+ //2 v , _ т ( , л + 1 / 2 = т _ І Р _ і Л У

Жоғарыда көрсетілген мысалдардың барлығында айналу өсі дененің масса- 
дар центрінде орналаскан. Ал айналу өсі масса центрінде жатпайтын денелер 
үшін Гюйгенс теоремасы колданылады. Бұл теорема бойынша дененің қандай 
да бір ОО’ айналу өсіне катысты инерция моменті:
J = J 0 + md1,
(5.26)
мұндағы 
JQ
— дененің масса ОО’ центріне қатысты паралель өсте жататын 
инерция моменті; 
d —
екі паралель остер арасындағы қашықтык; 
т —
дененің 
массасы (5.9-сурет). Инерция моментінін өлшем бірлігі 
килограмм-метрдің
квадраты
(кг м2).
О
Импульс моменті
Айналмалы өске қатысты материалды нуктенің импульс моменті (қозғалыс
молшерінің моменту) деп нуктенің импульс моментінің айналу өсіне дейінгі қа-
шықтығына көбейтіндісінің шамасын айтамыз:
L = р г. — тх> г .
(5.27)
и.= сог, және / = 
mr f ,
болғандықтан:
L.
= 
т.
со гг. = 
m.rf
со = / со. 
(5.28)
Дененің импульсі момент den, осы айналмалы өске қатысты денені қурайтын
нуктелердің момент импульстерінің қосындысын айтамыз:
N
L =
Z /ю . 
(5.29)
/=1
Кдтты денелердің барлық нүктелерінін бұрыштық жылдамдығы бірдей бол- 
ғандықтан, со-ны косындыдан шығарамыз [(5.29) караңыз]. Сонда:
N
L =
со X / = оо/,
/=1

(J — дененің өске катысты инерция моменті) немесе мұны векторлы түрде жазсақ:
L
= ш / .
(5.31)
Сонымен, импульс моменті нүктенің инерция моментін бұрыштык жыл- 
дамдыкка көбейткенге тең. Бұдан импульс моментінің векторы мен бұрыштык 
жылдамдықтың векторының бағыттары бірдей болатындығы шығады.
Импульс моментінің өлшем бірлігі 
секунд ішіндегі килограмм-метрдің квад­
раты
 
(кг - м
2
с-1)-
(5.31) формуласы ілгерілемлі козғалыс кезіндегі импульстің формуласымен 
салыстыру маңызды.

жүктеу/скачать 28,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: