Таµамды¶ ¶асиетi жґне ¶Ѕ нар­ лылыµы бойынша тѕйе етi


№30  / Сґрсенбi /  22 shilde 2020 ж



Pdf көрінісі
бет16/22
Дата29.10.2023
өлшемі0,81 Mb.
#121084
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   22
№30 
/
Сґрсенбi
/
 22 shilde 2020 ж.
Жасыл дґрiхана
Мереке кѕндерi олар бiр­бiрi­
не пiскен жемiс немесе алмЅрт 
аµашыныє бЅта¶тарын сыйµа 
тарт¶ан. Сондай­а¶, ертеде ал­
мЅрт «нґзiк жемiс» деп атаµан. 
Себебi, ол пiшiнi жаµынан ґйел 
затыныє сырт¶ы келбетiне 
Ѕ¶сас келедi.
Ежелгi Грекияда алмЅрт сый­
¶Ѕрмет белгiсi болµан. Гректер 
ал мЅрт жемiсiн «¬Ѕдайлар 
асы» деп атаµан. Себебi, алмЅрт 
аµашы биiк ґрi бЅта¶тарын кеє 
жайµан.
АлмЅрт тек махаббат, нґзiк­
тiк, сыйласты¶ белгiсi µана 
емес, денсаулы¶ нышаны да 
бол µан. Ертеде алмЅрт аµашы­
ныє жапыра¶тарымен дене 
жа ра¶аттарын тබан, ал жаєа 
же мiстен жас босанµан келiн­
шек терге «кѕш жинасын» деп 
дґм таттырµан. Уа¶ыт јте келе 
ал мЅрт жемiсiн µалымдар тере­
єiрек зерттеп, оныє ¶Ѕпиясын 
аша бiлген.
АлмЅрт тґттi болµанымен, 
оныє ¶Ѕрамындаµы ¶ант мјл­
шерi алма, јрiк сия¶ты жемiс­
т ер ге ¶араµанда аз. Оныє ¶Ѕ ра­
мында А,В,С,Р,РР дґрумендерi, 
органикалы¶ ¶ыш¶ылдар, 
фи тон цид, флавоноид, каротин 
кез деседi. В9 дґруменi (фолий 
¶ыш ¶ылы) аµзадаµы ¶ан ай на­
лымды жа¶сартып, иммунитет­
тi кѕшейтедi. Ал, А дґруменi, 
ас корбин ¶ыш¶ылы жґне каль­
ций жѕрек ауруларыныє ал дын 
алып, сѕйектердiє ¶а таюы на 
жол ашады.
АлмЅрт­раушангѕл тЅ¶ым­
дас, жапыра¶тары сопа¶ша ґрi 
жылтыр келетiн аµаш. Гѕлдерi 
а¶ тѕстi, биiктiгi 25 мертге дейiн 
жетедi. Мамыр айынан бастап 
гѕлдейдi де, тамыз­¶азан айла­
ры ныє аралы¶тарында жемiс 
бередi. 
АлмЅрттыє жабайы тѕрi­
елi мiз дiє орталы¶ жґне 
оєтѕс тi гiнде, сондай­а¶, 
¬аза¶стан мен Орта Азия 
да јседi.
АлмЅрт – суы¶ тию, јкпе 
жґне ¶ан тамыр аурулары 
кезiнде таптырмайтын ем. 
Жѕйке жѕйесi жґне ас ¶орыту 
жЅмысын жа¶сартады. Ал­
мЅрттыє бiр¶атар сорттары 
йод ¶а бай. Сонды¶тан, ал­
мЅртты йод тапшылыµына 
душар болµан жандар кѕн­
де лiктi пайдаланµаны жјн.
Бѕгiнде емдiк ¶асиетке бай 
алмЅрт аµашыныє жапы ра¶ ­
тары мен дґнiн кейбiр дґ рi­
лерге ¶осады. Кепкен алмЅрт 
жемiсi мен ¶ант диабетi, бауыр, 
бѕй рек, јт, жѕрек жґне инфек­
ция лы¶ ауруларын емдейдi.
АлмЅртты кјп мјлшерде 
аяµы ауыр келiншектер, емiзе­
тiн аналар жґне балалардыє 
пай даланµаны жјн. Себебi, же­
мiс ¶Ѕрамындаµы калий сѕйек, 
тыр на¶, шаш јсiмiн жа¶сар­
тып, ¶ан ¶Ѕрамындаµы гемо­
гло бин мјлшерiн кјбейтедi. 
Ал, арты¶ салма¶тан арылµысы 
келетiн жандар кѕнiне 3 стакан 
алмЅрт шырынын (не кепкен 
жемiстерден ¶айнатылµан ком­
пот) iшкенi абзал.
Есiєiзде болсын!
• Пiспеген алмЅртты ешуа­
¶ыт та пайдаланбаєыз.
•љ¬арт адамдарµа ¶атты ґрi 
¶ыш¶ыл алмЅрт сорттарын 
пайдалануµа болмайды. Себебi, 
оны ас¶азан Ѕза¶ ¶орытады 
(есесiне јзге iшкi аµза мѕшел­
е рi не за¶ым келедi).
• АлмЅрттан дґм тат¶ан соє, 
су iшуге, ысты¶ тама¶пен ау ¶ат­
тануµа болмайды. Сонды¶тан 
да алмЅртты ау¶аттан соє, пай­
да ланыєыз.
• АлмЅртты аш ¶арынµа жеуге 
болмайды. Оны тѕскi ас мґзiрi­
не ¶ос¶ан жјн.
Емдiк ма¶сат¶а жаєа пiскен 
не месе кептiрiлген жемiсiн 
жґне жапыра¶тарын пайдала­
на ды. 
Пiсiрiлген жґне ¶уырылµан 
ал мЅртты ¶атты жјтелгенде, 
де мiккенде жґне јкпе туберк­
у ле зiне Ѕшыраµанда ем ѕшiн 
жей дi. ¬айнатындысы iш ауру­
ын басады. Кептiрiлген алмЅрт­
тан жасалµан ¶айнатындыны 
¶ызба ауруы кезiнде шјл ¶ан­
дыру ѕшiн iшедi. Сонымен бiр­
ге, ¶айнатындыныє антисеп ти­
ка лы¶, несеп жѕргiзет iн жґне 
iш тiє јтуiн то¶тататын ¶асиетi 
бар. Профессор Н.З.Умников­
тыє пiкiрiне ¶араµанда кептi­
рiлген алмЅрттан жасалµан 
¶ай на тынды бактерияныє 
несеп пен бјлiнуiн кјбейтiп, 
бѕйрекке тас байлануын жа¶сы 
емдеуге кјмектеседi.
СЅлЅµа ¶осып ¶айнатылµан 
ал мЅртпен, одан жасалµан ки­
сельмен жас балалардыє iшi 
јт кенде емдейдi. 
АлмЅрт жапыра¶тарыныє 
¶айнатындысын залалсыздан­
ды ратын, сондай­а¶, ¶уы¶ пен 
не сеп жолдарыныє ¶абыну­
лары кезiнде несеп айдайтын 
дґрi ретiнде ¶олданады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   22




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет