А. Соловьева, Б. Ибраимова
Бұлшық ет ұлпасының сипаттамасы
жүктеу/скачать 5,46 Mb. Pdf көрінісі
|
8-сынып биология
| 144
Бұлшық ет ұлпасының сипаттамасы. Бұлшық еттер бұл шық ет жасу- шаларынан – миоциттерден түзіледі. Құ рылысы бойынша олар бірыңғай салалы және көлденеңжолақты (қаңқа және жүрек) бұлшық еттер бо- лып бөлінеді (8-суретті қара). Бірыңғайсалалыбұлшықеттер қуыс ішкі мүшелердің қабырғасын түзеді . Көлденеңжолақтықаңқабұлшықеттері көлденең жо лақ тары бар жасушалардан тұрады. Көлденең жо лақ ты жүрек бұлшық еті жүректің негізгі массасын құрайды. Нақтырақ айтқанда, оның екінші қабатын – миокардты түзеді. Қуыс ішкі мүшелердің бірыңғай салалы бұлшық еттері сияқты жүрекбұлшықеті тірек-қимыл жүйесіне жат пайды. қаңқа бұлшық еттерінің құ рылысы. Тірек-қимыл жүйесі нің бұлшық еттері қаң қаны қоз ғалысқа келтіреді. Олар саналы түр де реттеледі. Көбінесе қаңқабұлшықеттерінің екі жағы буын ар қылы байланыс- қан көрші сүйек терге бекиді. Бұлшық еттер жиы рыл ған кезде қысқарады да, сүйектерді өзіне тартады. Осылай қаң қа бұлшық еттерді қозғалысқа кел тіреді. Бірнеше бұлшық ет қана өзгеше болады. Бұларға шеңберлібұлшықет (ауыз, көз) және мимикалықбұлшықет жатады. Мимикалық бұлшық еттің бір ұшы бас сүйекке, екінші ұшы теріге бекиді. Бұл бұлшық еттер эмоцияны – мимиканы білдіреді. Нағыз қаңқа бұлшық етте рі нің миоциттері ірі болады, сондықтан бұлшық ет талшықтары деп аталады. Бұл жасушаларды микроскоп- сыз көруге болады. Сендер піскен сиыр етінің жұқа талшықтарын көрген шы ғарсыңдар. Әрине, адамда ол жіңішке болады. Бірақ ұзындығы 10 см- ден артық болуы мүм кін. Бұл бір жасуша үшін өте көп. Сыртынан бұлшық еттер шандырмен (дәнекер ұлпалы қа бық шамен) қапталған (79-сурет). Бұлшық ет жасушалары – тал шық тары арасын- 1 2 4 3 6 5 7 79-сурет. жүктеу/скачать 5,46 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|