1-лекция. Саясаттану ғылым және оқу пәні ретінде жоспары


Г.Моргентау 1969 жылы  «Америка Қҧрама Штаттары ҥшін



Pdf көрінісі
бет115/126
Дата10.12.2023
өлшемі1,06 Mb.
#136210
түріЛекция
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   126
Байланысты:
саясаттану лекция

Г.Моргентау
1969 жылы 
«Америка Қҧрама Штаттары ҥшін 
сыртқы саясат» 
деген еңбегінде АҚШ сыртқы саясатта ең алдымен ҧлттық мҥддесін бірінші 
кезекке қоюы керек деп есептейді. АҚШ-тың сыртқы саясатының екінші қатардағы мҥддесі- 
жер шарының қай жерінде болмасын бейбітшілік пен қауіпсіздік, басқарудың демократиялық 
тәсілдерін қорғау және бекіту.
Бірақ оларды іске асыру тӛмендегідей екі шартқа байланысты. Олар: 
1. қатардағы ҥлттық қауіпсіздікке нҧқсан келтірмеуі керек; 
2. қатардағы мҥдделер ақылға сыйымды болуы керек. 
Сонымен бірге, 
Г.Моргентаудың 
ойынша «АҚШ басқа елдерге еліктерліктей ҥлгі болуы, 
ӛз ҧлтын одан да жоғары дәрежеге кӛтеріп, экономикалық жҥйенің ӛміршеңдігін қамтамасыз 
етуі тиіс. Ол ҥшін қымбат және пайда келтірмейтін бӛтен бір елдің ӛміріне зорлықпен қол 
сҧрудың бағдарламасын жобалағаннан гӛрі ӛз ҥйінде тіртіп орнатуға бар кҥш-жігерін жҧмсаған 
жӛн» 

дейді. 
Геосаясат. 
Кез келген мемлекеттің геосаяси жағдайы − саяси кҥштердің орналасуымен 
және олардың аумақтық ҥйлесуімен, сондай-ақ осы факторлардың қоғамның саяси ӛмірінің 
кеңістікте ҧйымдастырылуының ӛзара байланысымен белгіленеді. Геосаясаттан дәстҥрлі тҥрде 
географиялық детерменизм принципін негізге алып, мҥмкіндікті айқындауға жағдай жасайтын 
сыртқы саясаттың қҥралын кӛреді. «География мемлекеттердің сыртқы саясатындағы 
анағҧрлым іргелі факторы, ӛйткені ол мейлінше тҧрақты, ӛзгеріссіз сипатымен ерекшелінеді. 


77 
Министрлер келеді және кетеді, тіпті диктаторлар да қайтыс болады, ал тау тізбектері ӛзгеріссіз 
қалады» − деп жазады американдық геосаясаткер Спайкмен. 
Осы заманға тҥсініктегі геосаясат – негізінен ҧлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету 
тҧрғысында халықаралық қатынастардағы және сыртқы саясаттағы қисынға байланысты.
Чжень Кунь Фу геосаясат туралы ойын былай білдіреді: «геосаяси тҧрғыда ойлау − 
ӛркениеттің гҥлденуімен бірге туындады және географиялық аумақ пен жҧтаң ресурстарға 
бақылау жасау жолында ғаламдық жарыс тҧрғысында дамып отырды». 
Геосаясаттын негізін салушының бірі 

неміс ғалымы 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   126




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет