Азаматты? Б?Л?М II ?ибрат алатын адамгерш?л?к м?т?ндер?

жүктеу/скачать 26,26 Mb.

Pdf көрінісі

бет	2/3
Дата	07.04.2017
өлшемі	26,26 Mb.
	#11199

1 2 3

КЕРНЕЙШ? ?ОНЖЫ?

Єз??д? єз?? сыйласа?, жат жанынан тї??лед?.

1. ?онжы? нел?ктен керней тарт?анды ?ойсам ба екен деп

ойлады?

2. Тор?айларды? ?нг?мес?нен ?онжы? ?андай ой тїйд??

3. Ойын басталар алдында?ы ?онжы?ты? кє??л кїй?н елестет?п

кєрей?к.

4. А?ырына дей?н талпынып, тырыса жїр?п ?степ їйренген

н?рселер?? туралы ??г?мелес??дер.

1. Єз?? талпынып ?степ їйренген н?рсе? не? Жазайы?.

2. Єз??д? єз?? ж?герленд?р?п е? ?дем? сєздермен тарту жаса.

.................................................................................

..................................................................

.................................................................................

..................................................................

ОЙЛАНЫП-ТОЛ?АНАЙЫ?, П?К?РЛЕСЕЙ?К

ОЙЛАНЫП-ТОЛ?АНАЙЫ?, ОРЫНДАЙЫ?

Б?з?д?? сыныпта?ы Тунгалаг саба??а келмей, б?рнеше кїн болды. Сынып м??ал?м?:

- Тунгалаг келмед?, хабарлас?ан да жо?. Б?л?п отыр?андары? бар ма?- дед?.

Мен Тунгалагты? ауру шешес?мен б?рге єм?р сїрет?нд?г?н б?лет?н ед?м.

Ал Тунгалаг єз? б?л жайды бас?а адамдар?а б?лд?рг?с? келмейт?нд?ктен, мен де

ешк?мге айта алмай жїргенм?н.

Ма?ан кенет “?андай б?р жаманат болмады ма екен” деген ой келд?. Содан сынып

м??ал?м?не, сыныптастарыма Тунгалагты? жа?дайын оны? р??сатынсыз айтып

салдым. Ма?ан бас?аны? басында?ы сырын айту жєнс?з болса да ер?кс?з айтып

?ал?анымды б?ра? б?лд?м.

Б?з Тунгалагты? їй?не келсек, адам жо? екен. Кєрш? їйдег? ?жей:

- Б?р неше кїнн?? алдында шешес? дардай ауырып, аурухана?а алып кеткен,-

дед?.

Б?з аурухана?а асы?а жеткенде, Тунгалаг б?зд? кєз?нен жасы сор?алай ?арсы алды.

“Досым, мен...” деп барып, к?д?р?п ?алып ед?м:

- О?асы жо?, шешем сауы?ып кетсе болды,- деп кемсе?дед?.

Б?з ауруханадан шы?ып, Тунгалаг?а ?алай кємектесуд? а?ылдасты?. Б?р тобы

Тунгалагты? шешес?не шай, ас-та?ам апарып т?руды, келес? тобы оны? їзген

саба?тарын д?птер?не толы?тырып кєш?р?п жазып, орындалу жолдарын тїс?нд?руд?

м?ндет?не алды.

“Тунгалагты? шешес?н?? сыр?атынан айы?уына б?з де а? кє??л, ?зг? ниет?м?збен

кємектесу?м?з керек” деген сынып басты?ыны? сєз?н б?р?м?з б?р ауыздан ??птады?.

?ЗГ? НИЕТ

Досы?ды басы?а ?с тїскенде таны.

22

ОЙЛАНЫП-ТОЛ?АНАЙЫ?, ОРЫНДАЙЫ?

1. Тунгалагты? жа?дайын айт?ан досы жайында сынып о?ушылары не

ойла?анын ойша елестетей?к.

2. “Шешем сауы?ып кетсе”... деген сєз?н ест?ген с?тте сыныптастары

?андай ой?а шомды?

3. Сыныптастарыны? кємег? Тунгалаг?а ?андай ой салды деп ойлайсы??

4. “Досы?ды басы?а ?с тїскенде таны” деген ма?алды? м?н?н тїс?нд?рей?к.

1. Мен бас?аларды? кємег?н аламын ж?не єз?мн?? ?олымнан

келген кємег?мд? бас?алардан аямаймын.

“Сєз

сыйлы?” жазып, б?р-б?р?м?ззге рухани дем берей?к.

Сєз сыйлы?

К?мге: ......................................

................................................

Нел?ктен риза болды: ............

................................................

Ал?ан ?сер:...........................

..............................................

................................................

Сєз сыйлы?

К?мге: .......................................

.................................................

Нел?ктен риза болды: ...........

.................................................

................................................

Ал?ан ?сер:.............................

.................................................

ОЙЛАНЫП-ТОЛ?АНАЙЫ?, П?К?РЛЕСЕЙ?К

Ерте, ерте заманда а?алы-бауырлы екеу? жеке тїт?н тїтет?п, ?ргелес єм?р сїр?п

жатыпты. Олар єр?с тола бес тїл?к мал єс?р?п, ау?атты єм?р сїр?пт?. А?асы салтбасты,

бауыры кєпбасты екен. А?алы-бауырлы екеу? тату-т?тт?, береке-б?рл?кш?л болыпты.

Жазда б?р?г?п ки?з басу?а дайындалып жатады.

Б?р кїн? а?асы “?ойды? жїн?н те? бєл?п ал?анымыз д?рыс па, тер?с пе? Бауырым

кєп балалы, жаны кєп бол?анды?тан кєп н?рсе ?ажет болады. Бауырыма жїн ?осып

берей?н” деп ойлап, єз?н?? жїн?нен алып, бауырыны? жїн?не апарып ?осып ?ояды.

Сол тїн? бауыры ?йел?не:

- Жїнд? а?аммен те? бєл?п ал?аным д?рыс болмас. А?ам жал?ыз басты. Їй

шаруасына кємектесет?н бас?а жан жо?. Жїн менен гєр? а?ама кєб?рек керек

бол?анды?тан а?ама ?осып берей?н,- дейд?.

?йел? де ма??лдап, б?раз жїнд? а?асыны? жїн?не апарып ?осып ?ояды.

Ерте??нде ?араса, ?ай-?айсысыны? да жїн? ?аз-?алпында т?р. Л?м деместен

кет?п ?алады. Осылайша б?рнеше тїн бойы б?р-б?р?не жїн тасиды. А?ыры м?селен??

м?н-жайын б?л?п, б?р-б?р?не ?ол?шын беруд??, сыйласып, селбес?п єм?р сїруды? б?р

?анибет екен?н ??ады.

А?АСЫ МЕН БАУЫРЫ

А?асы барды? жа?асы бар,

?н?с? барды? тынысы бар.

1. А?алы-бауырлы екеу? б?р?г?п ж?мыста?анда не ойлап жїрд? екен?

2. Бауырына апарып жїн ?осып жїргендег? а?асыны? кє??л кїй?н ойша

елестетей?к.

3. А?алы-бауырлы екеу?н?? жомарт кє??л?н неге те?еуге болады?

Нел?ктен?

4. Сен ?лдек?мге кємектескенде немесе ?лдеб?реуден кємек ал?анда

бойы?ды ?андай сез?м билейд??

?р адамны? бойында аяяушылы? сез?м? болады.

Тємендег?дей о?и?а кез?ксе, сен не ойлап, не ?стер ед???

Бос?а ойна?анша

саба?ымды

жаттасамшы...

а

ОЙЛАНЫП-ТОЛ?АНАЙЫ?, П?К?РЛЕСЕЙ?К

ОЙЛАНЫП-ТОЛ?АНАЙЫ?, ОРЫНДАЙЫ?

25

АЙЫРЫМ БЕЛГ?

Ке?ес?п п?шкен тон келте болмайды.

М??ал?м б?зге ?ызы?ты тапсырма берд?.

М??ал?м:

- Мынау жай ?ана б?р бесб?рыш емес. Мектеб?м?зд?? барлы? адамын толы?

?амты?ан айырым белг?с?н жасауымыз керек. Топтары?мен а?ылдасы?дар,- дед?.

Б?зд?? тобымыз а?ылдаса отырып, бесб?рыш емес алтыб?рыш сызайы? деп

кел?ст?к. Б?рыштарын тїрл? тїспен бояды?.

Б?рнеше кїннен кей?н мектеп ауласына б?зд?? сыз?ан айырым белг?лерден кєрме

ашылды. М??ал?м б?зге ?арап:

- Топ басы шамасынша тырысып, ы?ыласпен сызыпты. Ал мына топта?ылар 5

емес 6 б?рыш сыз?аны назар аударады. Себеб?н єздер?? тїс?нд?р??дерш?,- дед?.

Мен аздап ы??айсыздан?аныммен топты? атынан сєйлеп, былай дед?м:

- ?ызыл б?рышы: Ден? сау, шира?, пысы? - б?з.

?ызыл сары б?рышы: Їнем? б?з їш?н жїрет?н мектеп ?к?м?, м??ал?мдер, д?р?гер,

ж?не ?леуметт?к ?ызметкер.

Кїлг?н б?рышы: Б?зд? б?р?нен жа?сы кєр?п, аялайтын отбасында?ылар.

Кєк б?рышы: Д?мд? тама?пен даяшылы? жасайтын асханада?ылар, сыныбымызды

таза да жайлы ?стайтын тазалаушылар, ?ау?пс?зд?г?м?зд? ?ор?айтын кїзетш?лер.

Сары б?рышы: Осы мектепт? б?т?рген сан онда?ан а?а, ?пкелер?м?з.

Жасыл б?рышы: Жасыл желекпен ?оршал?ан мектеб?м?зд?? ?имараты.

26

ОЙЛАНЫП-ТОЛ?АНАЙЫ?, П?К?РЛЕСЕЙ?К

М??ал?м:

- Б?з айналада?ы барлы? адамдарды шын жїрег?м?збен аялап, сыйлап, ??рметтеуге

ти?сп?з. Мына топты? алты б?рышты айырым белг?с? б?зд?? мектеб?м?зд? толы?тай

?амты?ан тамаша екен,- дед?.

Б?зд?? топты? балалары ?уанышты жїзбен шаттана ?арап т?рды.

1. Топ болып а?ылдасып, ??г?мелескен кезде о?ушылар ?андай ой -

п?к?р айтты деп ойлайсы?дар?

2. Кєрмелер?н жайып жат?ан балаларды? кє??л кїй? ?андай болды деп

ойлайсы?сы?дар?

3. Досы тїс?нд?р?п жат?ан кезде оны? ??г?мес?н топ ?жымы ?алай

?абылдады деп ойлайсы?дар?

4. М??ал?мн?? айт?аны ?р бала?а ?андай ой салды деп ойлайсы??

Сыныбымызды? айырым белг?с?н тобымызбен а?ылдасып

отырып сызайы?.

Ма?ынасын сыныптастарымыз?а тїс?нд?рей?к.

Б?ЗД?? СЫНЫПТЫ? АЙЫРЫМ

БЕЛГ?С?

ОЙЛАНЫП-ТОЛ?АНАЙЫ?, ОРЫНДАЙЫ?

Балалар жыныс орман жамыл?ан тауды єрлеп, ш?бырып келед?. Сынып

бойынша топсеруенге шы?у деген

олар їш?н єте б??р ?уанышты

жай ед?. Дамылдап демала

?ал?ан с?ттерде жалма-жан

ар?асында?ы ?оржындарын сєг?п,

не барын б?р-б?р?не бер?п, м?ре-

с?ре болады. Ал б?р ?л ешк?ммен

ештемес?н бєл?спей, жал?ыз єз?

алыстау барып отырды. Б?л -

Дорж болатын.

Дорж б?реуд?? жал?ыз баласы.

Ол ?ке-шешес?н?? алып берген

ки?м-кешек, саба? жабды?ы,

т?тт?-к?мпит, жем?с-жидег?мен

сыныптастарыны? кєз?н ?ызы?тырып, ?лде?андай болатын. Б?л жолы да оны?

?оржыны т?тт?-д?мд? н?рселерге толы екен.

Доржыны? ?оржынынан б?рын кєрмеген, ауызды? суын ??ртатын т?тт?н?? тїр?

шы?ты. Зундуй та?ат таппады.

- Дооёо, анда?ы? не н?рсе?- дед?.

- Американы? ?арышкерлер?не арнал?ан айыр?ша ?оспалы шоколад.

- Па, ш?рк?н, ?андай т?тт? екен, ма?ан да к?шкене берш?,- деп ала?анын тосты.

- Мы? сом.

- Ж?, болсын. Ерте? кино кєргенд? ?оям ?ой,- дед? Зундуй. Осылайша орманда

ша?ын сауда-сатты? басталды. Оны? ?оржынынан тауы?ты? ?уыр?ан саны, д?мд?

АС ПЕН А?ША

Арпа, бидай - ас екен, ала б?лмес адам?а

алтын, кїм?с - тас екен.

?р?мш?к, ?ою сїт, шырын, д?мдеп б??тыр?ан ет шы?ты. Оны? барлы?ы а?ша?а

айналды.

Алайда кешк?с?н м?селе о?байын дед?. Таби?ат аясында жїр?п кешке ?ал?анын

бай?амады. Бар азы?ын жемей сатып байы?ан Дорж ?бден ?алжырап, жы?ылу?а ша?

?алды.

М??ал?м балаларды? ?айб?р?нде азы? ?ал?ан-?алма?анын с?рап ед?, Зундуйда

?ана б?рнеше кепкен бауырса? ?ал?ан екен. Дорж жалма-жан ?олынан ж?лып алып,

аузына ты?ты да есес?не мыжыл?ан 1000 сомды шошайтты. Зундуй жа?тырмай:

- Оны?ды ?айтем? Ас болып жат?ан жо?.

Олар?а ?арап т?р?ан м??ал?м:

- ?андай да болмасын н?рсе ?ажетт? жер?нде ?ана ба?алы. Нен?, ?айда, ?ашан,

неге, ?алай пайдаланам дегенд? жа?сы ойланып жїру керек,- дед?.

1. Дорж азы?тарын сатып жат?ан кезде не деп ойлады?

2. Доржыдан азы? сатып алып жат?ан кезде балалар ?андай ойда

болды?

3. Зундуйды? ?олында?ы бауырса?ты ж?лып алып жеп т?рып, а?ша

шошайт?ан Доржыны? кейп?н ойша кєз алдымыз?а елестетей?к.

4. “Оны?ды ?айтем? Ас болып жат?ан жо?” деген Зундуйды? сєз?

сендерге ?андай ой ту?ызды?

“?андай да болмасын н?рсе ?ажетт? жер?нде ?ана ба?алы. Нен?,

?айда, ?ашан, неге, ?алай пайдаланам дегенд? жа?сы ойланып

жїру керек” деген м??ал?мн?? сєз?нен не пайымда?анымызды

жазайы?.

.................................................................................

..................................................................

а

а

ОЙЛАНЫП-ТОЛ?АНАЙЫ?, П?К?РЛЕСЕЙ?К

ОЙЛАНЫП-ТОЛ?АНАЙЫ?, ОРЫНДАЙЫ?

Їй ?ргес?нен енген тыш?ан тура барды

да тєсек астында шашылып жат?ан кїре?

сємкеге жып ет?п к?р?п кетт?. Сємке ?ш? тас

?ара??ы. Онда б?р к?тап, ек? д?птерден єзге

еш н?рсе жо? екен. Тыш?ан к?тапты? шет?н

тарта т?степ ед?, к?тап ?атты ойбайлап:

- Сен неткен аяусыз, ?ара ниет ж?нд?к

ед??? Кїн? бойы ?ара??ы ?апаста жатып б?р

зер?г?п, са?ан т?стет?п б?р ?ан?а?сап, неткен

?иыншылы?,- ед? дед?.

- ?ам?оршы иес? жо? сендейлерд? т?стелеп

кем?ргенде ?айтед? екен,- деп тыш?ан ?айта

?мтыл?анда, к?тап ?атты м??абасымен

м?рнына б?р салып єтт?.

- Кїш?? мы?ым к?тап екенс??. Жарайды

онда? Кем?рет?н к?тап табылмас дейм?с??,-

деп тыш?ан шы?у?а беттегенде, к?тап артынан

ша?ырып:

- Ж?, ж?, ренж?меш?. Енд? екеу?м?з татуласайы?. Ал сен мен?? иемд? к?тапты

??рметтейт?н, кїт?п ?стайтын жина?ы болу?а кємектесш?,- дед?. Осылайша к?тап

пен тыш?ан танысып, достасып, сала? о?ушы О??арды? жїрег?не б?р тиг?з?п, жєнге

салайы? деп кел?ст?.

Демалыс кїндер? кєзд? ашып-ж?м?анша єт?п, жа?а саба? аптасы

басталды. ?о?ырау сылдырлап, м??ал?м сынып?а к?рд?.О??ар

д?птер?н алма?шы болып, ?олын сємкес?не сала бер?п ед? к?шкене

б?рдеме жыбырлап ?оз?ал?андай болды. Шошып сек?р?п т?р?анда,

сємкес?нен тыш?ын атып шы?ып, зыта жєнелд?.

Сынып ?ш? ай?ай-шу болды. Кей ?ыздар парта?а шы?ып алып

т?рып бажылдаса, ?лдар тыш?анны? артынан ?уып ?стама?шы

бол?анымен, м??ал?м т?р?анды?тан кєп ?оз?ала алмады. Партаны?

артынан ??р бекер “?не жїр. Анда кетт?” деп ай?айласады. О?и?а

?ас пен кєзд?? арасында єт?п, абырой бол?анда тыш?ан сыныптан

аман-есен сытылып шы?ты. ?ял?ан О??арды? ??ла?ына дей?н

?ызарып кетт?. Осы о?и?адан кей?н ол к?тап сал?ан сємкес?н ?айда

болса, сонда таста?анды ?ойды десед?.

ТЫШ?АН МЕН К?ТАП

Адас?анны? айыбы жо?,

д?рыс жолды тап?ан со?.

1. Тыш?ан т?степ зар ?а?са?ан к?тапты? кейп?н кєз алдымыз?а

елестетей?к.

2. Тыш?ан нел?ктен к?тапты? єт?н?ш?н орындады?

3. О??арды? сємкес?нен тыш?ан атып шы?ып, т?ра ?аш?анда

балалар не ойлады екен?

4. Егер сен О??ар болса?, ?айтер ед???

1. “Тыш?ан мен к?тап” м?т?н?нен сен ?андай ой тїй?п, ?андай

саба? алды?? Жазайы?.

2. Тємендег? н?рселерд? ?айда саламыз? Рет?мен орындап да?дыланайы?.

СЄМКЕ

О?УЛЫ?

КИ?М-КЕШЕК

Жинап ?оятын жер

ОЙЛАНЫП-ТОЛ?АНАЙЫ?, П?К?РЛЕСЕЙ?К

ОЙЛАНЫП-ТОЛ?АНАЙЫ?, ОРЫНДАЙЫ?

31

ШЕШЕМ НЕДЕН ?ОР?АДЫ?

Ат ая?ынан сем?рер,

Адам ??ла?ынан сем?рер.

Шешес?н ?ор?ытпа?шы бол?ан Ас?ар басын

орамалмен бїркеп алып, ?ыш?ыра ай?айлап,

сек?р?п жанына жет?п барды.

- Балам, б?л ?айткен???

- Шеше, сен ?оры??ан жо?сы? ба?

- Жо?.

- С?з жыланнан ?ор?асыз, солай ?ой.

Теледидардан жылан кєргенде “ауыстыр,

ауыстыр” деп ?аласыз. Солай ма?

- Жылан кєргенде денем т?т?ркен?п кетед?.

Алайда шешес? бас?а н?рседен ?ор?ады.

- Шеше, неден ?ор?атыны?ды айтшы. Мен

с?зд? ?ор?аймын.

- Мен?? баламды ?лдек?м “Жаман бала”

демесе деп ...

Аман ештеме айта алмай басын изеп, кешег? бол?ан о?и?аны ес?не тїс?рд?. ?о?ырау

со?ылып, саба? б?те к?тап-д?птер?н асып-сасып сємкес?не салды. Шы?а сала Тєкенмен

б?рге компьютер ойнайтын жерге тартты. Кїн? бойы ойнап, ?бден шарша?анда їйге кел?п,

їй тапсырмасын орындау?а отырды. Есеп к?табын шы?арып, тапсырмасын орындайын

деп ед? белг?леген бет?н таппады. Тїк ес?не тїспей, а?ыры тапсырма орындалмай ?алды.

Ерте?г?с?н сынып?а келгенде

Сайран:

- М?, к?табы?ды ал. К?тап?а неге

жазу жазасы?,- дед?.

Аман ашуланып к?таппен бет?не

?рып ?алды. Сайран жылап ж?берд?.

...М??ал?мдер бєлмес?нде

шешес?мен б?рге мойны

салбырап Аман т?рды. “Тапсырма

орындамайтын, бала сабайтын,

к?табын шимайлайтын нашар бала

болды ?ой” дед? м??ал?м?.

Шешес? бет?нен оты шы?ып

?ялып, сонда?ы барлы? адамдардан

кеш?р?м с?ра?анын ойлады.

Шешес?н шынымен ?атты ?ор?ыт?анын енд? ?ана тїс?нд?.

Аман шешес?н?? алдына жїг?р?п кел?п:

- Шеше, мен с?зд? б?дан былай еш?ашан ?ор?ытпаймын,- деп ??ша?тай алды...

32

ОЙЛАНЫП-ТОЛ?АНАЙЫ?, ОРЫНДАЙЫ?

1. Аман нел?ктен шешес?н?? ?ор?атын н?рсес?н б?лг?с? келд??

2. М??ал?мн?? “Нашар бала болды ?ой” деген?н ест?ген шешес?

?андай кїйге ?шырады? Ойша елестетей?к.

3. Кеш?р?м с?рап т?р?ан шешес?н кєргенде бала?а ?андай ой туды?

4. Єз??д? Аманмын деп ойлап ?андай ой тїйген??д? жетк?з.

М?т?ннен ?андай ой тїйд?к? Ал?ан ?сер?м?зд? жазайы?.

ОЙЛАНЫП-ТОЛ?АНАЙЫ?, П?К?РЛЕСЕЙ?К

Бїг?н мен ...

33

ПЫСЫ?ТАУ

1. Єз?м?зге с?ра? ?ойып, ?айтар?ан жауабымызды жазайы?.

Мен?? сїй?п о?итын к?табым

Мен?? арманым

Мен?? єзгеден арты?ша м?нез?м

Мен?? е? жа?сы ?степ їйренген н?рсем

Мен?? жалы?пай ?степ жат?ан н?рсем

Мен? ?атты ?серленд?рген н?рсе

Мен?? тїзетуд? ?ажет етет?н м?нез?м

2. Єз?м?зге арнап ескерту жазайы?.

Ден?м сау болу їш?н:

Жа?сы о?у їш?н:

А? кє??л, а? ниетт? бала болу їш?н:

34

Алпыс?а келгеннен а?ыл с?ра

Дыбысы жо? машина,

Жаны? о?ан аши ма?

Айдары жо? тауы?,

Келд? ме одан ?ау?п.

?уырша? сын?ан ая?ы,

Жалынып ?олын жаяды.

Їз?лген мойны кер?к,

Болса да ?анша бер?к.

Ойыншы? мынау шашыл?ан,

?апшы?ты? аузы ашыл?ан.

Мылты?тар быт-шыт ?не,

Бїт?н? бар ма, к?не.

Сыйламайсы? апа?ды,

Тїс?рес?? сапа?ды.

Ойыншы? б?р жиылмас

Кєбейтес?? ?апамды.

Боласы? ж?рт?а сен маза?,

Апа?ны? жайы беймаза-а?.

Ойыншы? б?ткен ?ирады,

Бїт?ндер? тым аз-а?.

Шалалардан їлг? алма,

Шалшы?тар?а был?анба

?аншама ?ы?ыр болса? да,

Сен? ешк?м ?р?ан ба?

Б?лай болу ерс? ?ой,

Бар мїмк?нд?к т?р?анда.

М?ндай ерке баланы,

Апа? жєнге салады.

Жаман ?ылы? ?алады,

Жа?сыдан їлг? алады

Т?л?н алса? їлкенн??,

Тїб? жа?сы болады.

Алпыс?

?

а келгенне

А?ЫЛ

О.Сундуй “Ерке ?лымы ескерту“

1. М?т?нд? о?ы?анда е? алдымен са?ан ?андай ой туды?

2. Шашылып жат?ан ойыншы?тарды кєрген апасы не ойлайды?

3. Єз ойыншы?тары? ?андай кїйде екен?н ?штей ойланып

кєр??дер.

4. Бала апасыны? т?л?н алса, алдымен не ?стеу? керек?

Жаман ?ылы? ?алады,

Жа?сыдан їлг? алады

Т?л?н алса? їлкенн??,

Тїб? жа?сы болады,-

дегенд? ?алай тїс?нген?м?зд? жазайы?.

2. Отбасында?ылар сен?? ?андай болуы?ды т?лейд? екен?

Оларды? т?лег?н єздер?нен с?рап, жазып алайы?.

Шешем

?кем

ОЙЛАНЫП-ТОЛ?АНАЙЫ?, П?К?РЛЕСЕЙ?К

ОЙЛАНЫП-ТОЛ?АНАЙЫ?, ОРЫНДАЙЫ?

36

БАЛАЛАР?А АЙТАР Б?Р А?ЫЛ

Б?лген?? - б?р то?ыз,

Б?лмеген?? - то?сан то?ыз.

Ая?доп та ойна?ын,

Керек аздап апты?ыс,

Су?а да жїз, тай?а м?н,

Та?ымы?ды ?атты ?ыс.

?имыл жаса т?ра ?ап,

Жал?аулы?ты жуытпа.

Кєле?ке?д? ?уалап,

Жїг?руд? ?мытпа.

Сергек жїрсе? сен енд?

Жоламайды суы? б?р.

Суы? сумен дене?д?,

Ерте? ерте шыны?тыр

Етк?н, балам, т?уекел,

Б?р?не де жет ептеп.

Досы?а да ?ыл кємек,

Б?лмесе, ??тыр жетектеп.

Досты?ты? б?л ба?асын,

Єт?р?кке еш сенбе.

Сонда ал?ас аласы?,

М??ал?мнен елден де.

Кємек етсе? досы?а,

Єз ?с?? де ?лгер?.

?иынды?тан шошыма,

?мтыл о?ан б?лгел?.

37

ОЙЛАНЫП-ТОЛ?АНАЙЫ?, ОРЫНДАЙЫ?

1. Єле?н?? бас?ы ек? шума?ында не туралы айтыл?ан?

2. “Б?лмесе, ??тыр жетектеп” дегенд? не деп тїс?нет?нд?г?? жайында

??г?меле.

3. Досы?а ?андай кємек жасай алатындары? жайында ойланып,

сыныптастары?а айтып бер??дер.

4. Саба? барысында б?зге ?андай ?иынды?тар кез?гед?? Оны ?алай

?тымды шешуге болады? А?ылдасайы?.

М?т?ннен ?андай ой тїйд??? Айтып берей?к.

“Жал?аулы?ты жуытпа” дегенд? мен не деп

тїс?нем?н.

.................................................................................

.........................................................

“Досты?” деген?м, мен??ше.

.................................................................................

.........................................................

.................................................................................

.........................................................

“?иынды?” деп нен? айтамыз?

жүктеу/скачать 26,26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3