§60. ?аза?стан ж?не халы?аралы? ?йымдар
1. ?аза?стан ТМД ж?не Орталы? Азия ке?iстiгiнде. ?аза?стан
?з ?ауiпсiздiгi мен аума?ты? т?тасты?ын ?амтамасыз ету ?шiн
е? жа?ын ж?не тарихи дос к?ршi мемлекеттермен де, Таяу ж?не
Орта Шы?ыс Батыс елдерiмен де берiк байланыстар орнатты. ?а-
за?стан Республикасыны? Сырт?ы саяси т?жырымдамасында ТМД
ше?берiндегi ынтыма?тасты??а басымды? берiлген. ?аза?стан Рес-
публикасы ТМД ке?iстiгiнде экономика саласында ы?палдасуды
?зара ?арым-?атынасты? iргелi ?а?идасы ретiнде ?стануда. Сау-
да-экономика саласында?ы ынтыма?тасты? Достасты? елдерiнi?
экономикалы? м?дделерiн ?йлестiруге м?мкiндiк бередi. ТМД елде-
рiнi? даму де?гейi ?р т?рлiлiгiнен, оларды? экономикалы? т?р?ыдан
бiрлесу ?дерiсiнi? о?ай шаруа еместiгi а??арылады.
Кедендiк Ода?ты ??ру ж?не ?аржылы? ы?палдасты?ты дамы-
ту м?селелерi ?арама-?айшылы??а толы к?рделi жа?дай?а ж?зеге
асырылуда. Дегенмен, бiр?атар на?ты iс-шаралар ат?арылды.
М?селен, 1994 жылы ТМД елдерi Еркiн сауда аума?ын ??ру тура-
лы келiсiмшарт?а ?ол ?ойды, келес? жылы ?аза?стан, Ресей ж?не
Белоруссия мемлекеттерi арасында Кедендiк Ода? ??рылды. Ке-
дендiк Ода??а 1996 жылы ?ыр?ыз Республикасы ж?не Т?жiкстан
Республикасы ?осылды. Кедендiк Ода?ты ??руда?ы негiзгi ма?сат
тауарларды?, к?рсетiлген ?ызметтi?, капиталды?, ж?мыс к?шiнi?,
валютаны? орта? нар?ын белгiлеу болды. Кедендiк Ода? ше?берiнде
салы? за?намасы мен к?лiк саласына ?атысты бiр?атар ма?ызды
??жаттар ?а ?ол ?ойылды.
?аза?стан ТМД ше?берiнде ?лтты? ?ауiпсiздiктi ?амтамасыз
ету саласында ынтыма?тасты?ты ке?iнен ж?зеге асырып келедi.
?аза?стан ?шiн ?ткiр де ?зектi м?селе – халы?аралы? ла?кестiк ж?не
экстремизммен к?рес болып табылады. Елiмiз ТМД елдерiнi? бiрiк-
кен ?скери жатты?уларына, ла?кестiкке ?арсы орталы? ?ызметiне,
халы?аралы? ла?кестiк ж?не экстремизммен к?рес ба?дарламасына,
есiрткiге ?арсы шаралар?а ?атысып, т?жiрибе алмасып келедi.
?аза?стан ТМД, ШЫ?, Кеден Ода?ы сия?ты аса iрi айма?ты?
?йымдарды ??руды? бастауында т?рды.
?аза?стан Республикасы м?ртебелi халы?аралы? ?йымдар
мен ?ауымдасты? м?шесi. ?аза?стан 1992 жылдан бастап беделдi
халы?аралы? ?йымдармен
(Б??, ЮНЕСКО, Е?Ы?) байланыстарын
ны?айтты.
?аза?стан Б?? Даму ба?дарламасымен ж?не та?ы бас?а
??рылымдарымен ынтыма?тасты? негiздегi ?арым-?атынас ?рiсiн
ке?ейттi. ?аза?станда Б?? ж?йесiнi? 16 ?йымы ?ызмет жасайды.
Олар – Б?? Даму ба?дарламасы, Б?? Балалар ?оры, Б?? Халы?
?оныстану ?оры (ЮНФПА), Б?? есiрткi ж?не ?ылмыс м?селелерi
ж?нiндегi бас?армасы, Б?? Жо?ары комиссарыны? бос?ындар iсi
ж?нiндегi бас?армасы, Б?? Ерiктiлер, Б?? Бiлiм, ?ылым ж?не
м?дениет м?селелерi ж?нiндегi ?йымы (ЮНЕСКО), Д?ниеж?зiлiк
346
денсаулы? са?тау ?йымы ж?не т.б. ?аза?стан 1992 жылы Е?Ы?-
?а м?ше болып ?абылданып, онымен ынтыма?тасты? барысында
?лкен жетiстiктерге ?ол жеткiздi. ЮНЕСКО-ны? ?олдау к?рсетуi
ар?асында Абай ??нанбаевты? 150 жылды?ы тойланды. Орталы?
Азияда?ы осы ?йымны? бiр ?ана ?кiлдiгi Алматыда ашылды.
?аза?стан 2011 жылы ?з т?уелс?зд?г?н?? 20 жылды?ын ке?
к?лемде атап ?тт?. Тияна?ты да бейбiтшiлiк с?йгiш саясатыны? ар?а-
сында ?аза?стан д?ниеж?зiлiк мемлекеттер ?ауымдасты?ында?ы
iрi-iрi халы?аралы? ?йымдар ?атарына ?абылданды.
ХХI ?асырда ?аза?стан ?лемнi? аса iрi халы?аралы? ?йымдарын
бас?арып, ?зiнi? тарихында е? жо?ары халы?аралы? м?ртебеге ие
болды. Елбасымыз Н.?. Назарбаевты? с?зiмен айт?анда «Бiздi?
iрi жетiстiктерiмiздi? ?атарында 56 мемлекеттi бiрiктiретiн
Е?Ы?-?а т?ра?алы?ты ж?не 1,5 млрд-тан астам хал?ы бар
57 ел ?атысушы мемлекеттi? ?олдауына ие бол?ан ИЫ? (Ис-
лам ынтыма?тасты?ы ?йымы) т?ра?алы?ын» айту?а болады.
?аза?стан Халы?аралы? к?рмелер бюросыны? 157 м?шесiнi?
дауыс беруi н?тижесiнде «ЭКСПО–2017»-нi ?йымдастырушы елге
айналды
.
2012 жылы ?аза?стан Республикасы ?з елiнде халы?аралы?
к?рме ?ткiзу ???ы?ын ?лкен б?секелестiкте же?iп алды. Париж
?аласында Халы?аралы? к?рмелер бюросыны? 152-Бас ассам
-
б лея сына ?атысушы 161 мемлекеттi? 103-i Астананы ?олдап дауыс
бердi. Б?л ?аза?станны? зор табысы болды. Астана ?аласында
?те тiн б?л к?рме ?лемдiк экономика тарихында «Экспо–2017»
де ген атпен ?алатын болады. «Экспо–2017» Орталы? Азия ??iрi
ж?не ТМД аума?ында ?ткiзiлетiн ал?аш?ы б?кiл?лемдiк к?рме
болады. ?аза?стан Халы?аралы? к?рмелер бюросыны? м?шелiгiне
1997 жылы ?абылдан?ан болатын. Экспо к?рмесi – б?л м?нi жа-
?ынан б?кiл
?лемдiк экономикалы? форумдармен, ал туристiк
тартымдылы?ы жа?ынан ?лемнi? е? танымал спорт жарыстарымен
те?дес ау?ымды о?и?а.
Достарыңызбен бөлісу: |