К ә с І п т І к б І л І м б е ру г. В. Ярочкина электротехника негіздері



Pdf көрінісі
бет69/159
Дата16.10.2023
өлшемі7,04 Mb.
#116057
түріОқулық
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   159
Байланысты:
Ярочкина-Электр-техника-негіздері.-Оқулық

Жүйелік қателіктер
- дегеніміз бірдей ӛлшеуіш қҧралдарында, 
бірдей әдіспен жҥргізілетін қайталама ӛлшеулерде де шамасы тҧрақты 
болып қалатын ӛлшеу қателігі. Жҥйелік қателіктердің себептері:

ӛлшеуіш қҧралдырының ақаулықтары және нақты еместігі; 

ӛлшеу әдістемесінің нақты еместігі және заңға терістігі. 
Жҥйелік қателіктің мысалы ретінде жылжытылған нӛлдік нҥктелі 
термометрмен 
температураны 
ӛлшеу, 
дҧрыс 
басылмаған 
амперметрмен токты ӛлшеуді алуға болады. 
Жҥйелік қателіктерді болдырмау немесе азайту ҥшін ӛлшеуіш 
қҧралдарды толық тексеріп, дәл сол шаманы тҥрлі әдістермен ӛлшеу 
жҥргізіп, 
қателіктер 
анықталғанда 
(мысалы, 
термометр 
кӛрсеткіштеріне тҥзетулер) тҥзетулер енгізу қажет.
Кездейсоқ қателік -
дегеніміз кездейсоқ заң арқылы ӛзгеретін 
қателік. Кездейсоқ қателіктерді тәжірибелі жолмен жоюға болмайды. 
Олардың мәнін кӛптеген ӛлшеулер жҥргізу арқылы азайтуға болады. 
 


Дөрекі қателіктер (қателер) –
дегеніміз берілген ӛлшеу 
жағдайларында кҥтілетін қателіктің шамасын айтарлықтай ҧлғайту 
болып табылады. Қателер қҧрал кӛрсеткіштерін дҧрыс жазбау 
нәтижесінде, қҧрал бойынша дҧрыс есептемеу, жанама ӛлшемдер 
кезіндегі есептеу қателері себептерінен пайда болады. Қатенің басты 
себебі экспериментшінің алаңғасарлығы болып табылады. Мҧндай 
қателіктерді жоюдың жолдары бар. Олар: экспериментшінің 
ҧқыптылығы және ӛлшеу протоколдарының қайта жазылуларын 
болдырмау. 
Пайдалану жағдайларына байланысты ӛлшеу қҧралдарының негізгі 
және қосымша қателіктері ажыратылады. 
Негізгі қателік -
дегеніміз пайдаланудың қалыпты жағдайларында 
орналасқан 
(сыртқы 
ортаның 
температурасы, 
ылғалдылығы, 
атмосфералық қысымы, және магнитті жазықтығы және т.б.) ӛлшеу 
қҧралдарының қателігі деп атаймыз. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   159




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет