56
о ц у л ы ц
б е тк ей л ж акуы здар ви ри он н ы ц сы рткы ж агы н да ерекш е куры лы м дарды калы п тасты ра алады :
аденовирустарда - фибриллалар, пара- жэне ортомиксовирустарда - гемагглютинин тж енекш елерц
тоговирустарда - икосаэдр типтес торшалар жэне т.б. Вирустар тшмд1
адсорбциялану ушш жасушалар
беткешндеп тиicтi курылымдармен, ягни жасушалык рецепторлармен спецификалык реакцияга тусу1 керек.
Жасушалык рецепторлар - жасушаларга вирус молекуласын таныстыру жэне оньщ шине тасымалдау
максатында езара эрекеттесуге катысатын табиги акуыздык молекулалар. Жасуша бeткeйлepi б1ркатар
иондар мен макромолекулаларды тасымалдауга каж егп кептеген рецепторлармен жабылган. Олардыц
саны б1р жасушага шакканда 104-ден 105-ге дeйiн болады. Вирустар оларды взш щ
максатында пайдалануга
бeйiмдeлгeн, жасуша беткейлершде эрб!р вирустыц езш е сэйкес рецепторлары болады ( 2 . 3 кесте).
Кестеде керсетш гендей вирустар езш щ эволюциялык даму процеш кезшде кэд1мп жасуш алык
рецепторларды пайдалануды уйренген. Вирус - спецификалык рецепторларды аныктап алу вирустыц
жасушага енуше жол бермеу ушш олардыц ингибиторларын пайдалануга мумкшдж бepeдi. Мысалы, каз!рп
кезде тумау (грипп) ауыруын емдеу уш ш грипп вирусыныц нейраминидазасын
тежейтш препарат -
занамивир (осельтамивир) табысты колданылады.
Достарыңызбен бөлісу: