68 Дандай ЫС¥^АК,УЛЫ кедейшшкте, керкем
aflici - нагыздьщта, реализмде» дей келш, «нагызшылдык жагынан
кедейшш жазушыларымыз тез1рек жаттьщса, кеп кемшшктерден еткен болар едь Кедейшш
жазушыларымыздьщ
ecin келе жатканын байкамай калганымыз рас. Сэкен мен Бешмбет eKeyi
де
n kip i децгелектенген, акындык бел
ecin, белгш дэрежеге жеткен акьшдарымыз», эдебиет
ке «азырак у л т те керек.
C e6e6i эдебиетке саясат араласпай отырмайды. Бул заман - курес
заманы. Сондыктан эдебиетайзде саяси курестщ
9cepi кдйтсе де болады» («Кызыл Казакстан»,
1927, №2) - деген корытынды жасайды. Солай бола тура ол есш эдеби мурага, «ултшыл»
атанган жазушыларга он кез
1
мен карап, оларды айыптай беруге карсылык бидаредь
Ыдырыстыц макаласы «Казак елшщ керкем улт эдебиеп кашаннан басталады?» деген
сауалга жауап беруден басталган. Эдебиеттщ табигатына келгенде, «енер, керкем эдебиет
кургак кана киялдьщ, ce
3
iMHiH жем1с1 емес. Булардыц анасы - турмыс, нагыздьщ» дей
келш, «Ka3ipri казак эдебиетс кешпел1 дэу1рде» деген niKipre косылады да б уп н п эдебиетге
ултшылдьщ, кедейшшдк агымдардыц барлыгын айтып, болашакта «кедейшш агым устем
болады» - дейдь
Ш.Тоююптов айтыска «Эдебиет мэселелерЬ («Кызыл Казахстан», 1927, № 3-4) атты
макаласы аркылы катысып, казак эдебиетш деп багыттар женшде С.Мукановтыц niKipiH
костады. Ал уйым жагына келгенде, саны онсыз да аз жазушыларды ж ш кке белмей-ак
6
ip
уйымга уйыстырайык - «Булайша 1рштелудщ жеш жок. ¥йым жалпы болу керек», nkipnepi
кайшы келш жатса,
6
ip-
6
ipiH сынасын, сынай келш тузелсш деген орынды n k ip айтты.
Сол кезде «Токсанныц тобы» деген елец жазып, онда мен ецщ токсанмен, халыкпен б1ргемш
деп мэл1мдеген М.Жумабаев туралы кым-кигаш пш рлер айтылып жаткан болатын. Bipeynep
муны Магжанньщ шын ce
3
i деп тусшсе, тапшылдар ол алдап iuiiMi
3
re Kipin кеткел1 жур деп
байбалам салды. Осы мэселеге катысты nkipiH коммунист Ш.Токжкггов «Казак ултшылдары
п1иршен кайтпай отыр, Магжанньщ каз1рп жолга пайдасынан найзасы кеп. Магжандарды
пш рш ен айыруга элде болса да кеп уакыт керек. Bip гана «Токсанныц тобын» жазганымен
Магжан токсан жагына шыккан деп эйгшеп жариялап, айкайлауга болмайды. «Кен курысса
калыбына тартады» дегендей, Магжанньщ тиянакты бет алысына элде болса да сене коюга
болмайды. Магжан пшнен белш буып, койнына тас тыгып келш отыр ма, оныц журегш мм
актарып керш отыр. Бупнп Магжан мен кеш еп Магжанньщ Ty
6
i
6
ip, жолы
6
ip емес пе?
Ецбеюш журтшылыгы у мен суды айыратын дэрежеге жетт1. Кургак тшмен, эдем1 жырмен
алдауга болмайды» («Кызыл Казакстан», 1927, № 8-9) - деп бйщрген.
П1к1рталастыц барысында С.Муканов тертшпп рет макала жазды. 0йткен1 niKip алысуга
катыскандардын непзп эцпме езеп Сэбит efli де, ол катгы сындардыц астьшда калды. Алгашкы
каркынмен Кошкемен
6
ip устасьш кальш, шарт та тпурт болган Сэбец ещц Ы.Мустамбаевпен
кактыгысты. «Эрк1м «ез1нше» ойлайды» («Жаца эдебиет», 1928, №3) деген макала жазып,
оган косымша «Шэймерден мен Ыдырыска жауап рет1нде» деген аньщтама берген. Келемд1
макала ш тей «Уйым», «Тап», «Букарашылдык», «Буын», «Ултшылдык», «Ескш1к» деген
такырыптармен тарауларга белшш, нактылы мэселелер тещ репнде n k ip таластырады.
С.Муканов Шэймерденн1ц «уйым жалпы болу керек», оган барлыгы KipciH деген nkipm e
карсы шыгып, «уйым деп
6
ipiH-
6
ipi ipen соймайтын, алауыздык жасалмайтын, жацылганын
тузетепн,
6
ip п
1
к
1
рл
1
,
6
ip жерге адамныц косылган басын, жиналган кушш айтамыз» - деп,
катал тэрппп уйымды усынады.
Макалада Ыдырыстыц