Эмбриология


малық тор; 7 — альфа-түйіршіктер; 7а — лизосомалар; 8 — плазмолемманың ин-



Pdf көрінісі
бет110/279
Дата15.11.2023
өлшемі74,12 Mb.
#123696
түріОқулық
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   279
Байланысты:
Афанасьев

малық тор; 7 — альфа-түйіршіктер; 7а — лизосомалар; 8 — плазмолемманың ин- 
вагинациялары; 9 — демаркациялық мембраналар; 10 — пішінделіп келе жатқан 
қан табақшалары
ратады. Резервті мегакариоциттердің диаметрі 50—70 мкм, хромосомалык 
күрамы 16—32 п үлкен көлемді, бөліктерге бөлінген ядросы бар; цитоплаз- 
масында екі аймағы болады — ядромаңы, ол жерде органеллалар және ұсак 
азурофилді түйіршіктері орналасады, және сырткы (эктоплазма) — әлсіз 
базофилді, оның кұрамында цитоканка элементтері жаксы дамыған.
Жетілген, белсендірілген мегакариоцит —
диаметрі 50—70 мкм (кейде тіпті 
100 мкм-ге дейін) болатын ірі жасуша. Қүрамында өте үлкен, бөліктерге 
өте көп бөлінген полиплоидты ядросы (64 п-ге дейін) аныкталады. Цито- 
плазмасында топтарға біріккен азурофилді түйіршіктердің біраз мөлшері 
жинакталады. Эктоплазманың мөлдір аймағы да түйірііііктерге/іолтырылган 
және плазмолеммамен бірігіп, тамырлардың кабырғаларыйа бағытталған 
жіңішке өсінділер түрінде псевдоподияларды құрайды. Мёгакариоциттін 
цитоплазмасында бір сызык бойымен орналасқан көпіршіктердін жина- 
луы байкалып, олар цитоплазманын түйіршікті аймағын бөліп тұрады. 
Көпіршіктерден мегакариоциттің цитоплазмасын ішінде 1—3 түйіршіктері 
(болашақ кан табакшалары) бар, диаметрі 1—3 мкм аймактарға бөліп 
тұратын, демаркациялык мембраналар калыптасады. Цитоплазмада үш 
аймақты ажыратуға болады — перинуклеарлык, аралык және сырткы. 
Цитоплазманын сырткы аймағында демаркация үдерістері каркынды


7.4. Қанжасам (гемопоэз)
185
өтеді, протромбоцитарлык псевдоподиялардын калыптасуы жүріп, олар 
синустардың куыстары арқылы тамырлардын куысына еніп, сол жерде 
кан табақшаларының үзілуі іске асады (7.20-сурет). Табакшалардын үзіліп 
кеткенінен соң күрамында цитоплазманың жұка жиекшесімен коршалған 
бөлікгерге бөлінген ядросы бар жасуша — резидуалды мегакариоцит калады, 
ол сәлден сок ыдыратылады. Қан табакшаларының қанның кұрамында 
азаюы кезінде (тромбоцитопения), мысалы, кансырағаннан кейін, мега- 
кариоцитоздың артуы анықталады, ол мегакариоциттердің саныньщ 3—4 есе 
көбеюіне және кандағы тромбоциттердің санының калыпты көрсеткіш- 
терге жетуіне әкеледі.
Моноцитопоэз
Моноциттердін даму көзі сүйек майының дің жасушаларынан пайда болуы 
келесі схема бойынша жүреді: СКК 
КТБ-ГЭММ -> КТБ-ГМ 
->
моноциттің 
унипотентті ізашарлары -» (КТБ-М) -» монобласт (
monoblastus
) -> промоно­
цит -> моноцит (
monocytus
). Моноциттер каннан тіндерге өтеді де, ол жерде әр 
түрлі макрофагтардын даму көзі болып табылады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   279




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет