Бұл дипломдық жобада, Жаңақорған ауданының телекоммуникация

 

 

59 

 

У

ішк

=0,2*10*(1-0,005)=0,4 Эрл. 

 

Эрланг  кестесі  бойынша  СС  дан  ОС  дейінгі  Ушығ  жүктемесі  мәні 

бойынша қажетті арна санын табамыз. 12 кіріс арналы болу қажет ≈ 1Е1 және 

13  шығыс  арналы  ≈  1Е1.  Тораптың  сенімділігін  арттыру  үшін  және  кеңейтуді 

ескере 1 Е1 орналастыру ұсынылған.  

Манап ауылы АТС-сы үшін: 

 

А=176*0,04=7,04 Эрл, 

 

У

шығ

=0,8*7,04*(1-0,005)=5,6 Эрл, 

 

У

кір

= 5,6*0,85=4,76 Эрл, 

 

У

ішк

=0,2*7,04*(1-0,005)=1,4 Эрл. 

 

Эрланг  кестесі  бойынша  СС  дан  ОС  дейінгі  Ушығ  жүктемесі  мәні 

бойынша қажетті  арна санын табамыз. 9 кіріс  арна болу қажет ≈ 1Е1 және 10 

шығыс  арналы  ≈  1Е1.  Тораптың  сенімділігін  арттыру  үшін  және  кеңейтуді 

ескере 1 Е1 орналастыру ұсынылған. 

Баспақкөл ауылы АТС-сы үшін: 

 

А=200*0,04=8 Эрл, 

 

У

шығ

=0,8*8*(1-0,005)=6,36 Эрл, 

 

У

кір

= 6,36*0,85=5,4 Эрл, 

 

У

ішк

=0,2*8*(1-0,005)=1,6 Эрл. 

 

Эрланг  кестесі  бойынша  СС  дан  ОС  дейінгі  Ушығ  жүктемесі  мәні 

бойынша қажетті арна санын табамыз. 10 кіріс арналы болу қажет ≈ 1Е1 және 

11  шығыс  арналы  ≈  1Е1.  Тораптың  сенімділігін  арттыру  үшін  және  кеңейтуді 

ескере 1 Е1 орналастыру ұсынылған.  

 

2.4.2 ОС (ТАТ) шығатын кіріс жүктемесін анықтау 

ОС кірісінде пайда болатын, жалпы кірістік жүктеме Yшығ жүктемесінен 

және ОС абоненттері тудыратын жүктемеден тұрады. 

 

        

,

1







B

i

ШЫГ

Y

У

                                              (2.36) 

 

 

 

60 

 

    

                     

ОСi

u

i

i

ОС

N

A

А









1

                                  (2.37) 

 

мұндағы: B – СС саны, ОС қосылған; 

r – ОС абоненттерінің категория саны; 

А

i 

– ОС абонентінің меншікті жүктемесі; 

N

ОСi

 – ОС абоненттерінің сыйымдылығы. 

 

                  А=У

шығ

+А

сс

 ,                                             (2.38) 

 

А

ос

=0,05*2800=140 Эрл. 

 

Жаңақорған ТАТ 19 АТС-сы Жаңақорған ауылы ОС-на қосылған, оның 7 

АТС – 250 нөмірден, 7 АТС – 200 нөмірден, 3 АТС – 176 нөмірден, 2 АТС – 150 

нөмірден, 1 АТС – 980 нөмір,  тағы 1 АТС 956 нөмірден тұрады: 

–

 

980 нөмір үшін: 

 

А=980*0,04=39,2Эрл, 

 

У

шығ

=0,8*39,2*(1-0,005)=31,2 Эрл. 

 

–

 

956 нөмір үшін: 

 

А=956*0,04=38,24 Эрл, 

 

У

шығ

=0,8*38,24*(1-0,005)=30,4 Эрл. 

 

–

 

250 нөмір үшін: 

 

А=250*0,04=10Эрл, 

 

У

шығ

=0,8*10*(1-0,005)=7,96 Эрл. 

 

–

 

200 нөмір үшін: 

 

А=200*0,04=8 Эрл, 

 

У

шығ

=0,8*8*(1-0,005)=6,36 Эрл. 

 

–

 

176 нөмір үшін: 

 

А=176*0,04=7,04 Эрл, 

 

У

шығ

=0,8*7,04*(1-0,005)=5,6 Эрл. 

 

 

61 

 

 

–

 

150 нөмір үшін: 

 

А=150*0,04=6 Эрл, 

 

У

шығ

=0,8*6*(1-0,005)=4,8 Эрл, 

 

У

шығ

=31,2+30,4+7,96*7+6,36*7+5,6*3+4,8*2=188,24 Эрл, 

 

А= 188,24+140= 328,24 Эрл. 

 

Статистикалық  деректер  бойынша  ОС  да  қалааралық  трафик  20% 

құрайды, яғни: 

 

У

ақтс.шығ

 =0,2*328,24=65,6 Эрл, 

 

У

ақтс.кір

 =65,6*0,85=55,7 Эрл. 

 

ҚАБ-2010  жобасы  бойынша  Жаңақорған  ауылының  АТС-на  ЖАД-7 

бойынша  6Е1  арнасына  кеңейту  койылған.  Дәл  қазір  АҚТС-да  20Е1  бос. 

Жаңақорған  ауылымен  және  Қызылорда  қаласы  тарату  ортасы  РРЖ  болып 

келеді. ҚАБ-2013 жобасына сәйкес СРРЖ кеңейту қойылған, Қызылорда АҚТС 

арнананы кеңейту қажет етпейд. 

Эрланг  кестесі  арқылы  ОС  АҚТС-ға  жүктеме  негізінде  бағытталған 

бірнеше  керек  арналарды  анықтаймыз.  Тиісті  48  кіріс  арналар  ≈  2Е1  және  54 

шығыс арналар ≈ 2Е1. 

 

 

 

2.6 Cурет – Mathcad бағдарламасында есептеу 

 

 

62 

 

3 ТЕХНИКАЛЫҚ – ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТАЛДАУ 

 

 

3.1 Жобаның мақсаты 

 

Нарықтық  экономика  жағдайында  байланыс  кәсіпорындарының  тиімді 

жұмысы  жасалып  жатқан  өнім  мен  қызметтерге  сұранысты  максимальді 

қанағаттандыруға бағытталусыз мүмкін емес.  

Нарықтық қатынасқа өтумен байланысты заманауи экономикалық жағдай 

кәсіпорындарға  фирмаішілік  жоспарлауға  жаңа  тәсілдерді  көрсетеді.  Олар 

қабылданған  шешімдердің  максимальді  тиімділігін  қамтамасыз  ететін 

жоспарлаудың  формалары  мен  үлгілер  іздеуге  мәжбүр.  Осындай  шешімдерге 

жетудің оңтайлы нұсқасы жоспардың жаңа өрістеуші формасы – бизнес-жоспар 

болып  табылады.  Ол  кәсіпорын  алдында  жақын  немесе  алыс  болашаққа 

қойылатын  мақсаттар  мен  міндеттерді,  экономиканың  ағымдық  жағдайын, 

өндірістің  мықты  және  әлсіз  жақтарын  бағалауды,  нарықты  талдау  мен 

клиенттер туралы ақпаратты өз ішіне алады. Онда қойылған мақсаттарға жету 

үшін  қажетті  және  бәсекелестік  жағдайларында  ресурстарды  бағалауға 

мүмкіндік  береді.  Бизнес-жоспар  ұсынылып  отырған  жобаның  тиімділігін 

көрсетуге және қаржы тарапынан серіктестерді тартуға мүмкіндік береді.  

Қарастырылып  отырған  БЖ  мақсаты  КОБ  жаңа  объектілерінің 

ашылуымен  (тұрмыстық  пункттер)  байланысты  телекоммуникация  нарығын 

қамту,  сонымен  қатар  қаланың  телефондалмаған  аймақтарында  –  Төменарық 

ауылында  байланыс  қызметтерін  халықтың  сұранысымен  қамту  болып 

табылады.  

Жаңақорған ауылының АЭТС Жаңақорған ауданының түйіндік станиясы 

болып  табылады.  Жаңаорған  ауылындағы  АЭТС  байланыстың  сандық 

радиорелелік  желісі  бойынша  Қызылорда  қаласының  АҚТС  мен  байланысу 

мүмкіндігіне  ие.  Жаңақорған  ауылындағы  антендік-діңгектік  құрылыстың 

биіктігі  300  метрді  құрайды.  2014  жылдың  соңына  Жаңақорған  ауданының 

Жаңақорған  ауылында  түйіндік  АТС  кеңейтілуі  жүрде,  жалпы  сыйымдылығы 

500 нөмірге 2300 нөмір. 

Жаңақорған  ауылына  қосылған  14  АТС  сандық,  екеуі  аналогты  екенін 

айта кету қажет. 

Жобаның сәтті аяқталу нәтижесінде Қоғам алатын артықшылықтар: 

–

 

нарықтың жоғары табысты сегменттерінде позициялардың нығаюы; 

–

 

әлеуетті  сұранысты  қанағаттандыру  есебінен  ұсынылатын  қызметтер 

нарығының көбеюі. 

Электронды  желіні  енгізу  қалааралық  және  халықаралық  трафик 

бойынша  табысты  жоғарылатуға  мүмкіндік  береді.  Телефондарды  орнату 

көмегімен желі сыйымдылығының 2,5 есеге дейін өсуі жобаның коммерциялық 

мақсатталығы жөнінде айтады.  

 

 

 

 

63 

 

3.2 Жобаның міндеті 

 

Жаңақорған  ТАТ  желісін  кеңейту  жобаның  негізгі  мақсаты  желілік 

сыйымдылықтарды  дамыту  жолымен  телекоммуникациялық  қызметтерге 

ағымдық сұраныстарды қамтамасыз ету болып табылады. 

Жобаның мақсаттарына жетуге ықпал жасайтын негізгі міндеттер: 

–

 

телекоммуникация қызметтерін ағымдық сұранысты қамтамасыз ету; 

–

 

қолданушылардың  барлық  санатына  телекоммуникация  қызметтерінің 

кең спектрін ұсыну; 

–

 

телекоммуникация 

қызметтеріне 

әлеуетті 

сұраныстарды 

қанағаттандыру  есебінен  өтім  нарығын  кеңейту  және  қолданушылар 

санын жоғарылату. 

Қазіргі  кезде  Түгіскен  ауылында  456  нөмірге  320  нұсқалы  М-200  типті 

ЭАТС  орнатылған.  Осы  АТС-на  кеңейту  орынсыз,  өйткені    нұсқасы  ескірген 

және кіші сыймдылықты ауыл АТС-на арналған. 

Осыған  байланысты  Түгіскен  ауылында  телекоммуникация  желісін 

кеңейту жобасымен ұсынылады: 

–

 

 956 нөмірге ЭАТС құрылғысын алу; 

–

 

ЭАТС монтаж жасау және ретке келтіру; 

–

 

даму бойынша 500 нөмірге ҚМЖ жасау. 

 

3.3 Нарықтың маркетингтік талдауы және маркетингілік стратегия 

 

Бизнес-жоспардың  бұл  бөлімінде  Қоғам  мен  клиенттер  арасындағы 

қатынастар  сипатталады,  Қоғамның  мүмкіндіктеріне  баға  беріледі  және  оның 

жұмысының  тиімділігін  жасқарту  және  жоғарылату  бойынша  әрекеттер 

жоспары анықталады. 

Ауданда  тұратын  халық  саны  01.01.2012  жылға  70134  адамды  құрайды 

олардан,  49377  адам  немесе  68,3  пайызы  ауыл  округтерінде  өмір  сүреді, 

аулалар  саны  12279,  аудан  бойынша  100  адамға  шаққанда  телефондардың 

тығыздығы  6,3  пайызды  құрады,  ҚТЖ  торабында  –  8,5.  Мекемелердің 

әрекеттегі  бағасында  өнім  өндірісінің  көлемі  (жұмыс,  қызмет)  2013  жылда 

1465772  мың  теңгені  құраған,  өнімнің  физикалық  көлемінің  индексі  125,5  %. 

Ауданның  аумағын  Батыс  Қазақстан  темір  жолы,  Шымкент-Самара 

автомагистралі  кесіп  өтеді.  Жаңақорған  ауданының  аумағы  бойынша  Ұлттық 

ақпараттық  супермагистральдің  Батыс  тармағы  өтеді.  Жаңақорған  ТАТ 

Қызылорда ТОД құрылымдық бөлімшесі болып табылады. 

Жаңақорған  ауданында  Шалқия  (Шалхия)  ауылында  мырыш,  қорғасын 

өндіріледі,  күкірт  қышқылын  өндіру  бойынша  тау-байыту  комбинатын, 

зауытын  құру  жоспарланып  отыр,  шағыл  және  құрылыс  тасы  өндіріледі. 

Жаңақорған облысында мына мекемелер қызмет етеді: «Қазатпром» ЖШС уран 

өндірумен  айналысады,  облыста  республикалық  деңгейдегі  «Жаңақорған» 

санаториі  орналасқан,  мұнда  тек  қана  біздің  мемлекеттің  емес,  көрші 

 

 

64 

 

мемлекеттердің:  Ресей,  Өзбекстан  және  т.б.  тұрғындары  денсаулықтарын 

түзеуге келеді. 

Жылдан  жылға  кіші  мекемелердің  саны  артуда.  2010  жылға  ауданда 

тұрғындардың  қаражаты  есебінен  100  тұрғын  үй  салынды,  190  орынды  жаңа 

аурухана  құрылып  жатыр,  Сырдария  өзені  бойынша  өтетін  қалқымалы  көпір 

жаңартылуда. 

Байкенже  ауылында  уран  рудаларының  жаңа  орны  ашылды,  қазір 

вахталық ауы құрылуда. 

Төменарық ауылы – халқы 10236 адамды құрайды, аудан орталығынан 25 

км  де  орналасқан.  Әртүрлі  тауарлар  мен  қызметті  тікелей  тұтынушы  халық 

өмірінің  деңгейі  орташа.  Ауылда  әкімшілік,  ФАП,  дүкен,  АТК  ауыл 

кооперативі бар.  

Түгіскен  ауылы  –  Түгіскен  халқы  8060  адамды  құрайды,  аулалар  саны 

610. Әртүрлі тауарлар мен қызметті тікелей тұтынушы халық өмірінің деңгейі 

орташа. Ауылда мектеп, әкімшілік, ФАП, ауыл өндірістік кооперативі бар. 

Ауыл  экономикасының  дамуында  негізгі  екпін  өнеркәсіптік  өндіріс 

көлемінің  инфрақұрылымын  дамытуға  қойылады  (Кондитерлік  өнімдер, 

жиһаздар жасау). 

Телекоммуникация  қызметтерін  ұсынатын  «Қазақтелеком»  ААҚ  негізгі 

бәсекелестері – ҚР ұялы байланыстың барлық операторлары 

 

 

3.4 Жобаның ішкі ортасын талдау 

 

Жаңақорған ТАТ телекоммуникация желісі 20 АТС-дан тұрады, сонымен 

қатар  Төменарық,  Түгіскен  ауылдарында  М-200  типті  АЭТС  орнатылған. 

Желіні  ТАТ  бойынша  сандастыру  01.01.2012  жылда  95%  құрайды.  Желінің 

орташа  жасы  –  2005  жыл.  Желінің  ТАТ  бойынша  әрекет  ету  дәрежесінің 

көрсеткіші  89,7  %  мәнге  ие.  Қолданушылардың  сегменттелуі:  86,5%  -  халық; 

9,4% - заңды тұлғалар; ЖК – 1,9. 

Жаңа  орнатулар  деңгейі  өсу  үрдісіне  ие:  2003  жылда  –  жылына  439 

орнату; 2004 жылда  – жылына 406 орнату; 2005 жылда  – жылына 547 орнату. 

НТА таза өсуі 2004 жылда жылына 248 нөмір, 2006 жылда – жылына 225 нөмір, 

2007 жылда жылына 382 нөмірді құрады. 200 

2004 жылда қалдық 191 НТА; 2005 жылда – 181 нөмір, 2006 ж. – 165 НТА 

құрады.  

Дебиттік  қарызданудың  жалпы  жиынтығы  айлық  табыстың  орта 

көлемінен  аспайды  және  01.01.2004  жылға  11947  мың  теңгені  құрайды. 

Дебиттік қарыздану коэффициенті 0,9-ға тең. 

 

3.5 Маркетингілік стратегия 

 

Маркетинг стратегиясы – бұл кәсіпкердің өз мақсаттарын жетілдіру үшін, 

өзiне  тән  маркетинг  iс-әрекеттерi.  Маркетинг  стратегиясы  4  негізгі  бөлімнен 

тұрады. 

 

 

65 

 

1.

 

Тауар – (Product): 

−

 

Жобаланатын АТС кең спектрлі келесі қызметтерді жобалайды;  

−

 

жергілікті, қалааралық, халықаралық байланыс қызметін көрсету; 

−

 

интернет желісіне коммутациялық колжетімділікке қызмет көрсету; 

−

 

20-дан көп қызмет көрсету түрі; 

−

 

таксофонды желі қызмет көрсету; 

−

 

Ғаламтор аймағына қызмет көрсету. 

2.

 

Орын  үлестіруі  (Place)  –  Өнімді  жүзеге  асыру  НТА  орнату  көмегімен 

және  сервистің  бар  желі  пунктілері  арқылы  ҚТБ  және  ҚХТБ  қызметтерін 

жеткізумен  іске  асырылады.  Жаңа  стансаны  енгізу  туралы  ақпараттандыру 

желіге қосылудың техникалық мүмкіндіктерінің болуы (ұсынылатын қызметтер 

тізімін көрсетумен) туралы хабарлаудың адрестік жіберуі, БАҚ-та және сервис 

желісі пункттерінде  хабарлама көмегімен жүзеге асатын болады.  

3.

 

Өрлеуі (Promotion): 

–

 

Сатылымдар  –  ҚТБ  қызметтерін  сату  орнатуға  бар  мәлемдемелерді 

қанағаттандыру  және  АТС  қамтуының  бүкіл  аймағы  бойынша  ҚҚТ  және  ПД 

қызметтерінің  кең  адрестік  жарнамасы  көмегімен  жүзеге  асырылады.                 

Смарт-карталарды  сату  –  сервис-бюро  және  тараптық  дистрибьюторлар 

көмегімен. Барлық қызметтерді рәсімдеу агенттік, сервис желісі пункті арқылы; 

–

 

Жарнама  –  басылымдық  және  электронды  БАҚ  (бұқаралық  ақпарат 

құралдары), полиграфиялық өнімдер, хабарлау есебі (кері жағында жарнаманы 

орналастыру),  Интернеттегі  корпоративтік  сайт,  сонымен  қатар  ақпараттық 

қалқан, стендтер арқылы жүзеге асырылады; 

–

 

Нарыққа  шығару  –  ҚТБ  қызметтерін  сатуды  ынталадыру  үшін  НТА 

орнатуға  бір  уақыттық  төлемді  кейінге  қалдыруға  болады.  Таксофон 

байланыстарының  қызметін  жылжыту  әлеуетті  дистрибьюторлармен  жеке 

келісссөздерді жүргізумен жүзеге асырылады; 

–

 

Баға  (Price)  –  телекоммуникация  қызметінің  тарифі  Казақтелеком 

мекемесіне байланысты өзгеріп отырады.  

 

3.6 Қызмет 

 

М-200  үнемі  өсіп  отыратын  стансаның  жүктемесіне  қызмет  көрсетуге 

қабілетті  толық  сандық  болып  табылады.  Цифрландыру  стансадан  сөйлеу  мн 

деректердің  интеграцияс  мүмкіндіктерін  беретін  көпфункциялы  ақпараттық 

терминалға  телефоны  ауысқан  жеке  абонентке  дейін  кеңейтілуі  мүмкін, 

таратудың саны мен сенімділігін жоғарылатады.  

Ауылдық  телефондық  желілерде  АТС  М-200  пайда  болғаннан  бастап, 

бірнеше  сервистік  қызмет  көрсетуі  кеңейді.  Осыған  байланысты  келесі 

қосымша қызметтер енгізілді: 



 

декадалық нөмір теру; 



 

жиіліктік нөмір теру;  



 

кері бағытталған шақыру; 



 

күтуге қою; 

 

 

66 

 



 

нөмір термей қоңырау шалу; 



 

16 кГц импульс тарифтері; 



 

таксофон; 



 

МАТС абонентінде бақылау санауыш; 



 

бос желіні іздеу; 



 

МАТС желі тобында бос желіні іздеу; 



 

МАТС абоненттерін тура теру, кірген байланыс; 



 

МАТС абоненттерін тура теру, шыққан байланыс; 



 

қысқартылған нөмір терімі; 



 

кейбір байланыс түрлеріне тыйым салу; 



 

абоненттің басқаруымен шыққан байланысқа тыйым салу; 



 

шыққан байланыстың санауыштарына бақылау жүргізу; 



 

кірген байланыстың санауыштарына бақылау жүргізу; 



 

жалдау арқылы абонентке қоңырау шалу. 

Түгіскен  ауылында  сандық  АТС  М-200  орнатылады.  М-200  жүйелері 

ТМД  және  басқа  мемлекеттерде  кеңінен  қолданылады.  М-200  стансасы  ауыл 

елді  мекендерін  телефонмен  жабдықтауды  дамытуға  өте  сай  келеді,  өйткені 

станса салыстырмалы жоғары бағаға ие және қызметте қарапайым. 

М-200  жүйесінің  техникалық  тұжырымдамасының  негізгі  принциптері 

аппараттық  бөлімді  және  бағдарламалық  жасақтаманы  модульдік  құру  болып 

табылады.  Мұндай  тұжырымдама  техникалық  шешімдерді  және  әлемдік 

нарықта пайда болған заманауи технология мен элементтік базаға сай жүйенің 

функциялық мүмкіндіктерін икемді өсіруге және өзгертуге мүмкіндік береді. 

 

3.7 Менеджмент 

 

Өнідістің  даму  ырғағы  мен  автоматтандыру  дережсінің  қиыстыруында 

сала  құрылымының  жанжақты  талдауы  байланыс  жұмысшыларының  кәсіптің 

құрамының өзгеруін болжауға мүмкіндік береді.  

Байланыс  жұмысшыларынң  жалпы  санында  әйелдердің  жоғары 

салыстырмалы  салмағын  байқауға  болады.  Әйелдер  қала  және  ауыл  телефон 

стансаларында  қызметкерлердің  50-55%-ын  құрайды.  Байланыс  саласының 

көптеген мамандықтарындағы жұмысшылар арасында әйелдердің басым болуы 

кәсіпорындарды  басқару,  кәсіподақ  комитеті  әне  басқа  да  еңбектің  сәйкес 

шарттарын құру және санитарлық-техинкалық іс-шараларды жүргізу бойынша 

ұжымдарға ерекше талаптар қояды.  

Байланыс  құралдарының  жұмысы  сапасы  мен  сенімділігін  жақсартумен 

жүретін  ғылыми-техникалық  даму  жетістіктернің  ендірілуі  жоспарлы 

дайындықсыз  және  негізгі  санаттағы  байланыс  жұмысшыларының  біліктілігін 

жоғарылатусыз мүмкін емес.  

Байланыс  саласында  біліктілікті  дайындау  және  жоғарылату  филиалдар 

бойынша  біліктілікті  жоғарылатудың  әр  жылғы  жоспарына  сай  жүргізіледі 

және кадрларды әзірлеу бойынша Комиссияның жұмысымен регламенттеледі 

 

 

67 

 

Телекоммуникациял  қызметтерін  халыққа  ұсынумен  шұғылданатын 

жұмысшыларды  үйрету  мақсатында  «Қазақтелеком»  ААҚ  мамандары  шығу 

тренигтерін  жүргізеді.  Сонымен  қатар  «Қазақтелеком»  ААҚ  бекітілген 

бағдарламалар бойынша әр мамандық үшін техинкалық оқу жүргізіледі.  

 

3.8 Қаржылық жоспар 

 

Капиталды шығындарды есептеу. Жалпы капиталды салымдар: 

 

.

 

,

.

тенге

К

К

К

К

К

К

ЖОБА

ТР

М

К

С













  

              (3.1) 

 

мұндағы: К

о

 – жабдықты алу үшін кеткен капиталдық салым; 

К

с

 – құрылыс жұмыстарына кеткен капиталдық салым; 

К

м

 – монтаждық жұмыстарға кеткен капиталдық салым; 

К

тр

 – көліктік шығындарға кеткен капиталдық салым. 

Коммутациялық  құрылғының  құны,  М-200  бiр  нөмiрдiң  құнын 

есептеуден анықталды. 

Осыған орай М-200 500 нөмірге кеңейуіне, капиталдық салым: 

 

А

N

К

мс





0

                                             (3.2) 

 

мұндағы: 

мс

N

 – монтаждалған сыйымдылық; 

А – бір абоненттік нөмірдің құны. 

 

750000

1500

500

0







К

 теңге 

 

Эксплутация  орынына  жабдық  тасымал  құны  құрылғы  құнынан  8% 

құрайды: 

 

60000

100

750000

8

.







ТР

К

 теңге 

 

Монтаж жүйесінің құны құрылғы құнынан 10% құрайды: 

 

75000

100

750000

10







М

К

теңге 

 

Демек, 3.1 формула арқылы жалпы капиталдық шығынды анықтаймыз: 

 













885500

500

75000

60000

750000

К

теңге. 

 

 

 

 

68 

 

Эксплутация  шығындарын  есептеу.  Құрылғыны  қамтуға  кеткен  бір 

жылдық  эксплутация  кезiндегi  шығынның  есептеуi  мына  формула  бойынша 

анықталады: 

 

       (3.3) 

 

Еңбекақы  төлеу  қорын  есептеу  үшін,  қызметкерлер  санын  құру  керек             

(3.1 Кесте). Жалақының ең төменгі есептік көрсеткіші, З

Ж

 1731 тг құрайды. 

 

3.1 Кесте – Қызмет көрсетушілердің жалақысы 

Қызметі 

Жұмысшылар саны 

Жалақысы 

Инженер 

1 

55000 

Оператор 

1 

50000 

Барлығы 

2 

105000 

 

Жұмысшылардың бір жылда тапқан жалақысы, құрайды: 

 

З

ж.нег.

 = (105000∙12) = 1260000 теңге 

 

Жылдық еңбекақы қорына қосымша 30% жалақы қосылады: 

 

                                          

,

100

30

.

.

.

нег

ж

З

З

кос

ж





теңге

      

                                (3.4) 

 

378000

100

1260000

30

.

.







кос

ж

З

 теңге 

 

Осыған орай, еңбекақы төлеу қоры мына формуламен анықталады: 

 

,

.

.

.

кос

ж

нег

ж

З

З

ФОТ





теңге                                    (3.5) 

 

ФОТ= 1260000+378000=1638000 тенге. 

 

Еңбекақы төлем қорынан 11%, әлеуметтік салыққа аударым алынады: 

 

теңге        

                     (3.6) 

 

 

 

180180

100

1638000

11







С

О

 теңге 

 

Электроқуатқа кеткен шығын келесі формула бойынша анықталады: 

 

,

100

11 ФОТ

О

С





тенге

Н

К

А

Э

М

О

ФОТ

Э

С

,

















 

 

69 

 

)

1000

/(

)

365

20

(















Kk

n

V

I

Э

э



                           (3.7) 

 

мұндағы: 20 – электроқуат тарифы; 

I – 1300 нөмірлі ЭАТС үшін қолданылатын тоқ; I = 97 А; 

V – стансалық қоректену кернеуі: V = 48 В; 

n – мыңдаған топ саны; 



 – ПӘК түзетуші қондырғыш; 



 = 0,52; 

К

к

 – коэффициенті концентрациясы К

к

 = 0,11. 

 

594209

1000

11

,

0

52

,

0

/

1

365

48

97

20

















э

Э

теңге 

 

Құрылғыға  кеткен  шығын  және  жөндеуге  кеткен  шығын  капиталды 

салымының 0,5 пайызын құрайды: 

 

,

100

/

5

,

0

К

М





                                                 (3.8) 

 

4427

100

/

885500

5

,

0







М

 теңге 

 

Амортизациялық есептеуі мынаған тең: 

 

Н

ае

 = 15 %; 

 

,

К

Н

А

ае





                                                 (3.9) 

 

132825

8855000

15

,

0







А

 теңге. 

 

Эксплутация шығындарын есептеу (3.3) формуланы қойып аламыз: 

 

Э = (1638000+180180+4427+594209+132825)*1,75= 4461871 теңге. 

 

Өзіндік  пайда  бағасының  есептеуі,  АТС  тарифтiк  табыстары  абоненттiк 

төлемінiң негiзінде және әр топтағы абоненттік саны негiзінде анықталады:  

 

)

(

12

.

.

i

i

т

N

t

Д









, теңге,                                  (3.10) 

 

Табыс шығынына кіреді: 

–

 

жеке тұлғаларға абоненттік төлем – 1200 теңге; 

–

 

сөйлесудің орташа табысы – 12 т/мин; 

–

 

бір телфондық аппаратқа трафик – 35минут; 

–

 

заңды тұлағаларға абоненттік төлем – 1200 теңге. 

Жеке  тұлғаларға  қондырғы  төлемі  –  12000  тг,  ал  заңды  тұлғаларға 

қондырғы төлемі – 24000 тг. 

 

 

70 

 





.

9576000

)

512

12

35

(

)

24000

53

(

)

304

12000

(

))

1200

53

(

)

304

1200

((

12

12

тенг е

Д

Д

Д

Д

Д

Д

у

м

Бюд

хр

кв

KTC









































 

 

3.9 Қайтарылу мерзімін есептеу 

 

Қайтарылу  мерзімін  есептеу  үшін,  абсолютті  экономикалық  тиімділіктің 

өлшемін  білу  керек.  Абсолютті  экономикалық  тиімділіктің  өлшемі,  пайданың 

капиталды салымының бағасына қатынасы арқылы анықталады: 

 

 

 

К

П

e



, 

 

 

 

 

  (3.11) 

 

мұндағы: П 



 пайда; 

К – капиталды салым.  

Пайда мына формула арқылы анықталады: 

 

 

 

 

Э

Д

П





,   

 

 

 

 

(3.12) 

 

5114129

4461871

9576000







П

 теңге, 

 

1022825

2

,

0







П

П

таза

, 

 

15

,

1

885500

1022825





e

.

 

 

Қайтарылу мерзімін абсолютті экономикалық тиімділікпен анықталады: 

 

e

T

1



жүктеу/скачать 4,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: