М. К. Ахметова Мәтін лингвистикасы
жүктеу/скачать 4,98 Mb. Pdf көрінісі
|
мәтін лингвистикасы
| фразалык іүтасым
кездесуі, кеңде бірнеше абзац бір күрделі фразалық тұгасымнан ғана тұруы әбден мүмкін. Бүл күрделі фразалык түтасым мен абзацтың бір-бірімен сәйкес келмей қолданылғанын көрсетеді. «Егер абзац бір сөйлемнен, не болмаса 2-3 курделі синтаксистік тұтастыктан түрса, онда олардың айкын стилистикалық м ақ сат та ж ұ м сал ған д ы ғы байқалады. Алғашкысында көзге айқьш түсетін экспрессияны білдіреді жэне окиғаны көлемді ауқымда береді, ал екінші жағдайда әр түрлі оқиғаларды бір көріністе біріктіруге қызмет атқарады» /9, 154/. Абзац пен күрделі фразалык түгасымньщ шектері бір-бірімен сәйкесетін болса, ол классикалык абзац (Т.И.Сильман) деп аталады. Басқа стиль түрлеріне қарағанда көркем шығармаларда бір күрдачі фразалық тұтасымдагы сөйлемдерді даралал, абзацтарга бөлшектеп орналастыру кездесіп отырады. Мүндайда автор жекелеген сөйлемдерде камтылған х а б а р д ы ерекшелеп көрсеткісі келеді. Жекелеген абзацтарда орналасқан сөйлемдердегі мағынанын. мэнін тереңтүсіну үшін оқырманның қабыпдауына күштүсіріледі. Окырман Щнд ай бөліктерге көңіл бөліп, ыкылас койып окиды. Мысалы: Опардың опыр-топыр есіктен шыга беруі-ақмұң екен, көрші қоршаудан бәйбіше көрінді. Ол устпіне тугел көміп тұратын зер шайып, кестелеген цызыл көйлек киіпті. Оның сүйретілген узын етегін он бес әйеп көтеріп келеді. _ Ханымның әбден ңапысыз опсшап-сүрмеленген беті ңагаз аи вппақ. Оныц устіне, бет-аузын төгілген ақ селдір пердемен қымтап алыпты. Басына өне бойына асыл тасты аямай пгвккен мұнара icnemm биік сэукеле киіпті. Оныц салпыніийц ңызыл мауыты етегі екі иыгын ■Жауып тұр. Мойнына әржер-эр жеріне лагылменмеруертті алма кезектестіріп, көз цадаган алтын алқа пшвыпты. жүктеу/скачать 4,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|