П у бли ка сы м әдениет, а қ п а ра т ж ә н е қ о ға м д ы қ к е л іс ім м и н и с т р л іг ін щ м ем л е к етт ік тілді дам ы ту бағдарламасы

542
М О Р Ф О Л О Г И Я
3. Қимылдың субъект өзі үшін, я өзінен бас- 
қалар үшін жасауын білдіру қим ы лды ң бағы т- 
м ақсат тәсіліне жатады. Ол м ағы наны
-п ал, -п
бер 
форманттары білдіреді. 
Мен өз пәтеріме кошіп
алдым
(М ұқанов). 
Естіген ертегілерін құрбыла-
рына айтып береді.
М ұнда көшіп алдым дегенде 
қим ы лды ң өзі үшін ж асалғаны н, 
айтып береді
дегенде басқа адам үшін жасалғаны білдірілген.
4. Қ им ы лды ң ерекш е ынтамен жасалуын 
-п
бақ 
ф орм анты білдіреді. 
Дегенмен Нүрке шыдап
бақты. Біз де қара терге түсіп істеп бақтық
(Ш ашкин).
5. Қимылдың жасалуына немқұрайды қарап, 
оны ң ж ол-ж өнекей жасалуын білдіретін анали- 
ти калы қ ф орм анттарға: 
-а сал, -а отыр, -е жүр
ф орманттары жатады. 
Менікі эшейін айта сал-
ған қалжың ғой
(Мүсірепов). 
Өз басымнан откен
о қ и ғ а л а р д ы т ізб е к т е й о т ы р ға н хат ш ы
тәріздімін
(Соқпақбаев).
6. Қ и м ы л д ы ң ойда ж о қта, қ и ы н д ы қ с ы з 
жеңіл, күтпеген жерден жасалуын 
-а қой, -а кет,
-а қал 
ан али ти кал ы қ ф орманттары білдіреді. 

жүктеу/скачать 38,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: