсында перио-
донттың калындығы- 0,17 -0 ,1 9 мм, тіс
түбірінің ортаңғы бөлігінде- 0,08-0,14 мм, тіс
түбірінің ұшында- 0,16-0,19 мм- дей. Tie
түбірінің шайнау кезіндегі ауыткуы, сол пе-
риодонттық саңылаудың көлеміне байла­
нысты. Жоғарғы жаксүйек тістерінің перио-
донттық саңылауы төменгі жақсүйектің пе-
риодонттық саңылауына карағанда кен. Жо-
ғарғы жаксүйек тістерінің қозғалмалы келуі
сол себепті. Сонымен катар, тіс түбірінің
ұяшыктық шұнкырларының фиксацияла-
нуы: тіс—қызылиектік, тіс—ұяшықтық және
тіс аралық топтап орналаскан дәнекер тінді
талшыктарға немесе байламдарға байланы­
сты (№20 суретті караңыз).
Tie жалпы пішініне және атқаратын қыз-
метіне карай: күрек, ит, кіші азу және үлкен
азу тістерге бөлінеді (№21 суретті караныз).
Тістердің сырткы пішіндерінің әртүрлі бо­
лып келуі эволюциялык даму кезінде, сырт­
кы ортада өмір сүріп, алуан түрлі коректі зат-
тармен коректенуіне тікелей байланысты.
Мысалы: күрек тістер тамақты тістеу үшін
керек; ит тістер қорғаныштық қызмет атқа-
ру; кіші және үлкен азу тістер шайнау, ұнтак-
тау кызметін атқарады. Тістер эмбрионалдық
дамуына байланысты сүт тістер, 
den tes
d ec id u i,
ж әне тұрақты тістерге, 
den tes
permanentes,
бөлінеді. Жоғарғы жаксүйек пен
төменгі жақсүйектін тұрақты тістері тістердің
ұяшыктық шүнкырларында екі катар сим-
метриялық орналаскан 16-тістен тұрады


Ауыз қуысы (ішкі корінісі).
1. М слиалді канаттәрізді 
бұлш ыкет
2. О н тіласты бүртік
3. Төм снгі ж а касты 
безін ің түтігі
4 . Т іласты безі
5. Тілдік нерв
6. Т іласты нерв (X II жүп)
7. Ж ак-тіласты
бұлш ықеті
8. И ек-тіласты бұлшыкеті
9. Екі кары нш алы
бүлш ыкеттін алдынғы 
кары н ш асы .
10. Төм енгі альвеолярлы к 
нерв
11. Д абы л ішегі
12. Ішкі үйкы артериясы
13. Ш ы кш ы т безі
14. С ы н а-Т өм ен гі ж ақ 
сүйектін жалғамасы
15. Кезбе нерві (X жұп)
16. Тіл ж үткы н ш ак нерві
17. С ам айд ы н беткейлік 
ж ә н е жоғарылаған 
ж үткы н ш ак артериясы
18. Біз-тіласты бұлшықеті
19. Екі кары нш алы
бұлш ы кеттін арткы
кары нш асы
20. Беткейлік артерия
21. Т өм енгі ж аксүйекас- 
ты безі
22. С ы рткы үйкы
артериясы
23. Т ілдік артерия
24. О ртанғы бүлш ықеттің 
кы скы ш ы
25. Б із-тіласты жалгама
26. Т іласты бүлш ықет
27. Т ер ен тілдік артерия
28. К өм ей какпаш ы ғы
29. Тіласты сүйек
30. Ұ рттык бұлш ыкет
3 1 .Т іл
32. Т өм енгі ж ак
33. К алкан ш а без түтігі
34. Ш айнау бұлш ыкеті
35. Тіласты сүйегінін он 
ж ә н е сол мүйізі
1. М. ptherygoideus med
2. C aruncula sublingualis 
dext.
3. Ductus 
submandibularis
4. Gl. sublingualis
5. N. lingualis
6. N. hypoglossus
7. M. mylohyoideus
8. M. geniohyoideus
9. M. digastricus - venter 
ant.
10.N. alveolaris inf.
11 .C horda tympani
12.A. carotis int.
13.GI. parotidea
14. Lig.sphenomandibulare
15.N. vagus - X
16.N. glossopharyngeus - 
IX
17.A. tem poralis superf. 
et a. pharyngea 
ascendens
18. M . styloglossus
19.M. digastricus venter 
post
20.A.facialis
21.G l. submandibularis
22.A. carotis ext.
23.A. lingualis
24. M. constrictor 
pharyngeus medius
25. Lig. stylohyoideum
26.M.hyoglossus
27.A.prof. linguae
28. Epiglottis 
29 .0 s hyoideum
30.M. buccinator
31.Lingua
32.M andibula
33.Ductus gl. thyroideae
34. M. masseter
35.C om u m ajus ossis 
hyoidei dext. et. sin.
V лкен сілекей бездерінін кесіндісі. Твменгі жақсүйектіц 
Ауыз куысына катысты үлкен сілікей бездерінін
сол бөлігінің жартысы және ұртгык бұлшықет алынып 
орналасуы
тасталынған, ауыз қуысы көрініп тұр.


Corona
dentis
Cervix
dentis
Radix , 
dentis
Enamelum
Dentinum
Cavitas
coronalis
Canalis 
radicis dentis
Cementum 
Apex radicis 
dentis
Foramen apicis dentis
Cavitas
dentin
17-сурет. A - Біртүбірлі, тұрақты тістер. Б - Екітүбірлі, ж ап ы р ақ ты тістер
(№22 суреггі қараңыз). Тістердің әрбір қатары 
симметриялық орналаскан 2 күрек, 1 ит, 2 кіші 
азу тіс, 3 үлкен азу тістерден тұрады. Тістердің 
біржағындағы бөлігін санмен белгілейтін бол- 
сак: 2,1,2,3 деп белгілінеді, әрбір сан тістердің 
санын көрсетеді. Тістердің сан түрінде белгі- 
ленген түрі тістердің формуласы деп аталады. 
Ересек адамдардьщ тұрақты тістерінің жалпы 
формуласы былай белгіленеді:


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   177




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет