И. А. Зимняя педагогикалық психология
Қиындықтардың жас ерекшеліктер саласы
жүктеу/скачать 2,21 Mb. Pdf көрінісі
|
И.А. Зимняя Педагогикалық психология (2) 3
| Қиындықтардың жас ерекшеліктер саласы
Қарым-қатынас серіктерінің жас ерекшеліктері де қиындықтар туғызуы мҥмкін. Баланың мектепке дейін ҥлкендермен араласқанды қалайтыны белгілі; орта жеткіншек жасқа дейін балалардың жартысы қҧрбыластарымен араласуға басымдылық береді. Мҧндай басымдылық жоғарғы сынып оқушыларында мектеп бітіргенге дейін, бозбала мен бойжеткендердің ҥштен біріне жуығы қайтадан ҥлкендермен қарым- 336 қатынасқа қызығушылық таныта бастаған кезге дейін ҥстем болады. Ҥлкендермен, педагогпен қарым-қатынас жасаудағы қиындықтар кӛбінесе, шәкірттің, соның ішінде жеткіншектің ӛзінің ішкі дҥниесі ҥлкендерге тҥсініксіз, олар оны әлі бала деп есептейді деп ойлауымен байланысты пайда болуы мҥмкін (сондықтан да педагогтың сыныпта «Балалар» немесе «Балалар мен қыздар» деп сӛйлеуі жағымсыз және сын кӛзбен қарау реакциясын тудыруы мҥмкін). Қарым-қатынас қиындықтары, педагогтың жҧмысбастылығы немесе басқа қызығушылықтарына қарай жастар субмәдениетінің музыка, бейнелеу ӛнері, би, кинематограф, тіл мен қҧндылықтар әлемін білмеген кезде пайда болуы мҥмкін. Мҧндай жағдайда педагогта оқушылармен қарым- қатынастың ортақ пәні жоқ («Онымен физикадан басқа ештеңе жайлы айта алмайсың» педагогтың қарым-қатынас серігі ретіндегі бағасы осындай). Педагогикалық қарым-қатынастағы әке мен бала проблемасы «мҧғалім-оқушы» рӛлдік қатынастарынан ӛте анық байқалады. Педагогтың жастық ерекшеліктерімен байланысты қарым-қатынас қиындықтарын жеңу оның ҥнемі тҧлғалық және кәсіби ӛзін-ӛзі дамытуында, оның қоғам ӛміріне араласуында, жастар әлеміне қызығушылығында жатыр. «Кім ӛзі лаулап жанбай, бықсып жатса, басқаны да лаулата алмайды» – деген кӛне даналық. Қиындықтар сонымен қатар, оқытушының ӛз студенттерінен немесе тыңдаушыларынан жас болған кезде де пайда болуы мҥмкін. Мҧндай жағдайда педагоготың ересек болып кӛрінуге тырысуы оның іскерлік қарым-қатынас мәнерінен айрықша кӛрсетуінен, дауыс ырғағының қажетсіз қатаңдығынан, стилистикалық формалды тілдік қҧралдарды таңдауының еріктілігінен кӛрінеді, бҧл қарым-қатынас жағдайының табиғилығын бҧзып, оның жайлылығын қиындатады. жүктеу/скачать 2,21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|