Халықаралық Қазақ-Түрік университеті
Факультет:Теология
Пән:Дін психологиясы
БӨЖ
Тақырыбы:Діннің психологиялық түптамырлары
Дайындаған:Жәми Оспан
Қабылдаған:Төлеген Мұхит
Мәлік Бадри –ислам психологиясының
ең әйгілі негізін салушы.Малик Бадри
70-ші жылдардан бастау алатын Ислам
психологтарының халықаралық
қауымдастығының негізін қалаушы және
президенті.
Ислам психологияның даму көзіне айналады, ал
«Психология» исламды жақсы түсініп, соған сай
өмір сүруге көмектеседі.Психология –сеніміміздің
құралдарының бірі.Ислам психологиясы жанды,
мінез-құлық эмоционалдық психикалық
процестерді, көрінетін және көрінбейтін
аспектілерін зерттейді.
Психологияны зерттеу иманның күшеюіне,
Алла Тағалаға құлшылық пен қызметтің
саналы түрде орындалуына себеп болуы
керек.
Психологиялық білім сенімге қызмет етуі
керек.Сонымен қатар, мұсылман психологы
психологиялық білім саласында да (ол батыстық
психологиялық теориялар мен концепцияларды мұқият
зерделеуі керек) және исламдық білімнің кәсіби маманы
болуы керек: дін негіздерін білу, әртүрлі исламдық
құқықтық мектептерді, хадистерді, діни наным-
сенімдерді зерделеу, ілім-білімді меңгеру. және имамдар
мен ұстаздармен кеңесу қажет болғанда.
Ислам психологиясы жаңа бағыт емес, бұл біздің
бастапқы дереккөздерге оралуымыз.Орта ғасырларда
да әл-Кинди, әл-Рази, әл-Балхи, әл-Ғазали сияқты
мұсылман ғалымдары жан күйін, адам психикасын
сипаттаған.
болады.
Орта ғасырдағы атақты ислам ғұламасы Әбу
Зейд әл-Балхи (IX-X ғғ.) алғаш рет психоздарды,
невроздарды, невротикалық бұзылыстарды
сипаттап, жіктеді.Бұл ғалымның еңбектері
психологияның бүкіл даму бағытын айқындап
берді және ислам психологиясының тамаша
үлгісі мен қайнар көзі болып табылады деуге
Ислам –сан қырлы да дана дін, өзіндік кодекстері,
әдет-ғұрыптары мен қағидалары бар.Ислам тек дін
ғана емес, сонымен бірге ерекше өмір салты.Ислам
канондары мінез-құлық әдеттерін, күнделікті
әдеттерді, ислам дінін ұстанушылар психологиясына
айтарлықтай әсер ететін «шариғат» ұғымына қатысты
барлық нәрсені реттейді.
Мысалы, мұсылман психологы Д.Ларинаның
мұсылмандармен консультацияларының барлығында
дерлік діни дереккөздер –Құранға сүйенетінін алға
тартатын Ислам көзқарасы тұрғысынан жұмыс істеу
қағидаларына қатысты практикалық ұсыныстарын
тұрғысынан түсіндіре отырып, адамдарға олардың әлсіз
жақтарын жеткізу, қиын жағдайда қалған адамға
қолдау көрсету оңайырақ.Бұл оларға қиындықтарды
тез арада сәтті шешуге үміт береді.
келтіруге болады. және хадистер, өйткені, мәселені Ислам
Ислам психологиясының тағы бір маңызды
ерекшелігіне де назар аудару қажет.Сонымен,
М.Бадри адамды мінез-құлықтың тек материалистік
мотивациясы бар субъект ретінде қарастыратын
Фрейдтің психоанализін де, бихевиоризмін де сыни
тұрғыдан бағалайды, қысқаша қорытындылай келе,
келесідей болуы мүмкін -бұл «жансыз психология».
Ислам психологиясы ұғымының өзі бірін-бірі
толықтыратын екі көзқарастан туған:
2. Концептуалдық негізі
1. Ислам психологиясы –
исламның ресми қайнар
қазіргі психологияның
көздеріне, атап айтқанда
сүзгіден өткен және
Құран мен Мұхаммед
исламдық құрамдас бөлігі
пайғамбардың сүннетіне
бар концепциясы.Сонымен,
негізделген адам туралы
ислам психологиясы ислам
ғылым.
ұғымына сәйкес келмейтін
және оған қайшы келетін
Ислам психологиясы
ұғымдарды алып тастау
Алланың адам туралы
арқылы қазіргі психологияға
айтқанын айту арқылы
исламдық көзқарас ретінде
адамды түсіндіруге
анықталады.
Ислам психологиясы туралы айтатын
болсақ, ең алдымен кәсіби мамандар өз
жұмысында қолданатын негізгі
Руханият -бұл тұлғалық, танымдық,
мотивациялық, аффективтік және
адамгершілік қатынастардың
жиынтығы.Руханият деңгейінің дінге еш
қатысы жоқ.
терминдерді түсіну керек.
Діндарлық –әрекет арқылы нығайтылатын
дінге қатысу дәрежесі.Бұл ұғымға жеке
дүниетаным, діни құндылықтарды қабылдау,
нормалар, доктриналар, мінез-құлық
көзқарастары да кіреді.Діндарлық
әлеуметтік келісілген (қоғамда қабылданған)
немесе жеке анықталған (индивидуалды
қабылдау) болуы мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: |