54
З-Тарау. Гистология, цитология жэне эмбриология дамуының қысқаша очеркі
берушілік аппарат деп атады. Мұндай
аппараттарға, мысалы, омырткалыларда
урықтын барлык біліктік мүшелеріне
бастама беретін, хордомезодерма және
аркалык эктодерма жатады. П.П. Ива
нов біркатар маңызды эмбриологиялык
мәселелерді
зерттеуге
үлесін
косты,
мысалы, эмбрионалдык даму мен ре-
генерацияның әрекеттесуі, тіндік баста-
малардың дифференциялануына сырт-
қы
орта
факторларынын
әсері.
Ол
ұрыктың органогенезіне ыкпал ететін
екі фактор — бастың және кеуделік
ұйымдастырушының болатынын көрсет-
ті, сегменттелген жануарлардың даму
теориясын ашты. Осы және баска кағида-
лар оның жалпы және салыстырмалы эм
бриология жөніндегі іргелік окулығында көрініс тапты (1937, 1945).
П. П. Ивановтың шәкірті және жолын куушы — П. Г. Светлов (1892—1974)
эмбриогенез барысында біркатар экологиялык факторлардын (температура,
ашығу, иондаушы радиация және т.б.) манызын зерттеуге назар аударды. Ол
ұрыктар жеңіл жаракаттанатын, барлык жануарларда (сүткоректілерді коса)
болатын дамудың катерлі кезендерін аныктады.
П. Г. Светлов дайындаған, катерлі кезендер теориясы биология және ме
дицина үшін манызы зор, өйткені ол даму патологиялары мен кемістіктерінін
пайда болуын алдын ала болжауға мүмкіндік береді.
Отандык эмбриолог А. Г. Кнорре (1914—1981) осы аттас монографияда
және адам эмбриологиясы окулығында баяндалған, эмбрионалдык гистоге
нез туралы ілімге бағалы үлесін косты. А. Г. Кнорренің редакциясымен XX г.
Достарыңызбен бөлісу: