«Ғимараттар мен имараттарды жобалау» кафедрасы

Қазақстан Республикасының білім жəне ғылым министрлігі
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
Сəулет-құрылыс факультеті
«Ғимараттар мен имараттарды жобалау» кафедрасы
СРО
Балық қорғау əдістері
Орындаған: Шегирова Д. Е.
Тобы: ИСиС-31
Тексерген: Молдабаева Г.Н
Нұр-Сұлтан қаласы
2021 жылы

1.Балық қорғаудың негізгі əдістерін атаңыз.
❖
сору жүйесінде тор орнату;
❖
торкөзді сүзгімен қапталған балық қорғау қондырғылары
❖
жазық торлы құрылғылар
❖
сорап станциясының сору жүйесін балығы аз қашықтыққа дейін
созып, оның басына қолшатыр сияқты қорғау құралын орнату
❖
гидравликалық немесе пневматикалық əдістерін қолданып, суды кері
қарай шапшытып, жоғарғы қысыммен ауа беріп, суды қөпірту.
2. Торкөзді сүзгімен қапталған балық қорғау қондырғыларының
ерекшелігі.
Олар - балықты сорап станциясының сору құбырына жібермеудің оңды
конструктивтік шешімдер. Келтірілген
төрт
вариантта (а,б,в,г) да
торкөзді тік
орналасқан экрандар жер жағдайына, балықтар санына
байланысты əртүрлі етіп орналастырылады. Сүзгіден өтпеген балықтар
арнайы каналдар арқылы өзенге, оның ағысы бойымен, қайта түседі.
3. Жазық торлы балық қорғау құрылымы
қандай
жағдайда
қолданылады?
Балық қорғау құрылғыларының
келесі бір түрі – жазық торлы
құрылғылар.
Олар
көтерме
конструкциядан,беттік
тор,
тазалау
құралы,
көтергіш-тасымалдау механизмінен тұрады.
Көтерме конструкция жазық тордың барлық элементтерінің орналасу
тəртібін реттейді. Оның массивті алаңының биіктігі судың максималды
пайдалану деңгейінен аспауы керек.

4. Су ағысы бағытында орнатылған конустық торлы құрылғының
тиімділігі.
Балық қорғау құрылғыларының келесі бір түрі – конустық торлы құрылғы
Ол айналмалы қиылған конус түрінде жасалынады.Конустың айналуы
редукторге
жалғанған
электроқозғалтқыштан
немесе конус өсіне
орнатылған гидромотор арқылы жүзеге асады. Тордың сырт жағындағы
қоқысты түсіру үшін қозғалмайтын бетжуғыш құрал пайдаланылады.
ірі қоқыстан ажыратылған су торлы конусқа арнайы тесік арқылы еніп,
қапталдағы бет арқылы сүзгіленгеннен соң,əкету каналына түседі. Конусқа
түскен балық пен қоқыс су ағысының
айналуы əсерімен жоғарыға
көтеріліп, ажыратылады да балық қашыру желісіне бағытталады. Торлы
балық қорғау құрылғысын негізінен ирригациялық су алу ғимараттарында
орнату ұсынылады.
Бірақ басқа да су алу ғимараттарында қолдануға

болады.Өнеркəсіптік-коммуналды салаларды сумен қамтамасыз ету
ғимараттарында көлемді, типті балық қорғау құрылғысын орнатқан жөн.
Көлемді сүзгі элементтері ретінде су қабылдағыштың саңылауына сиятын
сүзгілік кассеталарды,əртүрлі құрылымдағы контейнерлерді
қоқыс
ұстағыш торлар орнына қолдануға болады. Мұндай сүзгіштер полиэтилен
немесе пластмасса түйіршіктерімен, керамзитпен, қиыршық тастармен
толтырылады.
Осылайша жасалған кассетаның конструктивтік
өлшемдері су алу
ғимаратының
пайдалану
шарттарына
байланысты
анықталады.
Кассеталардың ауыстырып тұруға ыңғайлы жəне жеңіл болғаны дұрыс.
5.
Қолшатыр
тəрізді
балық
қорғайтын
құрылғының
айырмашылығы