Өтемісова гүлмира Жеткергенқызы КӨнерген аталымдар
уәзір ақылдан айырылыпты, Өлтірейік екеуін, жынды екен», − деп (Абай). Уәжді
жүктеу/скачать 2,71 Mb. Pdf көрінісі
|
жыр әдеби тил
| уәзір
ақылдан айырылыпты, Өлтірейік екеуін, жынды екен», − деп (Абай). Уәжді – дәлелді, орынды. «Айта бер сөзді қарт аға-ай, Ақылыңды сал ортаға-ай Сіздің айтқан уәжді Ұйғарар дейсіз кім «бұлай» (Нұртуған). Жиналған жұрт Үмбетәлінің кенеттен сөз тапқыш алғыр қасиетіне, уәжді сөздеріне және әдептілігіне ризалық білдірді («Қ.Ә.Т»). Уәжіп − әр мұсылманның орындайтын міндеттері. Нұртуған ауырып жатқан кезде әйелі Әлима құрбан айтқа қарсы өзіне киім тіккізейін деп Ысқақ молда және Махамбетжан деген тігіншілерге барған екен. Олар Әлимаға көңіл бөлмепті. Әлима: «Ері ауырған адамды не қылсын» деп үйге жылап келіпті. Сонда Нұртуған шайдың қағазының бірін жұлып алып, сыртына былай деп жазыпты: Бешпетін кигізіңдер Әлимаға. Киімі, тамағы мен маған уәжіп, Кеудеде бар тұрғанда жан мен сана. Сүннетін пайғамбардың бітірейін, Бұл айтта тапса киім кисін жаңа (Нұртуған). Парыз бен уәжіп , сүннет – ер міндеті, Иманның боржа келсе, көп құрметі. Мағынасы төрт кітаптың мәшһүр болып, Құранның келді сізге сүре, аяты (Ерімбет). Әрбір адамның бұл дүниедегі іс- әрекеті, сөйлеген сөзі амал деп аталады. Амалдың сегіз түрі бар: 1. Парыз – Алла тарапынан әр пендеге істеуге міндетті амал; 2. Сүннет – Мұхаммед пайғамбардың діни тәлім-тәрбие қағидаларын орындау; 3. Уәжіп − әр мұсылманның орындайтын міндеттері; 4. Мұстахаб – пайғамбарлар кейде істеп, кейде істемеген амалдар; 5. Мұхаб – мұндай амалдарды орындауға да, орындамауға да болады (мысалы, бос сөз сөйлеу); 6. Харам – тыйым салған амалдар; 7. Мәкрүһ − әр мұсылманның өздерін тежеп ұстауды талап ететін амалдар; 8. Мұстахара − әдепке жатпайтын іс-әрекеттер (Кенжеахметов С. Жеті қ. А., 2007). Уәжіп − әрбір мұсылман орындауға тиісті амал. Уәжіпті орындамаған – күнәлі, орындаған – сауапты болады. Бірақ имансыз болмайды. жүктеу/скачать 2,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|