Эмбриология
Адамның жасына байланысты өзгерістері
жүктеу/скачать 74,38 Mb. Pdf көрінісі
|
Гистология, эмбриология, цитологияАфанасьев 11
- Бұл бет үшін навигация:
- Бақылау сүрақтары
| Адамның жасына байланысты өзгерістері.
Адамның жасы ұлғайған сайын есту мүшесінін бұзылыстарының пайда болуы мүмкін. Бұл жағдайда жеке не- месе біріккен түрде дыбысты өткізу және дыбысты кабылдау жүйелері өзгереді. Бұл сүйек лабиринтінің сопактерезесінін аймағында үзеңгішенің тері астылык табакшасына дейін таралатын сүйектену (оссификация) ошактарының пай да болуымен байланысты. Үзеңгіше сопак терезеде козғалысынан айрылады, ал бүл есту табалдырығын күрт төмендетеді. Адамның жасы ұлғайған сайын сенсорлык аппараттын нейрондары закымдалады, олар опат болып, калпына келмейді. Бақылау сүрақтары • Сезім мүшелерінің жіктеу принциптері. • Көру мүшесінің дамуы, кұрылысы, көру физиологиясының негізі. • Есту және тепе-теңдік сактау мүшелері: дамуы, кұрылысы, кызметі. • Дәм сезу және иіс сезу мүшелері. Олардың рецепторлык жасушаларының дамуының және кұрылысынын ерекшеліктері. 13-Тарау ЖҮРЕК-ҚАН ТАМЫРЛАР ЖҮЙЕСІ Жүрек-кан тамырлар жүйесі кұрамында коректік және биологиялык белсенді заттар, газдар мен метаболизм өнімдері бар кан мен лимфанын ор- ганизмде таралуын камтамасыз ететін мүшелерден (жүрек, кан және лимфа тамырларынан) тұрады. 13.1. ҚАН ТАМЫРЛАРЫ Кан тамырлары тасымалдау кызметін аткаратын, мүшелердін канмен камтамасыз етілуін және кан мен тіндер арасындағы зат алмасуды реттейтін, диаметрі әр түрлі тұйыкталған түтікшелер. Дамуы. Алғашкы кан тамырлары эмбрионалдык дамудың 2—3 аптасын- да сарыуыз капшығынын кабырғасында мезенхимадан және хорионнын кабырғасында кан аралшыктарынын кұрамында пайда болады. Арал- шыктын шетінде орналаскан ангиобласттык кабілеттері бар мезенхималык жасушалар орталык бөлікте орналаскан жасушалармен байланысын жой- ып, пішіні жайпактанып, алғашкы кан тамырларынын эндотелиоциттеріне дифференцияланады (13.1-сурет). Аралшыктын орталык бөлігіндегі жасу- шалардын пішіні дөнгелектеніп, кан жасушаларына дифференцияланады. Кейінірек кан тамырларынын сыртында орналаскан мезенхималык жасу- шалардан жазык бұлшык ет жасушалары, перициттер, тамыр кабырғасы- нын адвентициялык жасушалары, фибробласттар дамиды. Ұрыктың денесінде пішіні түтікше және куысты кеністіктер тәрізді алғаш- кы кан тамырлары мезенхимадан пайда болады. Кұрсак ішілік дамудын 3-ші аптасынын соңында ұрык денесінін тамырларынын ұрыктан тыс мүшелердін тамырларымен байланысуы басталады. Кан тамырларынын кабырғасынын әрі карай өсуі кан айналымы бас- талғаннан кейін дененін әр түрлі бөлімдерінде калыптасатын гемодинамика- лык жағдайлардын (кан кысымы, кан ағымынын жылдамдығы) эсер етуіне байланысты өтеді, ал ол мүшелердін ішінде және мүшелердін сыртында орналаскан тамырлардың кабырғасының арнайы ерекшеліктерінін пайда бо- луына әкеледі. Эмбриогенез кезінде алғашкы тамырлардын кайта кұрылуы барысында олардың жартысы кері дамиды. жүктеу/скачать 74,38 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|