Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган



Pdf көрінісі
бет176/780
Дата19.10.2023
өлшемі31,36 Mb.
#119326
1   ...   172   173   174   175   176   177   178   179   ...   780
Байланысты:
Әдеби сын

Калыпта дамыды. 
Мысалы, кершшес жаткан Орта Азия халыктарыныц шпнде казактар мен 
езбектерде турммендер мен кыргыздарга 
Караганда 
социалистк реализм эдюшщ калып­
тасуы, даму процеа бурындау басталгандыгы айтылып жур207.
Эрине, казак эдебиеп мен баска эдебиеттердщ езше гана тэн даму езгешелктер1 бар. Олар­
ды салыстыруга келетш де, келмейтш де жагдайлары баршыльщ. Эзербайжанныц эде­
биетш! галымы Мамед Жафар: «Эзербайжан кецес эдебиетшде социалистк реализмнщ не­
п з п эдш ретвде калыптасу кезещнде сыншыл реализм катар 
O M ip 
суредЬ - деп жазды208.
Казак кецес эдебиетшщ алгашкы жылдарында да жазушыларымыз б
1
рден социалистк 
реализм эдаомен жазып кете койган жок. Сырттан тацылган, бейматмдеу жаца эдосп мецгеру 
жсшында акьш-жазушылардьщ кеп киналуына тура кедщ. Буи туралы М.Каратаев «социалистк 
реализм казак эдебиетщце б1рден калыптаса салган жок. Сыншьш реализм мен абстракты! 
романтизмнщ жаца эдюке орын 
6
epyi ушш 6ipa3 дайындьщ кезещ кажет болды
» 209
дейдь
ГЛомидзе де кецестк улт эдебиеттер1нде социалиспк реализмнщ калыптасуы алдында 
белгш! 
6
ip кезещц басынан кеппргендйтн айтады210.
Осы мэселеш арнайы зерттеген М.Каратаев «жиырмасыншы жылдардыц бас кезшде, 
социалистк реализмнщ ipre тасы эл
1
каланып улгермеген жылдары казак т ш н д е п эдеби
206 Г.И.Ломидзе Методологические вопросы изучения взаймосвязи и взаимообогощения советских
литератур. М., 1963, 10-бет.
207 Советское литературоведение за 50 лет. М., 1958, 253-бет.
208 «Вопросы литературы», 1965, №8, 69-бет.
209 М.Каратаев. Проблемы социалистического реализма в казахской литературе. Автореферат. А.,
1 9 6 4 ,18-бет.
210 Г.Ломидзе. О соотношении критического и социалистического реализма. В.сб. «Актуальные про­
блемы социалистического реализма», М., 1969, 276-310-беттер.


Эдеби сын тарихы
117
туындыларда уш турл1 к е р ш к бердЬ> деген тужырым жасайды211. Олар символизм жэне 
реакцияльщ романтизм (М.Жумабаев), революциялык романтизм (С.Сейфуллин), сыншыл- 
дык реализм сарыны. Сыншыл реализммен жазган жазушыларга М.Эуезов пен Б.Майлюад, 
олардьвд алгашкы эцпмелерш жаткызган.
Сонымен социалист!к реализм эдил казак эдебиетшде б1рден колданылып кете койган жок. 
Оньщ теориялык, шыгармашылык жактарымен танысып, игеруге 6ipa3 уакытгар кажет болды. 
Казак 6acnac83i бетшде жана эдестщ кьф сырымен таныстырган материаддар керще бастады. 
Сол кездеп мэдени-эдеби жагдайда с о ц и а л и с т реализм эд к ш щ теориялык, тэж1рибелк 
жактарымен окырманды таныстыру, тусшд1ру жумыстарын непзшен эдеби сын аткарды.
ДYниeжYзiлiк эдебиеттщ даму тарихында жеткен тамаша касиеттершщ 6ipi эдебиеттщ 
халыктыгы едь Кандай дэу!рде болмасын, керкем туындыньщ болашак тагдыры ен алды­
мен, оньщ халыктыгына байланысты. Шыгарманын халыктыгы - оныц ем1ршещцгшщ басты 
белпсь Жалпы мэдениет тарихында халыкка жат туындылар узак жасаган емес. Оларды 
екпрдщ езьак шетке ысырып отыргандыгы белгш . Эдебиеттщ озык улгшершщ бэршде де 
халыктык идеялардыц басым болатындыгын керем1з. Мундай шыгармаларда бостандыкка, 
бакытты 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   172   173   174   175   176   177   178   179   ...   780




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет