Оқулық физика 9 проект башарұлы Р. т б


Беттік толқындардың таралу жылдамдығын анықтау



Pdf көрінісі
бет138/219
Дата22.12.2023
өлшемі5,74 Mb.
#142615
түріОқулық
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   219
Беттік толқындардың таралу жылдамдығын анықтау
Жұмыстың мақсаты:
судағы беттік толқындардың таралу жылдамдығын 
анықтау.
Құрал-жабдықтар:
зертханалық жұмыстарға арналған ұзын-дығы 0,5–1 м 
болатын кең ыдыс, қалтқы, пластилин, секундтық бөліктері бар сағат немесе 
секундомер, сызғыш. 
Жұмысты орындау.
1. Ыдысты үстел үстіне қойып, оның ішіне су құйыңдар.
2. Ыдыс ернеуінің бір шетіне қалтқы салыңдар, ал оның қарсы шетінен су 
бетіне кішірек тасты тастап жіберіңдер.
3. Осы кезде пайда болатын толқулардың қалтқыға дейін та-ралу уақытын 
өлшеңдер.
4. Мұндай тәжірибені бірнеше рет қайталап, толқынның 
l
қа-шықтыққа 
тарайтын уақытының орташа мәнін анықтаңдар.
5. Толқынның таралу жылдамдығын есептеңдер.
6. Алынған нәтижелерді кестеге жазыңдар.
Сурет 5.26
Жаттығу 5.7


198
ПРОЕКТ
Тәжірибе
реті
Уақыт
t

c
Уақытттың 
орташа мәні
t
орт.

с
Қашықтық,
l

м
Толқын
жылдамдығы,
v
, м/с
1.
2.
3.
4.
5.
7. Өлшеу дәлдігін бағалаңдар.
1. Тербеліс жиілігі 16 Гц-тен 20 000 Гц-ке дейінгі механикалық 
толқындар адамда дыбыс әсерін тудырады. Сондықтан мұндай толқын-
дарды 
дыбыс толқындары
немесе 
акустикалық толқындар
(грек. akus-
tikos – дыбыс) деп атайды.
Сурет 5.27. Дыбыс көзі – Құрманғазы атындағы халық аспаптар оркестрі
Жиілігі 20 000 Гц-тен жоғары толқындар 
ультрадыбыс-тар
, 16 Гц-
тен төменгі 
инфрадыбыстар
деп аталады. Бұл дыбыстарды адам құлағы 
қабылдамайды. Кейбір тіршілік иелері 20–30 мың Гц-ке (мысалы, 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   219




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет