118
о ц у л ъ щ
косылыстары микроорганизмдермен топыракта аммонии косы лы стары на айналып минералданады.
Микроорганизмдермен акуыз ыдырау процесшде аммиактьщ тузшу! аммониификация немесе азоттьщ
минералдануы деп аталады. Псевдомонадалар, протейлер, бациллалар
жэне клостридиялар акуызды
бузады. Акуыз аэробты ыдыраганда: аммиак, сульфат, кем!ртеп диоксид! жэне су тузшсе, ан аэробты да-
аммиак, аминдер, кем!ртеп кос тотыгы, органикальщ кышкылдар, индол, скатол, куюртт! сутек тузш едь
Уробактериялар зэрмен
белш етш мочевинаны аммиак, кем !ртеп н щ кос тотыгына жэне суга деш н
ыдыратады. Бактерияньщ органикальщ косылыстарды ферменттеушен тузыген аммонии туздарын жасыл
ес!мд1ктер пайдалануы мумюн. 0с!мд1ктерге жаксы щщршетш нитраттар-азот кышкылды туздар болып
табылады. Бул туздар органикальщ заттар ыдыраган кезде, аммиактьщ азотты, эр! карай азот кышкылына
дей!н тотыгу процес!нде тузш едк
Бул процесс-нитрификация, ал оны тудыратын микроорганизмдер -
нитрифицирлеуцй деп аталады. Нитрифицирлеуш! бактерияларды орыс галымы С.Н. Виноградский (1890-
1892) б е л т алып сипаттаган. Нитрификация 2 фазада журедп б!р!нш! фаза-Мйгозотопаз туыстастыгыныц
бактериялары аркылы аткарылады, бул кезде аммиак азотты кышкылга дей!н тотыгып, нитриттер тузшедь
Ек!нш! фазасында N йгоЬа^ег туыстастыгыныц бактериялары катысады, бул кезде азотты кышкыл тотыгы
нитратка айналады.
Нитратгар топырак ен!мд!л!г!н арттырады, б!рак кер! процесс- денитрификация процеа нэтижес!нде
нитраттар бос азотка дешн кайта калыптасып, топырактагы оныц туз турш деп корын азайтып, топырактыц
е ш м д ш п н темендетед!.
Достарыңызбен бөлісу: