Мұрын қуысы. Мұрын куысы,
cavum nasi, сыртқы мұрын
мен бет сүйектерімен шектелген (№91 суретті
қараңыз). Мұрын қуысы кіреберіс бөлігіне,
vestibulum nasi, және меншікті мұрын қуысы-
на,
cavum nasi proprium, бөлінеді. Мұрын
қуысы кіреберісі,
vestibulum nasi, меншікті
мұрын қуысынан мұрын куысының босаға-
сы,
limen nasi, аркылы шектелген. Мұрын
қуысы кіреберісінін терісінде май бездері мен
тері бездері жэне шаштар немесе вибристер
көптеп орналаскан. Меншікті мұрын куысы-
ның,
cavum nasi proprium, кдбырғалары сырт
кы мұрын мен бет сүйектерінен тұрады.
Мұрын қуысының: жоғарғы, төменгі, лате-
ралді және аралық қабырғалары ажыратыла-
ды.
- Жоғарғы кабырғасы: сыртқы мұрынның
латералді шеміршегінен,
cartilago nasi lateralis, мұрын сүйегінен,
os nasale, торлы сүйектің
торлы табағьінан,
lamina cribrosa, жэне сы-
натәрізді сүйекденесінен,
corpus ossis sphenoi- dalis, тұрады;
- Т өм ен гі қабы рғасы : катты тандай,
palatum durum, мен ж ұм сақ таңдайдан,
# * - v
у. Palatum durum
Plica salpingopalatina
Concha nasalis superior
Meatus nasi superior
Sulcus olfactorius nasi
Os nasale
Agger nasi
Atrium meatus
medii
Concha nasalis
media
Meatus nasi
medius
Limen nasi
Vestibulum
nasi
Concha nasalis
inferior
Meatus nasi
inferior
Labium superius
Ductus incisivus
Crista galli
Recessus sphenoethmoidalis
Apertura sinus sphenoidalis
Sinus sphenoidalis
Meatus nasopharyngeus
Tonsilla
iharyngealis
Arcus
anterior
atlantis
Axis
- Plica salpingopharyngea
/ Palatum molle
Ostium pharyngeum tubae auditivae
91 -сурет. М ұры н қуы сы ,
cavum nasi, о ң жағы
palatum molle, тұрады (№91, 92, 93 суреттерді
қараңыз);
- Бүйір қабырғасы: сыртқы мұрынның ла-
тералді шеміршегінен, жоғарғы жақсүйектің
мүрын бетінен,
facies nasalis maxillae, тандай
сүйектің перпендикулярлы табағы ны ң
мұрын бетінен,
lamina perpendicularis, торлы
лабиринттің мұрын бетінен,
facies nasalis labyrinthi ethmoidalis, көзжас сүйегінен,
os lacrimale, және төменгі мүрын қалқанынан,
concha nasalis inferior, тұрады.
Мұрын қуысының бүйір қабырғасындағы
үш мұрын қалканының аралығында: жоға-
рғы, ортанғы және төменгі мұрын жолдары
ж ән е мүрын ж аны ндағы қойнауларды ң
мұрын қуысымен жалғасатын тесіктері орна
ласкан (№ 94, 95, 96 суреттерді қараңыз).
1. Ж оғарғы мүрын ж олы ,
meatus nasi superior, жоғарғы және ортаңғы мүрын қал-
қандарының аралығында орналасқан. Бұл
мұрын жолы сынатәрізді сүйектің қойнауы-
мен,
sinus sphenoidalis, ж әне артқы торлы
ұяшықпен,
cellulae ethmoidalis posterior, байла-
ныскан.
2. Ортанғы мүрын жолы,
meatus nasi medius, ортаңғы және төменгі мүрын калқандары-
ны ң аралығында орналасқан. Бұл мұрын
жолы маңдай койнауымен,
sinus frontalis,
Sinus frontalis
Apertura sinus
frontalis
Radix nasi
Hiatus semilunalis
Processus uncinatus
Dorsum nasi
Agger nasi
Concha nasalis inferior
/Concha nasalis media
I I Concha nasalis superior
/Apertura sinus sphenoidalis
j Sinus sphenoidalis
Limen nasi
Apex nasi
Labium superior
Vestibulum nasi .
a Meatus nasi
superior
Meatus nasi
medius
Bursa
pharyngealis
Meatus nasi
inferior
Tonsilla
haryngealis
Torus
tubarius
auditivae
Plica lacrimalis
Canalis nasolacrimalis
Palatum
durum
Ostium pharyngeum
tubae auditiae
Palatum molle
Meatus nasopharingeus
92-сурет. М ұрын куы сы , о ң жағы. (мұры н қ ал қ ан д ар ы н ы ң көп бөлігі ал ы н ы п тасталған)
жоғарғы ж ақсүйек к ой науы м ен,
sinus maxillaris ж әне алды ңғы , ортаңғы торлы
ұяшықтармен,
cellulae ethmoidales anterior et medius, байланысқан.
3.
Төменгі мұрын жолы,
meatus nasi inferior, ол төменгі мұрын қалқаны мен тандайдың
аралығында орналасқан. Бұл мұрын жолына
мұрын-көзжас өзегі,
canalis nasolacrimalis, аш ылады, ж әне күрек тіс өзегі,
canalis incisivus, аркылы ауыз куысымен байланыса-
ды.
- Мұрын қуысынын аралық қабырғасы:
желбезек,
vomer, пен мүрын куысының аралық
шеміршегінен,
cartilago septi nasi, тұрады.
Мұрын қуы сы ны ң шырыш ты қабығы,
tunica mucosa, к ір п ік ш ел і эпителийм ен
көмкерілген, терең қабатында шырышты
бездермен қатар күрделі ұяшықты, шырыш-
сірлі бездер көптеп орналасқан. Сонымен
қатар, шырышты кабықтың астында, төменгі
және ортаңғы мұрын жолдарының тұсында
ауаны жылытуға арналған қалқандардың
үңгірлі веноздық өрімдері,
plexus cavernosi сопсһагит, орналаскан. Ш ырышты қабық
топографиялық орналасуьша жэне атқара-
тын қызметіне қарай: мұрын куысының жо-
ғарғы мұрын жолының маңында орналаскан
иіс сезу аймағына,
regio olfactoria, жэне ор-
S in u s si
C liv u s
P a la tu m m o lle
P a la tu m d u ru m
i
S inus fro n ta lis
R a d ix n asi
S pina fro n ta lis
O s n a sa le
I C rista g alli
R e g io o lfa c to ria
L a m in a c rib ro sa
S eptum n asi
D o rsu m nasi
C a rtilag o nasi
lateralis
a V estibulum
n asi
C artilag o
alaris nas
A pex nasi
Pars.mobili
septi nasi
Pars m e m b ra n a -
cea septi nasi
O rg an u m
v o m e ro n a sa le y / -
L abium su p e riu s
h e n o id a lis
F o s s a h y p o p h y sia lis
C a n a lis in c isiv u s
R e g io re s p ira to ria
T o n silla
p h a ry n g e a lis
F a sc ia p h a ry n g o -
b a sila ris
C h o a n a
s tiu m p h a ry n g e u m
tu b a e a u d itiv a e
o ru s tu b a riu s
A rc u s a n te rio r
a tla n tis
U v u la p a la tin a
93-сурет. М ұры н қал қ асы ,
septum nasi, сол ж а қ к ө р ін ісі (ш ы ры ш ты қаб ы қ)
таңғы, төменгі мұрын жольшың маңында ор
наласкан тыныс алу аймағына,
regio respiratoria, бөлінеді (№93 суреттерді караңыз).
Мүрын қуысы арқылы күрделі сараптан
өткен ауа, хоан тесігі, одан әрі жұткыншақ
аркылы көмейге бағыт алады.