~264~
Трансшекаралық сипаттағы мəселелер; 6. Əскери
-
ғарыш жəне сынақ кешендері
полигондарының əсері.
Жергілікті экологиялық мəселелер:
1. Əуе бассейнінің ластануы; 2.
Радиоактивті ластану; 3. Бактериологиялық жəне химиялық ластану; 4.
Химиялық ластану; 5. Өнеркəсіптік жəне тұрмыстық қалдықтар; 6. Табиғи жəне
техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар.
Климаттың өзгеруі.
«Қызу əсерінің» салдарынан болатын климаттың
өзгеруі жалпы əлемдік
көлемдегі мəселен болып табылады жəне
қоршаған
ортаның жай
-
күйіне барынша ықтимал қатер төндіреді. Жыл сайын атмосфераға
бірнеше
мың
тоннадан
астам
улы
,
иісті
газ
(
СО
2
),
азот
тотығы
(NO),
күкірт
(S)
шығарылады. Солардың 10 пайызын ғана өсімдіктер сіңіреді
.
Қос
тотықты
күкірттің
азот
тотығында
шоғырлануы
қышқыл жауын тудырады. Мысалы
көмір
қышқыл
газының
(
О
2
)
пайда болған уақытынан бастап осы күнге дейін 20
пайызға, ал жыл сайын оның көбеюі 0,2 пайызға өсуде.
Көмір
қышқыл
газы
жанудың нəтижесінде пайда болады. Оның көздері, таратушысы
-
жылу
станциялары,
металлургия заводтары, көлік құралдары. Осындай күрделі
физико
-
химиялық қоспалар «қызу əсерін тудырады». «Қызу əсері» ауа
ыстығының көтерілуіне, ол ауа
-
райының, климаттың өзгеруіне əкеледі. Əлемдік
мұқит суының көтерілуіне, соңғы 100 жылда 10
-
12 см көтерілсе, «қызу əсері»
оны 10 есе күшейтуі мүмкін.
Аталған экологиялық мəселелерді шешу үшін қандай шаралар қолданылып
жатыр? Қызған газдардың шығарындыларын қысқарту мақсатында Қазақстан
1995
жылы Климаттың өзгеруі
жөніндегі БҰҰ
-
ның Үлгілік конвенциясын
бекітті, ал 1999 жылы осы Конвенцияның
Киото
хаттамасына
қол қойды.
Аталған хаттаманы бекіткен жəне ол күшіне енген жағдайда Қазақстан қызған
газдардың шығарындыларын қысқарту жөніндегі сандық міндеттемелерді өзіне
жүктей отырып, І қосымшаның Тарабы болады.
Экологиялық тиімділігінен басқа,
Киото
хаттамасын
бекіту
біздің ел
үшін халықаралық инвенстицияларды тарту, басқа елдердің экономикасына
активтерді орналастыру мүмкіндігімен инвестор рөліндегі бірлескен жүзеге
асыру жобаларына жəне
«
таза
даму
»
процестеріне қатысу, өндірістің
энерготиімділігін арттыру үшін
жаңа технологияларды қолдану, сыртқы
энергетикалық рынокта елдің экономикалық мүдделерін қорғау үшін көміртегі
кредиттерін шоғырландыру, қызған газдардың шағарындыларына квоталар сату
жөніндегі перспективаларды ашады.
Достарыңызбен бөлісу: