тт: батты, бетті, бітті, кетті, жатты, қайт- ты, айтты, сатты. шш: шешіиі, кешші (кесші), аіишы (асшы), таш- ша (тазша), лашшыз (лажсыз). мм: жаммен (жанмен), мамам м ен (маман- мен), қаммен, шаммен, сиіғаммын (алғанмын), кел- геммін (келгенмін), мамаммын (маманмын), адам- мын. нн: нанның, наннан, алғаннан, кеннен, келген- нен, санның, саннан, оннан. Бұл позицияда да қатаңдар мен үнді
м , н дыбыстары еркін қайталанатын болса, ұяңдар
мүлде кездеспейді.
2,2.12.3. Түбір ішінде Түбірдегі қайталама дыбыстар бөгде тілге
еліктеуден туған. Сөйлеу тілінде бұлардың біреуі
түсіріліп (
махабат, қүды, мүде, эді, кезеп, Ғизат, мүкэмал, экіс, жанат, тэкапар, Жапар), немесе өзге
бір дыбыспен алмастырылып айтылады:
күлді (күллі), келде (кэлла), эмбе (эмма), сэлде, сүндет ,
кейде екеуі де өзгереді (
Жаппар, лэппай, Ғайнет- тин). Қисса түрде жазып, айтып жүрген сөзіміз
қарапайы м айтуда
қыса болып кетеді. Олай бо-
латы ны
қыйс-са сбзінде қайталама
(сс) дыбыс-
тан озге, байырғы буында кездеспейтінйстіркесі
және бар.
Сондықтан да Алла, Мухаммад қазақ айту-
ында
алда (
Алдаберген, Алдажар, алда ғана күдай- ай), Мақанбет (Мүқамет, Мэмбет, Мэмет) бо-
лып кетеді.
Осындай қайталама дыбыстар кездесетін
араб-парсы сөздері қазақ тілінде біршама, олар-
дың бэрі де озгеріске ұшыраған. Олар:
олда-білдә (аллаһ-беллаһ) әуелі (аввали) тасаттық (тасаддақ) жалдап (жаллап) жендет (жаллад) тажал (дажжал) сағыз (сақкез) мадақ (маддақ) мекер (мэккер) машақат (маіиаққат)
