«филологические науки в образовательном пространстве республики казахстан»

«ФИЛОЛОГИЧЕСКИЕ НАУКИ В ОБРАЗОВАТЕЛЬНОМ ПРОСТРАНСТВЕ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН»

жүктеу/скачать 3,76 Mb. Pdf көрінісі бет 192/321 Дата 02.12.2023 өлшемі 3,76 Mb. #132020

Бұл бет үшін навигация:

• ЯКУТСКО-КАЗАХСКОГО И КАЗАХСКО-ЯКУТСКОГО СЛОВАРЕЙ Монастырёв В.Д.
• Рыскулов М.А.
• Ключевые слова
• Тірек сөздер

«ФИЛОЛОГИЧЕСКИЕ НАУКИ В ОБРАЗОВАТЕЛЬНОМ ПРОСТРАНСТВЕ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН»  181  УДК 811.512.157’374    О ПЕРСПЕКТИВЕ СОЗДАНИЯ ПЕРЕВОДНЫХ ЯКУТСКО-КАЗАХСКОГО И КАЗАХСКО-ЯКУТСКОГО СЛОВАРЕЙ    Монастырёв В.Д. , кандидат филологических наук, ведущий научный сотрудник отдела якутского языка Института гуманитарных исследований и проблем малочисленных народов Севера ФИЦ “ЯНЦ СО РАН”, г.Якутск Е- mail:  dimamon92@mail.ru    Рыскулов М.А. , докторант Жетысуский университет имени И. Жансугурова, г.Талдыкорган  Е-mail:  marat.ryskulov@mail.ru   В статье речь идёт о предполагаемом совместном лексикографическом проекте  якутских и казахских языковедов по созданию переводных якутско-казахского и казахско- якутского словарей. В силу огромных изменений на всех уровнях язык саха стал  практически недоступным даже тюркологам. Поэтому в перспективе предполагаемые  словари могли бы через казахский язык обеспечить выход богатейшего лексического  материала якутского языка в научную сферу широкого тюркского мира. Словари могли  бы также послужить основой для различных научных исследований лексико- семантической системы якутского и других тюркских языков, открыть широкие  возможности для  сравнительных,  сравнительно-исторических, типологических  исследований и представлять интерес не только для лингвистов, но и историков, и  этнографов. В будущем Словари возможно пролили бы свет на некоторые ещё не выясненные  проблемы общетюркской истории.  Ключевые слова: язык саха, казахский язык, лексика, лексикография, лексико- семантическая система, языковые контакты.  Мақалада якут-қазақ және қазақ-якут сөздіктерінің аудармаларын жасау  бойынша якут және қазақ тіл мамандарының бірлескен лексикографиялық жобасы  туралы айтылады. Барлық деңгейдегі үлкен өзгерістерге байланысты саха тілі тіпті  түркітанушыларға да қол жетімді болмады. Сондықтан болашақта болжанатын  сөздіктер қазақ тілі арқылы якут тілінің бай лексикалық материалдарының түркі  әлемінің ғылыми саласына шығуын қамтамасыз ете алар еді. Сөздіктер якут және басқа  түркі тілдерінің лексика-семантикалық жүйесін әртүрлі ғылыми зерттеулерге негіз бола  алады, салыстырмалы, салыстырмалы-тарихи, типологиялық зерттеулер үшін кең  мүмкіндіктер ашады және тек лингвистер үшін ғана емес, тарихшылар мен  этнографтар үшін де қызығушылық тудырады. Болашақта сөздіктер жалпы түркі тарихының әлі анықталмаған мәселелеріне  жарық түсірер еді.  Тірек сөздер: саха тілі, қазақ тілі, лексика, лексикография, лексика-семантикалық  жүйе, тілдік байланыстар.  The article deals with the proposed joint lexicographic project of Yakut and Kazakh  linguists to create translated Yakut-Kazakh and Kazakh-Yakut dictionaries. Due to huge changes  at all levels, the Sakha language has become almost inaccessible even to Turkologists.  Therefore, in the future, the proposed dictionaries could, through the Kazakh language, provide  access to the richest lexical material of the Yakut language in the scientific sphere of the wide  Turkic world. Dictionaries could also serve as a basis for various scientific studies of the lexico- жүктеу/скачать 3,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу: