А. Соловьева, Б. Ибраимова

120
Ал бүйрек пира мидаларының төбесі 
бүйрек­астауының­тостағаншасына
айналады. Астау – ми қабатынан басталатын, несепағар шы ғатын 
кішкентай қуыс. 
Нефронда зәр 2 кезеңде түзіледі: сүзу және қайта сору не реабсорбция 
(қайту, кері сорылу). Қан 
капилляр­шумағына
кең артерия бойынша түсіп, 
одан тар артерия арқылы шығады. Нәтижесінде капиллярларда үлкен 
қысым пайда болады да, қанның сұйық бөлігі – плазма – бірқабатты эпи-
телий жасушалары арасынан бүйрек капсуласының ішіне өтеді (сүзіледі).
Бұл – бірінші реттік зәр. Тәулігіне шамамен 150 мл бірінші реттік зәр 
түзіледі. Құрамы бойынша ол қан плазмасына ұқсайды. Онда тек фибри-
ноген, глобулин, альбумин сияқты ірі нәруыз молекулалары болмайды. 
Зәр түзілуінің екінші кезеңі – 
қайта­сору
. Капсулаға түскен су және 
пайдалы заттар (глюкоза, дәрумендер, гормондар) қанға кері қайтарылуы 
керек, әйтпесе ағза сусызданады. Бұл вена капиллярларының қалың торы 
шырмап жататын бүйрек арналарында жүзеге асырылады. Арна жасуша-
лары АТФ энергиясын жоғалтып, сұйықтықты капиллярлар қабырғасы 
арқылы қанға кері итереді. Бұл кезде олар арналарда зиянды заттар ды – 
несепнәр, зәр қышқылы мен кейбір тұздарды қалдырады. Осылай арна-
ларда 

жүктеу/скачать 5,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: