Елімізді тұғыры мықты, дамыған мемлекетке айналдыру
Критикалық ойлаушының жеті қасиеті
жүктеу/скачать 3,31 Mb. Pdf көрінісі
|
Критикалық ойлау негіздері
| 1.3. Критикалық ойлаушының жеті қасиеті
Критикалық ойлаушы Критикалық ойламайтын адам 1 Көзқарастар мен дәйектерді жақсы түсінеді және бағалай біледі (өзгелерді) Көзқарастар мен дәйектерді жиі түсіне алмайды және қате бағалайды (өзгелерді) 2 Көрсетілген мәліметтер мен дәлелдер арқылы дұрыс ойланады және сәйкес келетін тұжырым жасайды Көрсетілген мәліметтер мен дәлелдер болса да қате ойланып, негізсіз тұжырым жасайды 3 Қарама –қарсы пікірлерді тыңдап, өзіне қатысты өзгелердің болжамдары мен сындарын қарсы алады Өзіне қатысты өзгелердің болжамдары мен сындарын қарсы ала алмайды 4 Өз тұжырымдарын жеке басының қызығушылығы мен қажет деп санаған ойымен емес нақты дәйектермен негіздейді Өз тұжырымдарын көбінесе нақты дәйектермен емес, жеке басының қызығушылығы мен қажет деп санаған ойымен негіздейді 5 Өзінің дүниетанымын қалыптастыратын нанымдарын саналы түрде қабылдайды. Білмейтіндерін мойындайды және өзінің шектелу қажеттігін ұғынады Өзінің дүниетанымын қалыптастыратын нанымдарын саналы түрде қабылдамайды 6 Егерде өзінің критикалық ойлауына қарсы болса көпшіліктің пікірімен келіспеуден қорықпайды Егерде өзінің критикалық ойлауына қарсы болса да көпшіліктің пікірімен келісуге дайын тұрады 7 Кең ауқымдағы сұрақтарды қызықтайды. Қиындық пен кедергілерге қарамастан ақиқатты орнатуда табандылық танытады Кең ауқымдағы сұрақтарға деген қызығушылық танытпайды. Осыған орай, қиындықтар мен кедергілер жолықса ақиқатты тануға деген табандылық танытпайды 17 Критикалық ойлау сіздің дәлелсіз болжамдар мен ид е ологиялардан, жалған нанымдардан босауыңызға көмектеседі. Қорыта келгенде мұндай ойлау Сізді ойлануға және өз-өзіңізден «Бұл маған айтқан және мен естіген дүние ме? Бірақ, бұл нақты осылай болу керек пе?» деп сұрауға алып келеді. Қандай да бір ақпаратты оқыған, кез- келген жаңа ақпаратты естіген бойда Сіз өзіңізге «Мұны кім айтты?», «Ақпарат көзіне сенуге бола ма?», «Мұның нақты дәлелдері бар ма?», «Ғылыми жолмен дәлелденген бе?», т.с.с. сұрақтар қоя бастайсыз. |