§52. Мәдени өсімдіктер мен үй жануарларының

210
тиненттерден мәдени өсімдіктердің арғытектері болып табылатын мате-
риалдар жинады. Жабайы түрлердің барлық мүмкіндігі бар тұқымдық 
материалдарының жиынтығы осы көпжылдық зерттеулердің нәтижесі 
болып табылады. Ол қазір Санкт-Петербургтегі Өсімдік шаруашылығы 
институтында сақтаулы тұр. Институт ұжымы бұл құнды генетикалық 
материалдарды 1942–1943 жылдары ленинград қоршауда қалып, адам-
дар аштан қырылған кезде де сақтап қалған. Қазір топтамада 300 мыңнан 
астам дана сақталған.
Тұқымдардың тіршілік қабілетін сақтау үшін топтамалық мате-
риалдарды үнемі кезектестіріп қайта сеуіп отырған, сол арқылы олар 
өздігінен жаңарып отырады. Бұл материалдар ХХ ғасырдың 60–70-ші 
жылдары жоғары сапалы тұқымдар алу үшін қолданылды. Ол ішінара 
үндістан сияқты Оңтүстік-Шығыс Азияның көптеген елдерінде азық-
түлік проблемасын шешуге мүмкіндік берді. Бүгінгі күнде Ресей мен 
дүниежүзінің басқа да селекционерлері осы құнды материалдарды өз 
жұмыстарында пайдаланады. 
Н.И. Вавилов еңбегінің құндылығы – 
мәдени­өсімдіктердің­барлық­
географиялық­ аймақтарға­ бірдей­ таралмайтынын­ және­ әр­ дақылдың­
өзінің­ шығу­ орталығы­
болатынын анықтауы. Н.И. Вавилов зерттеу 
нәтижесінде қандай да болмасын өсімдік түрінің генетикалық жақын 
формалары көбірек таралған аймақ – сол түрдің шығу орталығы бола-
ды деп тұжырымдады. Жинақталған материалдарды талдай келе ғалым 
мәдени өсімдіктердің жеті түрлі шығу орталығы болатынын анықтады 
(6-кесте).
6-кесте.

жүктеу/скачать 5,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: