Оқулық жалпы орта білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы

12
Қиуа дан шау ып,
Қи сы нын тау ып,
Та ғы ны же тіп қай ыр ған, 
Тол ғауы тоқ сан қы зыл тіл,
Сөй лей мін де сең өзің біл.
Өт кір дің жү зі,
Кес те нің бі зі,
Өр не гін сен дей са ла ал мас.
Біл ген ге мар жан,
Біл мес ке ар зан,
На дан дар бәһ ра ала ал мас.
Қи нал ма бе кер, тіл мен жақ,
Кө ңіл сіз құ лақ – ой ға олақ.
Қай най ды қа ның,
Аши ды жа ның.
Мі нез де рін көр ген де,
Жі гер лен, сіл кін.
Қай рат тан, бер кін,
Деп на си хат бер ген де,
Ұят сыз, ар сыз сал ты нан,
Қал ғып ке тер ар ты нан.
«Се гізаяқ» өле ңі нің шу мақ тық өр не гі қа зақ поэ зия сы на жа ңа түр 
бо лып қо сы лып, қа лып та сты. Мә се лен, ХХ ға сыр дың бас ке зін де осы түр ді 
Ш.Құ дай бер діұлы, А.Байт ұр сы нұлы, С.То рай ғы ров пай да лан са, 1970 
жыл да ры са ти рик-ақын Қа жы тай Ілиясұ лы «Се гізаяқ» өл ше мі нің не гі-
зін де «Өгіз аяқ» де ген өлең жа зып, қа зақ па ро дия жан ры на жа ңа ша сер пін 
бер ді. 
«Се гізаяқ» – са ти ра лық өлең. «Қай най ды қа ның, Аши ды жа ның, Мі нез-
де рін көр ген де» деп Абай қа зақ тың мі нез-құл қының жа ғым сыз жақтарын 
сы нап, кем ші лі гін бе ті не ба са оты рып, би ік тұ ғыр ға, өре лі ой ға же те лей ді. 
Мұн да тұ нып тұр ған әлеу мет тік пәл са па бар. Мы са лы:
«Тол ғауы тоқ сан қы зыл тіл,
Сөй лей мін де сең, өзің біл»;
«Біл ген ге мар жан,
Біл мес ке ар зан»;
«Көп айт са – көн ді,
Жұрт айт са – бол ды –
Әде ті на дан адам ның»;
«Бой да қай рат, ой да көз,
Бол ма ған соң, айт па сөз»;
«Се гізаяқ» өле ңін тың­
дап, ақын ның кө ңіл күй ін 
та ны.

жүктеу/скачать 5,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: