4.4. Жарықтандырғыш электр қондырғыларын жалғауға
арналған құралдар
Жарықтандырғыш электрлік құралдар (ЖЭҚ) жарық көзін
электрлік желіге жалғау үшін қажет, осы көздерді басқару және
қажетті жарықтандыру режимдерін қамтамасыз ету, қоршаған
ортаның қажетті жұмыс шарттарын айқындау мақсатында
қолданылады.
Құрылымы мен тағайындалуы, орнату тәсілі бойынша
патрондар (4.7 сурет), аспалы арматуралы немесе бұранда
кескіші бар, аспалы геометриялы, металл құлақшасы бар, төбелік
немесе қабырғалық түрлерін ажыратады. Шамдар цокольдерінің
өлшемдеріне сәйкес олардың бұрандалары 14, 27 және 40 мм
болады.
Ажыратқыштар мен қайта қосқыштар бір полюсті кернеуге
арналған электр тізбектерін тоқ 10 А дейін 250 В және жиілігі 50
Гц
дейін
(4.8)
арналған
жарықтандырғыш
электр
қондырғыларының коммутациясына арналады. Ажыратқыштар
мен қайта қосқыштар бір полюсті ашық және жасырын тығыз
бекітілген қорғалған және орнату үшін кемінде 20 мың
ажыратуларды жүзеге асыруға төзуі тиіс.
103
4.7.
сурет. Патрондар:
а, б, в —
сәйкес пластмасса, латунь немесе фарфордан
жасалған корпустары бар аспалы арматуралы; г — аспалы
жартылай геометриялық;
д
— төбелік пластмасса; е —
қабырғалы, фарфорлы көлбеу
Коммутациялық қабілеті мен тозуға тұрақтылыған арттыру
үшін заманауи сөндіргіштердің және ауыстырып қосқыштардың
контактілі бөліктері металл керамикадан жасаладын, олар 200
мыңнан астап ауытқуды көтере алады.
Металл керамикалық материалдарды металл ұнтақтардан
тығыздау арқылы алады, олар кейін жоғары температурада
қыздырылатын болады.
Бастапқы ұнтақ тәрізді масса екі немесе одан артық
металдардан құралады және ол жоғары отқа төзімділік қасиетін
көрсетуі керек.
4.8 сурет. Жаасырын орнаатууға арналған батырмалы сөндіргіш (а),
қайталанған саңылаусыз (б) және жасырын орнатуға арналған
ауыстырып қосқыш (в)
104
4.9 сурет. Штепсельді жалғау
элементтері:
а , б
— штепсельді 6 А жасырын
және
ашық
орнатуға
арналған
розеткалар; в — плинтус үстіндегі
розетка; г,
д , е
— екі немесе үш
полюсті штепсельді жерге тұйықтау
контактісі бар розеткалар; ж — 6 А
айыр; з,
и , к
— 10, 20, 25 А жерге
тұйықтау контактісі бар айыр
Олардың
балқу
температурасы
басқаларымен салыстырғанда жоғары
болуы керек. Жоғары температурада
қызддырған жағдайда оңай балқитын
ұнтақтар балқиды және кеуектерді
ұзақ
бөлшектермен
толықтырады.
Осының
нәтижесінде
монолитті
керамикалы бұйымдар алынады. Олар
электрлік контактілер жасау үшін
қолданылады,
жоғары
тозуға
тұрақтылығымен
және
эрозияға
төзімділігімен ерекшеленеді, эрозия
деп контактілер беттерінің электрлік
ұшқын әсерінен бөлінуін айтады.
Бір фазалы және үш фазалы электр
қабылдағыштар үшін номиналды
тоқтары 10 және 25 А және сәйкесінше
кернеуі 250 - 380 В дейін болғанда
электрік желімен жоғары жалғау
қолданылады,
олар
екі
негізгі
элементтерден
—резетке
және
айырдан құралады (4.9 сурет).
Ашалы резеткелерді дөңгелек жазық
түйісулермен шығарылады. Жазық
түйісулерді
қолдану
анағұрлым
сенімдіқосуға, мысты шығындарын
қысқартуға және екі есеге дөңгелек
жалғаулармен резеткенің қызмет ету
мерзімін ұзартуға мүмкіндік береді.
Ауыспалы электр қабылдағыштарын,
аса қауіпті және ерекше қауіпті үй-
жайларда кернеуі 36 В электр
желісіне қосу үшін үшін, тұйықталған
қосылысы бар екі полюсті және үш
полюсті ашалы резетке қолданылады,
оған жерге тұйықталған жергілікті
желінің өткізгіші жалғанады.
10 А токқа есептелген, екі полюсті
резеткенің түйіспелік қысқышына,
қимасы
2,5мм²
дейінгі
электр
сымдары, ал 25 а токқа есептелген үш
полюсті резеткеге-қимасы 16 мм²
сымдар жалғанады.
105
Достарыңызбен бөлісу: |