Жануарлар экологиясы



Pdf көрінісі
бет68/112
Дата15.11.2023
өлшемі12,6 Mb.
#122838
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   112
Байланысты:
жануарлар экологиясы

8.2 Популяцияның жіктелуі
Популяцияны оның мекенінің мөлшеріне, генетикалық түрғыда 
дербестігіне, жеке популяция болып түрақганғаннан бері өткен 
уакьптын үзақтығына, көбею қабылетіне т.с.с негізгі сипаттык 
көрсеткіштеріне қарай айырып жіктейді.
114


Иеленген мекенінің мөліиеріне және дарақтарынын өзара 
байланысу дәрежесіне сэйкес карапайым немесе тар шеңберлі,
экологиялық жэне географиялық популяция деп бөлінеді.
Қарапайым 
популяция. 
ГІопуляцияны 
кұрастыратын 
ағзалардын мекендеген биотопының біркелкі емес, ала — құлалығынан 
карапайым популяция гіайда болады. Ала — кұла (мозаичный) 
биотоптан өздерініц экологиялық талаптарына сэйкес 
стацияны 
таңдап эр жерге бөлініп топталуына байланысты қарапайым - аз ғана 
дарақтардан 
кұралған, 
тар 
шеңберлі 
аумакты 
мекендеген 
популяциялық топтар кұралады. Қарапайым популяцияның дарактары 
өзара жаппай араласып көбею мүмкіндігімен толық канымдалған. 
Өйткені олар тар мекенде бір - бірімен жақын орналасады. Мысалы 
көлдін кішкентай аралына бірге жұмыртқалап, балапандарын бірге 
осірген үйректер бір үйірге топтасып бірігеді де бірнеше жыл бойында 
бірге үшып келіп, бірге қайтуының нәтижесінде бір қарапайым
популяция тобын түзеді.
Экологиялык популяция. 
Өзара іргелес орналаскан бірнеше
қарапайым популяция бірігіп экологиялық популяцияны түзеді.
Тіршілік ететін мекені бірдей, кобею, осіп жетілуі бір мезгілде
жүрілетін, тіршілік ету үлгісі үқсас бір түрге жататын дарактардың
тобы экологиялық популяцияны күрайды.
Бір түрге жататын жануарлардың мекендеген жерлерінің рельефі,
микро - және мезоклиматы, шдролошялық сипаты т.о. иірдси смсс 
болуына байланысты бір түрдің жануарларының тіршілік ету іс —
әрекетерінде айырмашылық пайда болып экологиялык популяция 
қалыптасады, Мысалы отырықгы тіршілік ететін жануарлардың эр 
жерде мекендеген тобының 
арасында биологиялық прюцесстердің 
(шағылысу, туу, жетілу, қысқы үйқыдан ояну т.б.) жүрілепн 
мерзімінде 
айырмашылық 
шығуына 
байланысты 
экологиялық 
популяцияға ажырайды. Айталық илеуі күнге жаксы кызатын ашык 
жерде орналаскан қүмырсқалар көктемде орман ішінің көлеңке 
жеріндегі илеудің кұмырсқасынан ерте қысқы ұйқыдан оянып, ерте 
жұмыртқалайды. Осылайша олардың кобею уақыты бір-бірімен 
сэйкеспеуіне жэне 
біреуі 
салқын, 
екіншісі 
жылы 
биотопта 
мекендеуіне байланысты экологиялык екі популяцияға айналады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   112




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет