126ЖМ Назарқұл Еркебұлан
белгілі бір сатысында жоғарыда жатқан қалыпты учаскеге әсер еткен кезде жиі тітіркену
ырғағымен уланған учаске осы ырғақты ойнай алмайды және ол арқылы қозу берілмейді.
Н. Б. төмен лабильділігінің мұндай жағдайы Введенский парабиозды парабиоз деп атады.
Парабиоз-бұл өмірлік іс-әрекеттің қайтымсыз бұзылуына себеп еткен агенттің іс-әрекетін
тереңдету және күшейту кезіндегі қайтымды өзгеріс-өлім.
Кезеңдері:
1. Провизорлық немесе теңестіруші: альтерацияның бастапқы фазасы, нервтің ырғақты
импульстерді жүргізуге қабілеттілігі төмендейді.
2. Парадоксалды фаза: нервтің қалыпты нүктелерінен шығатын күшті қозулар,
бұлшықетке есірткілік учаске арқылы берілмейді немесе тек бастапқы қысқартуларды
тудырады.
3. Тежегіш фазасы: парабиоздың соңғы сатысы. Нерв қозу қабілетін толығымен
жоғалтады.Парабиоздың енгізілген теориясы [Введенский Н. Е., 1901] - қозудың тежелуге
ауысуын сипаттайтын төменгі лабильділік сатысындағы сыртқы агенттердің әсерінен нерв
тінінің қызмет етуінде бөлектеу.
Парабиоз - тыныс-тіршілігінің қайтымсыз бұзылуына себепкер болған агентті тереңдете
және күшеюі кезінде өтетін жүйке жасушаларының қайтымды өзгеруі-өлім. Қозудың
тұрақты парабиотикалық тежелу жағдайына өтуі үшін (пессимум) тітіркендіргіштің
абсолютті күші емес, осы уақытта осы нерв жүйесінің тұрақтылық шегінен асып түсетін
салыстырмалы күш маңызды. Қозу және тежелу процестерінің бірігуіне маңызды мән
беріледі, олардың пайда болуы нерв субстратының лабильдік деңгейіне байланысты.
Парабиоз кездейсоқ тежелу, қозу процесінің трансформация нәтижесі ретінде
қарастырылады. Парабиозға жүйелі үш фазадан өтетін жүйке жасушаларының
тіршілігіндегі күштік процестердің бұрмалануы тән:
күшті және орташа тітіркендіргіштердің әсерінің әсері теңестірілетін провизорлық
(теңестіретін);
күшті тітіркендіргіш әсер етпейтін парадоксальды;
жүйке тіні кез келген қарқындылықты қоздыру қабілетін толық Жоғалтатын тежейтін.
Парабиоздың Введендік теориясы жоғары жүйке қызметінің теориясының (см.) ухтомдық
доминант теориясын және физиологиялық Павловты құруда маңызды рөл атқарды,
гипноздың мәнін түсіну үшін бірқатар психопатологиялық құбылыстардың (мысалы,
жедел психогенді реакциялардың) патофизиологиялық түсініктемесі үшін тартылады
Достарыңызбен бөлісу: