Оқулық Екінші басылымы Қазақстан Республикасы Білім министрлігі


і нүктесі арқылы өтетін  вертикаль түзуде жатады.  1



Pdf көрінісі
бет74/217
Дата26.12.2023
өлшемі20,14 Mb.
#143407
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   217
Байланысты:
b1833

2
і нүктесі арқылы өтетін 
вертикаль түзуде жатады. 
1
і
2
і (не 
2
іЗі) кесіндісінің ортасынан 
түрғызылған псрпендикуляр мен 
2
і нүктссін бастыра жүргізілгсн
вертикаль түзудің қиылысу нүктесі 
1
і, 
2
і және 3і нүктслсрі арқылы 
өтстін шеңбердің центрін бсрсді. Қиылысатын цилиндрлердің диа-
мстрлерінің айырмашылығы үлкен болса 
(О » сі),
қиылысу сызығын
мүлде көрсетпеуге болады (106,6-сурет).
Ж атты ғулар
1. 
Горизонталь орналасқан үш бүрышты призманың фронталь 
және профиль проскциялары, вертикаль орналасқан төрт бүрышты 
призманың фронталь және горизонталь проскциялары бсрілген 

7
,а-сурст). Үш бүрышты призманың горизонталь проскциясын
94


а) 
Ә) 
> л/
107-сурет
және төрт бұрышты призманың профиль проскциясын салып, олар- 
дың қиылысу сызығын тұрғыз.
2. 
Үш бұрышты пирамида мен параллелепипедтің алдыңғы жәнс 
үстіңгі көріністсрі берілген 
(107,ә-сурет). Олардың сол жақ 
керіністерін салып, қиылысу сызығын түрғыз.
9 32. СЫЗБАҒА НӘРСЕНІҢ ӨЛШЕМДЕРІН ТҮСІРУ ТУРАЛЬІ
Сызбаға өлшсмдср түсірудің жалпы ерсжелсрі жоғарыда (§ 
7

баяндалған болатын. Өлшемдер нәрсенің кескіндерін толықтырады 
және көріністердің санын азайтуға мүмкіндік бсреді. Шынында да, 
цилиндрдің өлшемдерін көрсетпссек, оның бір проекциясы (92,а- 
сурст) жеткілікті болмас еді. Енді қандай өлшсмдерді сызбаға түсіру 
ксрсктігін қалай анықтайтыны жайлы әңгімелейік.
Нәрсснің өлшемдерін е к і т о п қ а бөлугс болады.
Бірінші топқа
нәрсе элсмснттерінің пішінін анықтайтын өлшсм- 
дсрді жатқызады. Өзімізгс белгілі геометриялық фигуралардың 
пішінін анықтайтын өлшсмдсрді қарастыра кстейік. Түзу кесіндісі 
узындығымен анықталады. Дөңгелек псн шардың пішіндсрі де бір 
өлшсммсн, яғни олардың диаметрлерімсн анықталады (108,д-сурст). 
Үшбүрыштың пішінін анықтау үшін үш өлшсмді, яғни үшбүрыштың 
үш қабырғасының үзындығын (І08,э-сурет), екі қабырғасының үзын- 
дығы мсн олардың арасындағы бүрышты (108,6-сурст) көрсетуге 
балады. Тең бүйірлі үшбүрыш скі өлшсммсн (табаны мсн биіктігі), 
ал тсң қабырғалы үшбүрыш бір-ақ елшсммсн анықталады. Конус 
екі елшсммсн (биіктігі жәнс оның табанындағы дөңгслсктің диа- 
мстрімсн) (92,^-сурст), тік параллслспипсд үш олшсммен (сні, үзын- 
дығы жәнс биіктігімсн) анықталады. Табаны тсң бүйірлі үшбүрыш 
болатын призма үшін үш өлшсм көрссту жсткілікті (108,в-сурет). 
Егер призманың табанындағы үшбүрыш тсң бүйірлі болмаса, сызбада
95


108-сурет
төрт өлшем көрсету керек болар еді. Дұрыс төрт бұрышты пира- 
мидаиың сызбасына скі өлшсм (108,г-сурст), ал қиық қонустың 
сызбасына үш өлшсм (108,д-сурет) түсіру ксрск. Жоғарыда біз 
координат осьтсрін көрсетпейді дегенбіз. Осьтерді көрсетпесск, про- 
екция жазықтықтарының орнын анықтауға болмайды. Сондықтан 
сызбаларда бсрілген нәрсе кубтың жақтарынан (проекция жа- 
зықтықтарынан) қандай қашықтықта орналасқанын анықтауға бол- 
майды. Осыған байланысты, бір нәрсенің горизонталь және фронталь
проскцияларының
сол ж ақ көріністің ара қашықтығы сызбада көрсетілмсйді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   217




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет