1-лекция. Саясаттану ғылым және оқу пәні ретінде жоспары
Саяси кӛшбасшылық анықтамалары
жүктеу/скачать 1,06 Mb. Pdf көрінісі
|
саясаттану лекция
- Бұл бет үшін навигация:
- «саяси кӛшбасшы»
- Кӛшбасшылық қҧрылымында ҥш негiзгi компонент кездеседi
- Саяси кӛшбасшылық белгiлерi
| Саяси кӛшбасшылық анықтамалары
Саяси кӛшбасшылық феноменi билiк феноменiмен байланысты. Саяси кӛшбасшылық - бҧл билiк қатынасы мен әртҥрлiлiгi. Билiк - кӛшбасшылықтың негiзгi ингредиенттi; кӛшбасшылық - бҧл басқармалық статус, әлеуметтiк бағыт, саяси шешiм қабылдаумен байланысты, бҧл басқарушы қызмет; Саяси кӛшбасшылық - бҧл саяси жҥйенiң негiзгi институттарының бiрi. Саяси кӛшбасшылық - бҧл тҧрақты, приоритеттi және легитимдi, бҥкiл қоғамға, ҧйымға немесе топқа билiкке ие бiр немесе бiрнеше адамдардың ықпалы; Саяси кӛшбасшылық - арнаулы нарықтық қатынаста жҥзеге асатын ӛзiнше кәсiпкерлiк, онда саяси кәсiпкерлер бәсекелiк кҥресте ӛздерiнiң қоғамдық тапсырмаларды шешетiн бағдарламаларымен айырбас ҧйымдастырады; Саяси кӛшбасшылық - бҧл соңғы нәтижесiнде саяси әрекетке әкелетiн бағыт. Саяси кӛшбасшылық - бҧл жетекшi мен халық арасында қалыптасатын қатынас. Бҧл қатынас не бiрiгу, не шиеленiс моделдерiмен дамиды. Сонымен «саяси кӛшбасшы» категориясы саяси қызмет субъектiсiнiң тҥрiн /субъект- лидер/, қызмет субъектiсi мен объектiсi арасындағы қатынасты /кӛшбасшылық/ және саяси институт - кӛсемдiктiң әрекет етуi мен таратылуы механизмiн бiлдiредi. Саяси кӛшбасшылық категориясы екi аспектiнi қамтиды: 1) формальдi басқарушылық-қызметтiк статус, билiктi иеленумен байланысты. 2) субъективтi қызмет, әлеуметтiк рӛл атқарумен байланысты. Кӛшбасшылық қҧрылымында ҥш негiзгi компонент кездеседi: кӛшбасшының жеке қасиетi; онда бар ресурстар мен қҧралдар; ол әрекет ететiн және оған ықпал ететiн ахуал /ситуация/. Бҧл компоненттер кӛшбасшылықтың нәтижелiгiне тiкелей ықпал етедi. Саяси кӛшбасшылық белгiлерi: ӛзiндiк бағдарламасының немесе жаңашыл стратегиясы мен тактикасының болуы; қандай да бiр топтың кӛзқарастарын бiлдiре және қорғай бiлу; бағдарламаларын iске асыру және ӛз қолдаушыларын жинау ҥшiн қажеттi сапалық қасиеттерiнiң болуы; қажеттi саяси мәдениет деңгейi; сол қоғам мен топта қалыптасқан моралдық нормаға жауап беретiн жетекшi имеджi; танымалдылық; кӛмекшiлер мен орындаушылар командасының болуы; халық бҧқарасының, ресми билiк қҧрылымының, немесе қоғамдық ҧйымдардың белгiлi бiр деңгейде қолдауына ие бола бiлу; ӛз жақтастары мен сайлаушыларына керек бола бiлу; қоғам немесе ӛз тобы атынан сӛйлеу бiлу. Саяси кӛшбасшының классикалық типологиясын М.Вебер жасады: дәстүрлi , адамдар кӛшбасшылыққа сол қоғамда ҥстемдiк етушi дәстҥр мен әдеп- ғҧрыппен байланысы арқылы ие болады; рационалды-легалды, кӛшбасшы ӛз статусын белгiлi бiр саяси шараға /бюрократиялық/ немесе механизмге /сайлау/ қатысу арқылы алады; харизматикалық, тҧрғындар арасында беделiнiң болуы. Американ зерттеушiсi М.Херманн саяси кӛшбасшылықтың кең тараған классификациясын ҧсынды: ту кӛтерушi саудагер қызметкер ӛрт сӛндiрушi марионетка . жүктеу/скачать 1,06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|