Рабиға Сыздық зерттесе, қазақ әліпбиінің фоноло-
гиялық негіздерін 90 ж. профессор
Нұргелді Уәли іздеп, түсін-
дірмелі емле, уәждемесі бар сөздік жариялады. Осы еңбектердің
нәтижесінде Қр-ның ЖОО-нда «Қазақ жазуының тарихы»,
«Қазақ тілі орфографиясы мен орфоэпиясы» атты пәндер жүр-
гізіліп жатыр.
Сулейман Демирель атындағы университеттің қазақ тілі мен
әдебиеті бакалавр мамандығына да 2008 ж. бері «Қазақ жазуы-
ның тарихы мен теориясы», магистранттарға «Қазақ орфогра-
фисының мәселелері» атты таңдау пәндері жүреді. Бірақ атал-
ған пәндердің қай-қайсынан да республика көлемінде таралған
оқу құралдары жоқ. Сондықтан қолдарыңыздағы осы оқу құ-
рал дәрістер мен практикалық сабақ материалдары және 2010
ж. жарық көрген «Қазақ жазуының теориялық негіздері» мо-
нографиямыздың (Қ.Күдеринова) негізінде қорытылып, жүйе-
леніп жазылып отыр.
Оқу құралдың басты ерекшелігі ретінде білім алушыларға
алғаш рет жазу теориясы, әліпби теориясы, фонема, графе-
ма ұғымы, қазақ орфографиясының негізгі принципі, әліпби-
дің фонологиялық негіздері, қазақ мәдениеті қолданған әліп-
билердің фонема-графема қатынасы, әліпби таңдау принциптері
ұғымдарының түсіндіріліп, лабораториялық тапсырмалармен
бекітетіндігін атар едік. Әр тақырыптың аясында хрестоматия-
лық мәтіндер мен шығармашылық тапсырмалардың беріліп, тест
алынуы білім алушының әр көздерден іздеп, уақытын кетірмеуі-
не және есте сақтауына көмектеседі.
Оқу құралы студенттерге қазақ мәдени өмірінде қолданылған
фонемографиялық жазу типі түрлерінің онтогенездік дамуы,
қазіргі қазақ графикасы мен орфографиясының теориялық не-
гіздері, емле ережелерінің уәжі, сөйтіп, қазіргі қазақ жазуының
7
мәртебесі мен орны турасында толыққанды білім береді деуге
болады.
Оқу құралын жазуда ұстазым, зерттеу жұмыстарымның
ғылыми жетекшісі, қазақ жазу теориясын алғашқы болып
зерттеген профессор