291
жазған 2-томдық «Қазақстан медицина тарихына» арналған оқулыққа тарихи
шолу жасауды жөн көрдік. Оқулықтың І-томы 2003 жылы баспадан шыққан.
Оқулықтың
І-томында
ерте
заманнан
басталған
Қазақстан
медицинасының тарихы, біздің заманның 1920 жылға дейінгі уақыт аралығын
қамтыған. Оқулықта қазақтың даму тарихы бүкіл дүние жүзілік және Орта
Азия халықтарының тарихымен тығыз байланыста болғаны айтылған. Қазақ
жеріндегі халықтың медицинаның пайда болып, ілгері дамуы жан-жақты
баяндалған. Оған археологиялық, этнографиялық дәлелдемелер келтірілген.
Ал «Қазақстан медицинасы тарихының» ІІ-томы 1920-2000 жылдар
аралығын, яғни Кеңестің дәуірмен, Қазақстан Егеменді ел болғаннан кейінгі
10 жыл көлемінде медицина, яғни денсаулық сақтау саласының қалай
дамығаны жазылған. Бұл кітапта Қазақстан медицинасының тарихы 1920
жылдан бастап 2005 жылдар аралығын қамтып, сипаттама 12 тараудан
құралған.
Академик Мұхтар Әлиевтің бастамасымен жазылған бұл 2 томдық
оқулықтар әлі күнгі дейін ғылыми құндылығын жоғалтпаған, көпшілік
қауымның сұранысына ие ғылыми еңбек болып есептеледі.
Академик Мұхтар Әлиевтің «Медицина тарихына қатысты маңызды
деректер», -деп аталған ғылыми еңбегі баспадан 2004 жылы жарыққа шыққан.
Маңызды осы еңбегінің тарихнамасына зер салу біздің қызығушылығымызды
тудырады.
Тарихи медициналық тұрғыда жазылған ғылыми басылым үш тараудан
тұрады.
І-тарау «Қазақтың дәстүрлі халық емшілігі» деп аталған алғашқы
тарауда халқымыздың тарихында ерекше орны бар халық медицинасының
даму жолдары, ауру түрлері және оны емдеп жазу жөніндегі қарапайым
ұғымдар негізінде баяндалған.
«Медицина тарихына қатысты маңызды деректер» атты еңбегінің негізгі
тарауында, өткен ғасырдың басында қазақ даласына Ресей тарапынан
жүргізілген Орынбор-Ташкент, социалистік индустрияландыру жылдарының
алғашқы алып құрылысы саналған «Түрксиб» темір жолы бойына салынған
ауруханалар, емханалар, курорттар, қазақ даласында алғаш орнаған тарихи
архитектуралық үлгіде салынған сан-алуан ғимараттар жайлы мәліметтер
келтірілген.
Еңбектің ІІІ-тарауы «Қазақтың үш жауы» деп аталған тарауда
ішімдіктер мен темекінің және есірткі атаулының зияны жайлы ой толғаған.
Достарыңызбен бөлісу: