102
психофизикалық қасиеттерінің жиынтығынан тұрады. Ол – сөзден мəтін
түзуге жəне қабылдауға ықпал ететін сөздің тілдік тұлғасы. Ол – тілді
қарым-қатынас құралы ретінде пайдаланушы адамның вербальды əрекеті
ерекшелігінің жиынтығын білдіретін коммуникативтік тұлға» [Маслова,
2007: 24 ] болғандықтан, «тілдік тұлға» алдымен тек тіл иесі – жеке адам
(индивид) деп қабылданады.
Адам бойындағы тілге қатысты жекелік болмыс, ерекшелендіретін
қасиет оқшау дамып, қалыптаспайды. Кез келген индивид бойына өзіне
дейінгі тұлғалардың сөз байлығын сіңіріп қалыптасады. Əрі қарай жеке
тілдік ерекшелік үйренген тіл байлығын одан əрі жетілдіру, сөз мəнерін
ұштау, жалпы танымдық білімін тереңдету арқылы өзгелерден озық тіл-
дік тұлға болып танылады.
Адресанттың адресатқа ақпар жеткізу қажеттілігі табиғи əрі рухани
қажеттілік болса да, кез келген тіл тұтынушысы тілдік тұлға дəрежесіне
көтеріле алмайды. Тілдік тұлға табиғатының кешенді сипаттарын
саралағанда, ең алдымен өз халқының ұлттың құндылықтарын толық
меңгерген аса жоғары интеллект болуы тиіс. Сонда ғана табиғи, ұлттық,
рухани қажеттіліктерді өтейтін ерекшеліктерімен танылған тілдік
тұлғаның болмысындағы қуатты ойды жеткізетін экспрессиясы жоғары
тілдік бірліктер ғана тыңдаушы санасына əсер етеді.
Сондықтан
Достарыңызбен бөлісу: