Кесте 9.3. Іштегі әртүрлі ауырсынулардың клиникалық сипаттамасы
(Струтынский А.В. және бірлескен авторлар, 1997)
Ауырсыну түрі Ауырсыну сипаттамасы Аурулар, синдромдар Спастикалық (тегіс
мускулатура
спазмынан
туындайды)
Жедел, ұстамалы (кенеттен басталып
және жиі кенеттен басылады), өте
қарқынды; әдетте анық орныққан,
таралуы типті; спазмолитиктер
қабылдаған соң басылады. Құсумен
(жиі жеңілдік әкелмейді), дене қызуы
жоғарылауымен (рефлекторлы
генезді) және құрсақ қабырғасының
бұлшықеттерінің жергілікті
кернелуімен бірге жүреді
Өттік шаншу,
бүректік шаншу, ішек
шаншуы (ішек
тітіркену
синдромында),
асқазан шаншуы
(ойық жара ауруында)
және т.б.
Дистензионды
(қуысты ағзалардың
іргелерінің
созылуынан және
байлам
аппараттарының
кернеуінен
ауырсыну)
Батып, тартып аз қарқынды, әдетте
жайылмалы, орны мен таралуы
айқын емес; жиі спазмолитиктер
қабылдағанмен ауырсыну
басылмайды
Метеоризм,
гипосекрециялық
синдром (асқазанның
секреторлық және
моторлық функциясы
төмен гастриттер)
Перитониальды
(қабыну
париетальды
ішпердеге көшкенде)
Біртіндеп (ағзалар қабынғанда)
немесе жедел (олардың тесілуінде)
пайда болады; тұрақты,
шыдамайтындай үздіксіз ауырсынуға
айналады. Ауырсыну қабыну және
интоксикация жалпы белгілерімен,
құсумен, іштің тыныстану
қозғалысының шектелуімен, іш іргесі
бұлшық еттердің кернелуімен,
Щеткин-Блюмберг симптомы оң
болуымен және перистальтика
әлсіреуімен (жойылуы) жалғасады.
Жедел тамыр жетіспеушілігі пайда
болуы мүмкін
Ағзалар қабынуынан
(холецистит,
аппендицит); қуыс
ағзалардың
жарылуынан (ойық
жара) дамыған
перитониттер
Тамырлық (ағзалар
ишемиясы немесе
некрозына әкелетін
артериолалар
спазмында немесе
тромбозында)
Кенеттен пайда болады, жайылмалы,
өте қарқынды болуы мүмкін, тұрақты
күшейе түседі (шыдатпайтынға
дейін). Ағзалар некрозында
перитонит дамиды, перитониальды
ауырсынулар пайда болады
Мезентериальды
тромбоз, артерия
эмболиясы, іш
қыспасы (спазм)